Τα φολκλορικά φεστιβάλ στην εποχή του διαπολιτισμικού διαλόγου και της οικονομικής κρίσης

Περίληψη

Τα φολκλορικά φεστιβάλ συνιστούν πολιτιστικά γεγονότα με θεματικό άξονα τον λαϊκό πολιτισμό και δη τα μουσικοχορευτικά δρώμενα, με ιδιαίτερη απήχηση στο κοινό και μακρόχρονη ιστορία (δεκαετία του 1920).

Η απαρχή τους μπορούμε να θεωρήσουμε ότι βρίσκεται στην αρχαία Ελλάδα, με τα Παναθήναια, τα Ολύμπια, και τα Διονύσια, να αποτελούν ορισμένες μόνο χαρακτηριστικές περιπτώσεις. Μετά τη δεκαετία του ’80 συντελείται αφενός ραγδαία αύξηση των φεστιβάλ, αφετέρου καταβάλλεται συστηματική προσπάθεια από τις σύγχρονες πόλεις για την αναβάθμιση του ρόλου τους ως προς τη φιλοξενία μεγάλου εύρους πολιτιστικών γεγονότων που συνδυάζεται με υψηλά επίπεδα επενδύσεων σε υποδομές, ανθρώπους, δεξιότητες και προγράμματα. Οι εξελίξεις αυτές συνεπάγονται την εμφάνιση μιας εναλλακτικής μορφής τουρισμού, του Φεστιβαλικού Τουρισμού που θεωρείται το ταχύτερα αναπτυσσόμενο τμήμα της τουριστικής βιομηχανίας.

Έτσι τα φεστιβάλ ανάγονται σε δημοφιλή εργαλεία τουριστικής προώθησης, καθώς αυξάνουν τη ζήτηση για τον τοπικό τουρισμό, επιμηκύνουν την τουριστική περίοδο, συμβάλλουν στην αναμόρφωση της εικόνας ενός τόπου και προβάλλουν προορισμούς που φιλοδοξούν να αναδειχθούν στον παγκόσμιο τουριστικό χάρτη.

Κι ενώ ομολογουμένως πρόκειται για έναν αναπτυσσόμενο και πολλά υποσχόμενο κλάδο, ελλοχεύει πάντα ο κίνδυνος του καλλιτεχνικού ευτελισμού τους. Για το λόγο αυτό απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή και δη σε περιπτώσεις φεστιβάλ που στηρίζονται σε μια μακρόχρονη πολιτιστική παράδοση προκειμένου να μην πληγεί η σημασία και η καλλιτεχνική τους αξία.

Festivals and Creative Cities: The Greek Local Governments and the Festival Sector

Festivals and Creative Cities:

The Greek Local Governments and the Festival Sector

MARIA PSARROU[1]

Abstract

Since the last 2 decades, the concept that access to cultural resources and cultural consumption are the cornerstones of urban development strategies, has strongly affected the urban management theoretical framework. The term “culture” has semantically broadened to include social, economic and political aspects, being currently associated with urban development. Therefore, cultural planning is fundamental for the evolution of prosperous cities which are able to participate in an international network of creative cities, competing with each other for talent, business, resources and global attention.

The strategic use of festivals within the Greek local governments’ frame: Byronas Festival “In the Shadows of Rocks”

The strategic use of festivals within the Greek local governments’ frame:

Byronas Festival “In the Shadows of Rocks”

Maria Psarrou

Panteion University of Social and Political Science - Communication, Media and Culture Department

Abstract

Local governments are being called upon to exploit festivals, in order to achieve important goals such as urban regeneration, city branding, cultural production, social cohesion, intercultural dialogue promotion and job creation.

Marketing orientation within the frames of the festivals that includes visitor orientation (knowledge about the visitors’ needs and preferences), strategy development (evolution of a strategic plan) and strategy implementation (the actions to turn the strategic plan into operational actions) is crucial to meeting the municipal goals above.

Byronas festival which was first established in 1987, is considered to be a success - story that could serve as municipal festival benchmark in Greece.

Key words

Festivals, local government, urban marketing, urban regeneration, marketing, management, city branding, social cohesion, urban regeneration, cultural production, social cohesion, intercultural dialogue and job creation.

Τα Φεστιβάλ στις Πόλεις της Δημιουργίας

Η παρουσία ενός ισχυρού «πολιτικού πολιτισμού», ενός πολιτισμού δηλαδή που χαρακτηρίζει την πόλη και διαποτίζει τις διεργασίες που πραγματοποιούνται εντός αυτής, θεωρείται αναγκαία για τη διάπλαση ενεργών πολιτών, οι οποίοι δεν λειτουργούν ως παθητικοί θεατές των κοινωνικοπολιτικών δρώμενων αλλά διαμορφώνουν με τη δράση τους τις εξελίξεις.

Ο Σχεδιασμός των Φεστιβάλ στο Πλαίσιο του Πολιτιστικού Τουρισμού

Ο ορισμός εννοιών όπως αυτής του φεστιβάλ δεν συνιστά απαραίτητα εύκολο εγχείρημα (Getz, 1991: 39-66), καθώς τόσο εμπορικά δημοφιλή γεγονότα με καλλιτεχνική επίφαση όσο και αυθόρμητες εκδηλώσεις εορτασμού μιας κοινότητας μπαίνουν κάτω από την ίδια ομπρέλα, με αποτέλεσμα ο όρος να θεωρείται από κάποιους σχεδόν ανούσιος (Klaic, 2006: 54).

