Ανάλυση Υφιστάμενης Κατάστασης
Μεθοδολογικά Εργαλεία
Μελέτη δευτερογενών πηγών (αρχεία, απολογισμοί κ.λ.π.)
Διενέργεια προσωπικών συνεντεύξεων με δημοτική αρχή, διεύθυνση και εργαζομένους.
Εσωτερικό Περιβάλλον: O Δήμος Κερατσινίου
Ταυτότητα
Ο Δήμος Κερατσινίου είναι σήμερα ένα σύγχρονο αστικό κέντρο, το οποίο μαζί με τους δήμους Δραπετσώνας, Νίκαιας, Κορυδαλλού και Περάματος, ανήκει στην ευρύτερη δυτική περιφέρεια της Νομαρχίας Πειραιά. Ο οικιστικός του ιστός καλύπτει το μεγαλύτερο τμήμα της έκτασης που περιλαμβάνεται στα διοικητικά όρια της πόλης, με εξαίρεση τις βορειοδυτικές παρυφές της, οι οποίες δεν έχουν ακόμη ενταχθεί στο σχέδιο πόλεως. Ο δήμος έχει συνολική έκταση 8.000 τ.χλμ. περίπου και συνορεύει με τους δήμους Πειραιά, Νίκαιας, Χαϊδαρίου, Περάματος και Δραπετσώνας.
Ιστορία[1]
Ο όρμος του Κερατσινίου, στην είσοδο του πορθμού της Σαλαμίνας και απέναντι από το ακρωτήριο Κυνόσουρα χρησιμοποιήθηκε ως λιμάνι πολύ πριν την ίδρυση του Πειραιά. Εκεί βρισκόταν και η αρχαία κώμη των Θυμαιτάδων, όπου ναυπηγήθηκε και ο μισός στόλος του Θησέα με τον οποίο ανέλαβε την εκστρατεία κατά του Μίνωα. Η ίδρυσή της συνδέεται πιθανότατα με την άλωση της Τροίας στα μέσα του 13ου αι. π.Χ., όταν εγκαθίστανται δηλαδή στην περιοχή οι πρώτοι κάτοικοι. Ο Θυμαίτης ή Θυμοίτης ήταν ένας από αυτούς που επέμεναν να δεχθούν το Δούρειο Ίππο στην πόλη της Τροίας, ζητώντας εκ των προτέρων ως αντάλλαγμα από τους Αχαιούς τη δυνατότητα να εγκατασταθούν στην Ελλάδα.
Το Κερατσίνι εξυπηρετούσε ως λιμάνι τους Αθηναίους κυρίως στις συναλλαγές τους με τους Μεγαρείς. Εκτός από την εμπορική του χρήση, ο όρμος του Κερατσινίου ήταν πολύ σημαντικός ιχθυοπαραγωγικός τόπος, στοιχείο που προσέλκυσε την ανθρώπινη εγκατάσταση. Παράλληλα, οι κάτοικοι ασχολούνταν με το κυνήγι, τη ναυπηγική τέχνη και την παρασκευή οίνου από θυμάρι. Ο πλούσιος θαλάσσιος κόσμος της περιοχής στάθηκε η πρώτη αιτία για οικιστική ανάπτυξη, καθώς εδώ εγκαταστάθηκαν Φοίνικες, Μινύες, Πελασγοί, Καδμείοι και Θράκες.
Λίγα χρόνια πριν την εφαρμογή του μεγάλου οικονομικού προγράμματος του Θεμιστοκλή, η ανθρώπινη δραστηριότητα εντοπιζόταν μόνο στο Κερατσίνι. Στα χρόνια που ακολούθησαν ο δήμος των Θυμαιταδών, αν και έχασε ένα μέρος από την εμπορική δραστηριότητα που διεξαγόταν στην περιοχή, συνέχισε να παρουσιάζει οικιστική ανάπτυξη. Παράλληλα, πολλοί αρχαιολόγοι υποστηρίζουν ότι τμήμα του δήμου λειτουργούσε πιθανώς ως νεκροταφείο της ευρύτερης περιοχής. Η περιοχή εγκαταλείπεται λίγο πριν τη ναυμαχία της Σαλαμίνας και μπαίνει σε φάση παρακμής κατά τους ρωμαϊκούς και βυζαντινούς χρόνους.
Δεύτερη εγκατάλειψη γνωρίζει περί το 1688, όταν οι κάτοικοί της μετακινούνται στην Πελοπόννησο. Μετά το 1690, εκτάσεις διανέμονται σε Τούρκους γαιοκτήμονες. Το 1827 ο Καραϊσκάκης αποφασίζει να καταλάβει το Κερατσίνι για να ανοίξει δρόμο προς την Ακρόπολη, μετατρέποντας την περιοχή σε πεδίο αγώνων. Μετά την καταστροφή του 1827, η περιοχή μένει ακατοίκητη για κάποια χρόνια.
Μετά τη σύσταση του σύγχρονου ελληνικού κράτους, η σιδηροδρομική γραμμή του Πειραιά έδωσε νέα ώθηση στην περιοχή, όπου είχε εγκατασταθεί πληθυσμός ασχολούμενος με τη γεωργία, την κτηνοτροφία και τη μελισσοκομία. Η δομή της πειραϊκής οικονομίας, που στηρίζεται στο εμπόριο και τη βιομηχανία, επηρεάζει άμεσα και το Κερατσίνι. Η λειτουργία σφαγείων και λατομείων στην περιοχή είχε ως αποτέλεσμα την ίδρυση βιομηχανικών και βιοτεχνικών μονάδων, όπως βυρσοδεψεία, υαλουργεία, βαμβακουργεία, σιδηρουργεία και κλωστοϋφαντουργεία. Αυτά με τη σειρά τους οδήγησαν στην ίδρυση σαπωνοποιείων, αλευρόμυλων, οινοποιείων και μηχανουργείων.
Την πρώτη δεκαετία του 20ου αιώνα εμφανίστηκαν και οι πρώτες βιομηχανίες σε κλάδους αιχμής, όπως οι χημικές βιομηχανίες, η τσιμεντοβιομηχανία και τα εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς η στρατηγική θέση του Κερατσινίου, οδηγούσε σε μείωση του κόστους μεταφοράς των πρώτων υλών. Με το ίδιο επιχείρημα μεταφέρονται στην περιοχή και τα ναυπηγεία του Πειραιά. Έτσι, το Κερατσίνι μετατρέπεται σταδιακά σε χώρο εγκατάστασης βιομηχανικών εργατών, μεγάλο μέρος των οποίων προέρχεται από τα Δωδεκάνησα και την Αρμενία.
Τη σημαντικότερη, όμως, επίδραση στη σύνθεση του πληθυσμού του δέχεται το Κερατσίνι, μετά την μικρασιατική καταστροφή και την εγκατάσταση σε αυτό σημαντικού αριθμού προσφύγων από τη Μικρά Ασία, την Κωνσταντινούπολη και τον Πόντο. Η κοινωνική αφομοίωση των ανθρώπων αυτών δεν ήταν καθόλου εύκολη, καθώς υπήρχε μεγάλη σύγκρουση μεταξύ γηγενών και προσφύγων σε όλα τα επίπεδα της οικονομικής, κοινωνικής και πολιτικής ζωής. Ωστόσο, παρά τα προβλήματα που αντιμετώπισαν οι πρόσφυγες του Κερατσινίου συνέβαλαν τα μέγιστα στην οικονομική ανάπτυξη της περιοχής και στη δημιουργία μιας εργατούπολης που διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην ελληνική κοινωνία. Η αύξηση του πληθυσμού και η άσκηση πιέσεων από τα προσφυγικά σωματεία, οδήγησε την πολιτεία στην υλοποίηση έργων υποδομής, που θα έκαναν πιο ανθρώπινες τις συνθήκες διαβίωσης των κατοίκων της περιοχής.
Το Κερατσίνι βρίσκεται σε μια συνεχή διαδικασία αντιμετώπισης των πολυάριθμων κοινωνικών και οικονομικών προβλημάτων των κατοίκων του για περισσότερο από 15 χρόνια. Την κατάσταση έρχεται να δυσχεράνει ακόμη περισσότερο ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος και κυρίως η γερμανική κατοχή. Εδώ αναπτύσσεται ένα ισχυρό απελευθερωτικό κίνημα, με την οργάνωση του Κερατσινίου να αποτελεί μία από τις μαζικότερες και μεγαλύτερες του Πειραιά. Η αυλαία της αντίστασης του ελληνικού λαού απέναντι στον κατακτητή κλείνει στο Κερατσίνι τη 12η Οκτωβρίου 1944, με τη μάχη της Ηλεκτρικής, ενώ εδώ θα αποβιβαστεί και η κυβέρνηση εθνικής ενότητας του Γεωργίου Παπανδρέου το πρωί της 18ης Οκτωβρίου και θα κατευθυνθεί μέσω της λεωφόρου Βασιλέως Γεωργίου (σημερινή λεωφόρος Δημοκρατίας) προς την Αθήνα.
Ακολουθεί ο εμφύλιος, που μετατρέπει τη νήσο Ψυττάλλεια σε σταθμό συγκέντρωσης αντιφρονούντων από όπου μετά διαβιβάζονται σε τόπους εξορίας. Μετά το πέρας του εμφυλίου, το Κερατσίνι, λόγω της θέσης και της βιομηχανικής παράδοσης που έχει αναπτύξει, προσελκύει πολλούς εσωτερικούς μετανάστες, οι περισσότεροι από τους οποίους προέρχονται από τα νησιά του Αιγαίου και κυρίως τη Σαντορίνη, τη Χίο, και τον Αργοσαρωνικό. Ένα άλλο τμήμα του πληθυσμού φαίνεται ότι προήλθε από εσωτερική μετακίνηση στο πολεοδομικό συγκρότημα της Αθήνας και του Πειραιά. Ο κύριος κορμός του πληθυσμού πάντως εκτός από τις προαναφερθείσες ομάδες αποτελούνταν από Μανιάτες, Κρητικούς και Μικρασιάτες.