Ερευνητικός Προβληματισμός

Η Τοπική Αυτοδιοίκηση και τα Φεστιβάλ

H διοργάνωση φεστιβάλ αποτελεί διακριτό τομέα της πολιτιστικής δράσης των φορέων της τοπικής αυτοδιοίκησης. Δήμοι, νομαρχίες, περιφέρειες, δημοτικές επιχειρήσεις και ενώσεις φορέων τους αναλαμβάνουν το ρόλο του διοργανωτή φεστιβάλ, ανταγωνιζόμενοι επαγγελματίες διοργανωτές φεστιβάλ και συνεδρίων, τοπικούς επαγγελματικούς φορείς, συμβούλους ανάπτυξης, τοπικά εμπορικά επιμελητήρια, τοπικούς και περιφερειακούς τουριστικούς φορείς κ.α. (Kim, Uysal & Chen, 2
 002:128).

Κόρθια 2006

Ανάλυση Υφιστάμενης Κατάστασης

Ο Δήμος Κορθίου Άνδρου, που καταλαμβάνει το νότιο τμήμα του νησιού, συστήθηκε το 1999. Αποτελείται από έξι δημοτικά διαμερίσματα ( Κόρθι, Καππαριά, Κοχύλου, Παλαιόκαστρο και Συνετί), αριθμεί περί τους 2500 κατοίκους, πληθυσμός ο οποίος τριπλασιάζεται κατά τους θερινούς μήνες. Στον Όρμο Κορθίου, το οικονομικό και διοικητικό κέντρο της περιοχής, διοργανώνονται πολυάριθμες εκδηλώσεις καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου (Καρναβάλι, πανηγύρια στις εκκλησίες της περιοχής, εκδηλώσεις ΚΟΡΘΙΑ : ΙΣΤΟΡΙΑ – ΤΕΧΝΗ – ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ).

Το Ερευνητικό Πλαίσιο για τα Πολιτιστικά Φεστιβάλ της Τοπικής Αυτοδιοίκησης

Στον τομέα του πολιτισμού, απώτερος σκοπός της τοπικής αυτοδιοίκησης ως θεσμού θεωρείται η εξασφάλιση μιας πλούσιας, ποικίλης και τοπικά συγκεκριμένης πολιτιστικής ζωής στο μέγιστο δυνατό αριθμό πόλεων. Η κύρια πολιτιστική της δράση συμπεριλαμβάνει την άμεση ή έμμεση παραγωγή πολιτιστικών αγαθών και υπηρεσιών, την οικονομική και ηθική στήριξη των πολιτιστικών πρωτοβουλιών φορέων ή προσώπων και τη διαμόρφωση του πλαισίου για την προώθηση ενός σχεδίου πολιτιστικής πολιτικής. Συνδυάζοντας, όπως είδαμε, το ενδιαφέρον για την πολιτιστική κληρονομιά, τη διατήρηση και προαγωγή της πολιτιστικής παράδοσης και τη διαμόρφωση μιας ίδιας αντίληψης για τα χαρακτηριστικά της κοινότητας, η τοπική αυτοδιοίκηση διαδραματίζει το ρόλο του βασικού μεσολαβητή μεταξύ του πολίτη και του πολιτισμού.

Θέρος Πολιτισμού - Προτεινόμενο Πρόγραμμα για το Δήμο Υδρούσας Άνδρου

Ανάλυση Υφιστάμενης Κατάστασης

Το Νησί

Η Άνδρος είναι το βορειότερο νησί των Κυκλάδων και δεύτερο σε έκταση μετά τη Νάξο. Διοικητικά, αποτελεί επαρχία με τρεις δήμους: της Άνδρου, του Κορθίου και της Υδρούσας. Στην απογραφή του 2001 ο πληθυσμός του νησιού ήταν 10.009 κάτοικοι.
Η Ανδρός έχει έκταση 374 τετραγωνικά χιλιόμετρα και σχήμα επίμηκες με διεύθυνση από Β-ΒΔ προς Ν-ΝΑ. Όλο το νησί έχει ορεινή τοπογραφία με μια κεντρική οροσειρά που κορυφώνεται στο Πέταλο και την Κουβάρα (ψηλότερη κορυφή είναι ο Προφήτης Ηλίας στα 997 μ.).
Το κύριο λιμάνι του νησιού είναι το Γαύριο, ενώ τα λιμάνια στο Μπατσί, στη Χώρα και στο Κόρθι διαθέτουν υποδομή ιδιωτικών και αλιευτικών σκαφών. Υπάρχει ακτοπλοϊκή συγκοινωνία απευθείας από τη Ραφήνα για το Γαύριο. Η απόσταση είναι 37 ναυτικά μίλια και το ταξίδι διαρκεί περίπου δύο ώρες. Η 'Aνδρος συνδέεται, επίσης, με την Τήνο, τη Μύκονο, την Ανάφη, τη Θήρα, τη Θηρασιά, την Ίο, την Κέα, την Κύθνο, τη Νάξο, την Πάρο, τη Σίκινο, τη Σύρο, τη Φολέγανδρο και το Λαύριο.