Μεθοδολογικά Εργαλεία
Μελέτη δευτερογενών πηγών (αρχεία, απολογισμοί κ.λ.π.)
Διενέργεια προσωπικών συνεντεύξεων με δημοτική αρχή, διεύθυνση και εργαζομένους.
Εσωτερικό Περιβάλλον: O Δήμος Κερατσινίου
Ταυτότητα
Ο Δήμος Κερατσινίου είναι σήμερα ένα σύγχρονο αστικό κέντρο, το οποίο μαζί με τους δήμους Δραπετσώνας, Νίκαιας, Κορυδαλλού και Περάματος, ανήκει στην ευρύτερη δυτική περιφέρεια της Νομαρχίας Πειραιά. Ο οικιστικός του ιστός καλύπτει το μεγαλύτερο τμήμα της έκτασης που περιλαμβάνεται στα διοικητικά όρια της πόλης, με εξαίρεση τις βορειοδυτικές παρυφές της, οι οποίες δεν έχουν ακόμη ενταχθεί στο σχέδιο πόλεως. Ο δήμος έχει συνολική έκταση 8.000 τ.χλμ. περίπου και συνορεύει με τους δήμους Πειραιά, Νίκαιας, Χαϊδαρίου, Περάματος και Δραπετσώνας.
Ιστορία[1]
Ο όρμος του Κερατσινίου, στην είσοδο του πορθμού της Σαλαμίνας και απέναντι από το ακρωτήριο Κυνόσουρα χρησιμοποιήθηκε ως λιμάνι πολύ πριν την ίδρυση του Πειραιά. Εκεί βρισκόταν και η αρχαία κώμη των Θυμαιτάδων, όπου ναυπηγήθηκε και ο μισός στόλος του Θησέα με τον οποίο ανέλαβε την εκστρατεία κατά του Μίνωα. Η ίδρυσή της συνδέεται πιθανότατα με την άλωση της Τροίας στα μέσα του 13ου αι. π.Χ., όταν εγκαθίστανται δηλαδή στην περιοχή οι πρώτοι κάτοικοι. Ο Θυμαίτης ή Θυμοίτης ήταν ένας από αυτούς που επέμεναν να δεχθούν το Δούρειο Ίππο στην πόλη της Τροίας, ζητώντας εκ των προτέρων ως αντάλλαγμα από τους Αχαιούς τη δυνατότητα να εγκατασταθούν στην Ελλάδα.
Το Κερατσίνι εξυπηρετούσε ως λιμάνι τους Αθηναίους κυρίως στις συναλλαγές τους με τους Μεγαρείς. Εκτός από την εμπορική του χρήση, ο όρμος του Κερατσινίου ήταν πολύ σημαντικός ιχθυοπαραγωγικός τόπος, στοιχείο που προσέλκυσε την ανθρώπινη εγκατάσταση. Παράλληλα, οι κάτοικοι ασχολούνταν με το κυνήγι, τη ναυπηγική τέχνη και την παρασκευή οίνου από θυμάρι. Ο πλούσιος θαλάσσιος κόσμος της περιοχής στάθηκε η πρώτη αιτία για οικιστική ανάπτυξη, καθώς εδώ εγκαταστάθηκαν Φοίνικες, Μινύες, Πελασγοί, Καδμείοι και Θράκες.
Λίγα χρόνια πριν την εφαρμογή του μεγάλου οικονομικού προγράμματος του Θεμιστοκλή, η ανθρώπινη δραστηριότητα εντοπιζόταν μόνο στο Κερατσίνι. Στα χρόνια που ακολούθησαν ο δήμος των Θυμαιταδών, αν και έχασε ένα μέρος από την εμπορική δραστηριότητα που διεξαγόταν στην περιοχή, συνέχισε να παρουσιάζει οικιστική ανάπτυξη. Παράλληλα, πολλοί αρχαιολόγοι υποστηρίζουν ότι τμήμα του δήμου λειτουργούσε πιθανώς ως νεκροταφείο της ευρύτερης περιοχής. Η περιοχή εγκαταλείπεται λίγο πριν τη ναυμαχία της Σαλαμίνας και μπαίνει σε φάση παρακμής κατά τους ρωμαϊκούς και βυζαντινούς χρόνους.
Δεύτερη εγκατάλειψη γνωρίζει περί το 1688, όταν οι κάτοικοί της μετακινούνται στην Πελοπόννησο. Μετά το 1690, εκτάσεις διανέμονται σε Τούρκους γαιοκτήμονες. Το 1827 ο Καραϊσκάκης αποφασίζει να καταλάβει το Κερατσίνι για να ανοίξει δρόμο προς την Ακρόπολη, μετατρέποντας την περιοχή σε πεδίο αγώνων. Μετά την καταστροφή του 1827, η περιοχή μένει ακατοίκητη για κάποια χρόνια.
Μετά τη σύσταση του σύγχρονου ελληνικού κράτους, η σιδηροδρομική γραμμή του Πειραιά έδωσε νέα ώθηση στην περιοχή, όπου είχε εγκατασταθεί πληθυσμός ασχολούμενος με τη γεωργία, την κτηνοτροφία και τη μελισσοκομία. Η δομή της πειραϊκής οικονομίας, που στηρίζεται στο εμπόριο και τη βιομηχανία, επηρεάζει άμεσα και το Κερατσίνι. Η λειτουργία σφαγείων και λατομείων στην περιοχή είχε ως αποτέλεσμα την ίδρυση βιομηχανικών και βιοτεχνικών μονάδων, όπως βυρσοδεψεία, υαλουργεία, βαμβακουργεία, σιδηρουργεία και κλωστοϋφαντουργεία. Αυτά με τη σειρά τους οδήγησαν στην ίδρυση σαπωνοποιείων, αλευρόμυλων, οινοποιείων και μηχανουργείων.
Την πρώτη δεκαετία του 20ου αιώνα εμφανίστηκαν και οι πρώτες βιομηχανίες σε κλάδους αιχμής, όπως οι χημικές βιομηχανίες, η τσιμεντοβιομηχανία και τα εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς η στρατηγική θέση του Κερατσινίου, οδηγούσε σε μείωση του κόστους μεταφοράς των πρώτων υλών. Με το ίδιο επιχείρημα μεταφέρονται στην περιοχή και τα ναυπηγεία του Πειραιά. Έτσι, το Κερατσίνι μετατρέπεται σταδιακά σε χώρο εγκατάστασης βιομηχανικών εργατών, μεγάλο μέρος των οποίων προέρχεται από τα Δωδεκάνησα και την Αρμενία.
Τη σημαντικότερη, όμως, επίδραση στη σύνθεση του πληθυσμού του δέχεται το Κερατσίνι, μετά την μικρασιατική καταστροφή και την εγκατάσταση σε αυτό σημαντικού αριθμού προσφύγων από τη Μικρά Ασία, την Κωνσταντινούπολη και τον Πόντο. Η κοινωνική αφομοίωση των ανθρώπων αυτών δεν ήταν καθόλου εύκολη, καθώς υπήρχε μεγάλη σύγκρουση μεταξύ γηγενών και προσφύγων σε όλα τα επίπεδα της οικονομικής, κοινωνικής και πολιτικής ζωής. Ωστόσο, παρά τα προβλήματα που αντιμετώπισαν οι πρόσφυγες του Κερατσινίου συνέβαλαν τα μέγιστα στην οικονομική ανάπτυξη της περιοχής και στη δημιουργία μιας εργατούπολης που διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην ελληνική κοινωνία. Η αύξηση του πληθυσμού και η άσκηση πιέσεων από τα προσφυγικά σωματεία, οδήγησε την πολιτεία στην υλοποίηση έργων υποδομής, που θα έκαναν πιο ανθρώπινες τις συνθήκες διαβίωσης των κατοίκων της περιοχής.
Το Κερατσίνι βρίσκεται σε μια συνεχή διαδικασία αντιμετώπισης των πολυάριθμων κοινωνικών και οικονομικών προβλημάτων των κατοίκων του για περισσότερο από 15 χρόνια. Την κατάσταση έρχεται να δυσχεράνει ακόμη περισσότερο ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος και κυρίως η γερμανική κατοχή. Εδώ αναπτύσσεται ένα ισχυρό απελευθερωτικό κίνημα, με την οργάνωση του Κερατσινίου να αποτελεί μία από τις μαζικότερες και μεγαλύτερες του Πειραιά. Η αυλαία της αντίστασης του ελληνικού λαού απέναντι στον κατακτητή κλείνει στο Κερατσίνι τη 12η Οκτωβρίου 1944, με τη μάχη της Ηλεκτρικής, ενώ εδώ θα αποβιβαστεί και η κυβέρνηση εθνικής ενότητας του Γεωργίου Παπανδρέου το πρωί της 18ης Οκτωβρίου και θα κατευθυνθεί μέσω της λεωφόρου Βασιλέως Γεωργίου (σημερινή λεωφόρος Δημοκρατίας) προς την Αθήνα.
Ακολουθεί ο εμφύλιος, που μετατρέπει τη νήσο Ψυττάλλεια σε σταθμό συγκέντρωσης αντιφρονούντων από όπου μετά διαβιβάζονται σε τόπους εξορίας. Μετά το πέρας του εμφυλίου, το Κερατσίνι, λόγω της θέσης και της βιομηχανικής παράδοσης που έχει αναπτύξει, προσελκύει πολλούς εσωτερικούς μετανάστες, οι περισσότεροι από τους οποίους προέρχονται από τα νησιά του Αιγαίου και κυρίως τη Σαντορίνη, τη Χίο, και τον Αργοσαρωνικό. Ένα άλλο τμήμα του πληθυσμού φαίνεται ότι προήλθε από εσωτερική μετακίνηση στο πολεοδομικό συγκρότημα της Αθήνας και του Πειραιά. Ο κύριος κορμός του πληθυσμού πάντως εκτός από τις προαναφερθείσες ομάδες αποτελούνταν από Μανιάτες, Κρητικούς και Μικρασιάτες.
Στα νεότερα χρόνια φαίνεται ότι ο πληθυσμός του Δήμου Κερατσινίου γνώρισε ραγδαία αύξηση μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, με την υποδοχή σημαντικού αριθμού προσφύγων. Σύμφωνα με την πρώτη επίσημη απογραφή του 1928, όταν ακόμη το Κερατσίνι ανήκε διοικητικά στον Πειραιά ως συνοικισμός του, ο πληθυσμός του ήταν 27.256. (συμπεριλαμβανομένων και των κατοίκων των συνοικισμών Αμφιάλης, Αναλήψεως, Αναστάσεως, Ευγένειας και Ταμπουριών).
Στις επόμενες επίσημες απογραφές, η δημογραφική εξέλιξη του δήμου έχει ως εξής:
Έτος Πληθυσμός
1940 36.358
1951 39.734
1961 61.673
1971 59.772
1981 74.179
1991 71.982
Σύμφωνα με την απογραφή του 2001, στο Κερατσίνι κατοικούν 76.882 άτομα.
Εσωτερικό Περιβάλλον: Δημοτική Επιχείρηση Πολιτισμού & Αναψυχής Κερατσινίου (ΔΕΠΑΚ)
Ιστορικό
Η Δημοτική Επιχείρηση Πολιτισμού και Αναψυχής Κερατσινίου ιδρύθηκε το 1992 με σκοπό την πολιτιστική ανάπτυξη και την αναζωογόνηση της πόλης. Η συμβολή της στην πολιτιστική ανάπτυξη της περιοχής έρχεται να επισφραγίσει την άποψη ότι οι δημοτικές επιχειρήσεις μπορούν να αποτελέσουν ένα ευέλικτο εργαλείο των ΟΤΑ θέτοντας σε τροχιά ανάπτυξης της κοινωνικές τους δραστηριότητες.
Στη 15ετή δράση της έχει να επιδείξει:
· Τη δημιουργία νέων πολιτιστικών κέντρων με ενεργό ρόλο στη ζωή της πόλης και υποδειγματική λειτουργία (Πολιτιστικό Κέντρο «Μελίνα Μερκούρη» -1992, Πολιτιστικό Κέντρο «Αντώνης Σαμαράκης» -2006).
· Τον πολλαπλασιασμό και την ποιοτική αναβάθμιση των καλλιτεχνικών τμημάτων και εργαστηρίων.
· Την ίδρυση Μικτής Χορωδίας Ενηλίκων (1996) και Φιλαρμονικής (1999)
· Την καθιέρωση Πολιτιστικών Θεσμών οι οποίοι αποτελούν σημείο αναφοράς για την κοινωνική δραστηριότητα και πολιτιστική ζωή της πόλης (Καρναβάλι – 1994, Καλλιτεχνικός Σεπτέμβρης – 1996, Παιδική Καλλιτεχνούπολη - 2003)
· Τη σταθερή λειτουργία του μοναδικού κινηματογράφου στο Κερατσίνι, του θερινού «Σινέ – Κατερίνα» (1993)
· Την ανάπτυξη της υπαίθριας διαφήμισης, την προώθηση και αξιοποίηση πολιτικής χορηγιών και διαφημίσεων προς όφελος των πολιτιστικών δράσεων αλλά και της τοπικής επιχειρηματικότητας
· Την ίδρυση γραφιστικού τμήματος – ατελιέ για την καλλιτεχνική επεξεργασία και παραγωγή εντύπων (1994)
· Τη συνεπή και σταθερή διαχρονική συνεργασία με όλους τους φορείς της πόλης για την ενίσχυση και προβολή των δραστηριοτήτων τους.
Αποστολή
Στους σκοπούς της πέραν της πολιτιστικής ανάπτυξης του Δήμου Κερατσινίου, περιλαμβάνονται:
· η δημιουργία και η απόκτηση της αναγκαίας υποδομής και η οργάνωση και λειτουργία των δραστηριοτήτων που απαιτούνται για την πολιτιστική, κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη της περιοχής
· η κατασκευή, διαχείριση και λειτουργία πολιτιστικών κέντρων και κέντρων νεότητας, καθώς και χώρων κοινωνικών και πολιτιστικών λειτουργιών και αθλητικών δραστηριοτήτων
· η ίδρυση και λειτουργία καλλιτεχνικών τμημάτων και εργαστηρίων εικαστικών τεχνών
· η διαχείριση εσόδων του Δήμου Κερατσινίου από διαφημίσεις (τέλη, ενοίκια κ.λ.π.)
· η κατασκευή, διαχείριση, λειτουργία, εκμετάλλευση, εγκατάσταση εστίασης και αναψυχής (εστιατόρια, αναψυκτήρια, καφετέριες, θέατρα, κινηματογράφους, δημοτική αγορά, γήπεδα αθλοπαιδιών κ.λ.π.)
· η οργάνωση, διαχείριση και εκμετάλλευση καλλιτεχνικών και πολιτιστικών εκδηλώσεων
· η διοργάνωση επιμορφωτικών σεμιναρίων, προγραμμάτων κατάρτισης και επαγγελματικού προσανατολισμού σε διάφορους τομείς (π.χ. διεθνείς συναντήσεις, ημερίδες, σεμινάρια, συμπόσια, εκδηλώσεις επιστημονικής – καλλιτεχνικής – τεχνικής ενημέρωσης κ.λ.π.)
· η δημιουργία, οργάνωση και διαχείριση οικονομικών βιβλιοθηκών, Φιλαρμονικών, Πινακοθηκών, Θεάτρων, Μουσείων, Ινστιτούτων Έρευνας, Ωδείων, Μουσικοφιλολογικών ενώσεων, Μορφωτικών κέντρων, Μουσικών ομίλων, Πολιτιστικών οργανισμών, Σχολών γραμμάτων και τεχνών κ.λ.π.
· η συνεργασία με πολιτιστικούς – κοινωνικούς φορείς, επιστημονικούς φορείς και επιμελητήρια Βιοτεχνικά, Εμπορικά, Τεχνικά κ.λ.π., συνδικαλιστικές οργανώσεις, με στόχο την προώθηση του σκοπού της επιχείρησης
· η δημιουργία τράπεζας πληροφοριών με θέματα που αφορούν την πολιτιστική δράση και ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής
· ο σχεδιασμός και η υλοποίηση μελετών, ερευνών, δημοσκοπήσεων κ.λ.π για τους σκοπούς της επιχείρησης καθώς και η διοργάνωση διεθνών ημερίδων και συμποσίων.
Οργάνωση – Διοίκηση
Η ΔΕΠΑΚ διοικείται από επταμελές διοικητικό συμβούλιο:
Πρόεδρος Γιάννης Τζιώτης
Αντιπρόεδρος Δημήτρης Διάκος
Τακτικό Μέλος Χρήστος Βαρδαξόγλου
Τακτικό Μέλος Ζαχαρίας Ζούπης
Τακτικό Μέλος Σοφία Θωμάρεη
Τακτικό Μέλος Λουκάς Τσαβδάρογλου
Τακτικό Μέλος Ευθύμιος Γεωργόπουλος
Αναπληρωματικό Μέλος Βαρβάρα Σερέπα
Αναπληρωματικό Μέλος Αναστάσιος Γκιόκας
Αναπληρωματικό Μέλος Γιώργος Τσιγκάνης
Αναπληρωματικό Μέλος Ελένη Τράπαλη
Η οργανωσιακή δομή της ΔΕΠΑΚ περιλαμβάνει τα ακόλουθα τμήματα:
Τμήμα Δημοσίων Σχέσεων και Τύπου
Το τμήμα Δημοσίων Σχέσεων και Τύπου της ΔΕΠΑΚ διαχειρίζεται και διεκπεραιώνει τα θέματα που αφορούν στη διοργάνωση των πολιτιστικών εκδηλώσεων, έχοντας στην ευθύνη του την επικοινωνία και το συντονισμό των καλλιτεχνικών σχημάτων που συμμετέχουν σε αυτές.
Επιμελείται επίσης το πρόγραμμα προβολών του Δημοτικού Κινηματογράφου «Σινέ – Κατερίνα». Στις αρμοδιότητες του τμήματος συγκαταλέγεται και η επικοινωνία με τα μέσα μαζικής ενημέρωσης καθώς και οι διάφορες ενέργειες για την προβολή των δραστηριοτήτων της επιχείρησης.
Τμήμα Διαφήμισης
Η διαφήμιση αποτελεί έναν δυναμικά εξελισσόμενο τμήμα της ΔΕΠΑΚ και ταυτόχρονα τη βασικότερη πηγή εσόδων της επιχείρησης. Στις αρμοδιότητές του τμήματος συγκαταλέγεται η διαχείριση της υπαίθριας διαφήμισης στην πόλη, μέσω της τοποθέτησης σε κοινόχρηστους και άλλους δημοτικούς χώρους διαφημιστικών μέσων, τα οποία κατασκευάζει και διαχειρίζεται η ίδια ή μισθώνει σε διαφημιστικές εταιρείες (επιγραφές, φωτεινές κατασκευές, πλαίσια για ανάρτηση αφισών, οδοσημάνσεις, στέγαστρα αναμονής επιβατών λεωφορείων κ.λ.π.).
Επιπρόσθετα, τα στελέχη του τμήματος χαράσσουν τη στρατηγική για τη διαφημιστική προβολή της ΔΕΠΑΚ και του έργου της και αναλαμβάνουν τη σύνταξη και την προώθηση χορηγικών προτάσεων για τις ποικίλες πολιτιστικές εκδηλώσεις.
Ατελιέ
Το Γραφιστικό – εκδοτικό τμήμα της ΔΕΠΑΚ που λειτουργεί από το 1994 έχει ως αντικείμενο την επιμέλεια και την παραγωγή περιοδικών, διαφημιστικών εντύπων, αφισών, καλλιτεχνικών και άλλων εκδόσεων. Μέχρι σήμερα έχει παρουσιάσει πολλαπλή εκδοτική δραστηριότητα συμβάλλοντας έτσι στην αισθητική αναβάθμιση των έντυπων μέσων προβολής του ευρύτερου πολιτιστικού αλλά και εμπορικού τομέα.
Στα πλαίσια της ανασυγκρότησης της επιχείρησης το γραφιστικό τμήμα εφοδιάστηκε με μονάδες υπερσύγχρονης τεχνολογίας, ενώ η αύξηση του στελεχιακού της δυναμικού, το ανέδειξε στις πρώτες θέσεις στο χώρο των δημιουργικών ατελιέ.
Λογιστήριο
Τεχνικό Τμήμα
Γραμματεία
Γραμματείες Πολιτιστικών Κέντρων – Καλλιτεχνικών Τμημάτων
Τομείς Δραστηριοτήτων
Β. Καλλιτεχνικά Τμήματα
Μουσική
Εκμάθηση Μουσικών Οργάνων
Στα πολιτιστικά κέντρα Αμφιάλης και Ταμπουρίων λειτουργούν τα εξής τμήματα:
· Πιάνο
· Κιθάρα (κλασική και ηλεκτρική)
· Βιολί
· Φλάουτο
· Κιθάρα κλασική
· Ακορντεόν
· Αρμόνιο
· Κρουστά όργανα (κλασικό, σύγχρονο και παραδοσιακό)
· Μπουζούκι
· Μπαγλαμάς
· Κρουστά (τουμπελέκι)
· Σαντούρι
· Λαούτο
· Τζουράς
· Ούτι
· Τρίχορδο μπουζούκι
Σε όλα τα όργανα τα μαθήματα είναι ατομικά, έχουν διάρκεια σαράντα λεπτών και γίνονται μια φορά την εβδομάδα. Τα μουσικά τμήματα απευθύνονται σε παιδιά από 6 ετών και σε ενήλικες.
Τμήματα Θεωρίας – Αρμονίας – Σολφέζ
Ομαδικά τμήματα που συμπληρώνουν την εκμάθηση μουσικών οργάνων. Η φοίτηση σε αυτά είναι δωρεάν για τους μαθητές των μουσικών τμημάτων και οδηγεί στην αρτιότερη και πιο συστηματική αντίληψη και γνώση της μουσικής.
Μαθητικές Συναυλίες – Μουσικά Σύνολα
Κατά τη διάρκεια και στο τέλος κάθε εκπαιδευτικού έτους πραγματοποιούνται μαθητικές συναυλίες. Εκεί πιστοποιείται το επίπεδο και η ποιότητα λειτουργίας των τμημάτων. Σπουδαστές διαφόρων οργάνων συνεργάζονται με την καθοδήγηση και τη βοήθεια των καθηγητών τους. Το μάθημα μουσικής ξεπερνά τον ατομικό του χαρακτήρα και περνά στην ομαδικότητα, τη συνεργασία και το σύνολο. Η συμμετοχή τους στις ετήσιες μαθητικές συναυλίες και σε άλλες πολιτιστικές εκδηλώσεις προσφέρει τη δυνατότητα παρουσίασης της δουλειάς τους στο ευρύτερο κοινό.
Συστήματα ORFF- Μουσική Προπαίδεια
Μουσικοπαιδαγωγική μέθοδος που απευθύνεται σε παιδιά προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας και συνδυάζει την κίνηση, τη μουσική και το λόγο με στόχο την ανάπτυξη της φαντασίας και της δημιουργικότητας των παιδιών. Στα πλαίσια του προγράμματος τα παιδιά έρχονται σε επαφή με το ρυθμό και τον ήχο μέσα από το παιχνίδι, το χορό, το τραγούδι, τη γνωριμία με μουσικά όργανα (ξυλόφωνο, μεταλλόφωνο, κρουστά, φλάουτο, αρμόνιο κ.ά.).
Παιδική Χορωδία
Αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της μουσικής παιδείας. Η συμμετοχή σε ένα τέτοιο σύνολο εκπαιδεύει και εξοικειώνει το παιδί με το έργο των μεγάλων συνθετών και καλλιεργεί τη συλλογικότητα.
Εικαστικά
Παιδικό Εργαστήρι
Απευθύνεται σε παιδιά δημοτικού σχολείου (6-12 ετών). Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα περιλαμβάνει εξοικείωση των παιδιών με τη ζωγραφική μέσα από ασκήσεις φόρμας – χρώματος – σύνθεσης – τόνων, κολάζ, κατασκευές, ομαδικά έργα, γνωριμία με το έργο μεγάλων δημιουργών μέσα από απλά μαθήματα ιστορίας της τέχνης, επισκέψεις σε μουσεία και πινακοθήκες και οργάνωση εκθέσεων κατά τη διάρκεια και το πέρας του εκπαιδευτικού έτους. Τμήματα λειτουργούν και στα τρία πολιτιστικά κέντρα.
Εικαστικό Εργαστήρι για εφήβους
Ζωγραφική
Σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους με καβαλέτα και συνθέσεις διδάσκονται τεχνικές όπως κάρβουνο, μολύβι, τέμπερα, λάδι και σχέδιο.
Σκίτσο – κόμικς
Απευθύνεται στους μαθητές της ζωγραφικής αλλά και σε όσους νέους ενδιαφέρονται να ασχοληθούν με τον τομέα αυτό. Τα τμήματα λειτουργούν στα Πολιτιστικά κέντρα Αμφιάλης και Ταμπουρίων.
Εικαστικό Εργαστήρι για Ενήλικες
Ζωγραφική
Είναι από το αξιόπιστο στο χώρο των εικαστικών εργαστηρίων με 20ετή δραστηριότητα. Λειτουργεί σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο στο Πολιτιστικό Κέντρο Αμφιάλης. Διδάσκονται οι τεχνικές κάρβουνο, μολύβι, τέμπερα, ακουαρέλα και λάδι.
Αγιογραφία
Εξοικείωση με το σχέδιο, το χρώμα, την τεχνολογία των υλικών, τη διαδικασία χρυσώματος και τις διάφορες τεχνοτροπικές μεθόδους που συνθέτουν τον ιδιαίτερο χαρακτήρα και την αισθητική της βυζαντινής ζωγραφικής.
Ψηφιδωτό
Απλά υλικά όπως πέτρα, βότσαλο, μάρμαρα, γύψος, σμάλτο κόβονται στο επιθυμητό σχήμα και μετατρέπονται σε έργα τέχνης (από διακοσμητικές κατασκευές έως ψηφιδωτές αγιογραφίες).
Μάσκα – Κόσμημα
Κατασκευή μασκών από χαρτοπολτό, γύψο, γυψόγαζα κ.λ.π., οι οποίες ζωγραφίζονται και διακοσμούνται (βενετσιάνικη, θεατρική και καλλιτεχνική). Διδασκαλία σχεδιασμού και τεχνικών για την κατασκευή χειροποίητων κοσμημάτων από υλικά διαφόρων τύπων.
Ξυλογλυπτική
Εκμάθηση τεχνικών και μεθόδων για τη δημιουργία ανάγλυφων απεικονίσεων πάνω σε ξύλο.
Φωτογραφία
Το τμήμα πραγματεύεται την αισθητική και τις τεχνικές της φωτογραφικής τέχνης. Οι άξονες στους οποίους στηρίζεται η εκπαιδευτική διαδικασία περιλαμβάνουν: φωτομέτρηση, βάθος πεδίου, καδράρισμα, είδη φωτισμού, ειδικές τεχνικής ανάλυσης, και δράσης χημικών υγρών για την εμφάνιση φιλμ και εκτύπωση φωτογραφιών.
Θέατρο
Το θεατρικό εργαστήρι λειτουργεί ως προπαρασκευαστικό έτος της υπό ίδρυση Δραματικής Σχολής. Τα μαθήματα απευθύνονται σε ενήλικες και περιλαμβάνουν υποκριτική (βασικό μάθημα) και κύκλους σεμιναρίων σε δραματουργία, σκηνογραφία, αγωγή του λόγου, θεατρικό παιχνίδι, αυτοσχεδιασμό και κινησιολογία. Ειδικοί σεμιναριακοί κύκλοι πραγματοποιούνται καθ’ όλη τη διάρκεια του εκπαιδευτικού έτους.
Χορός
Κλασικός Χορός
Απευθύνεται σε παιδιά από 6 έως 12 ετών. Λειτουργούν τμήματα στα Πολιτιστικά Κέντρα Αμφιάλης και Ευγένειας. Διδάσκεται το πολύ διαδεδομένο ρωσικό σύστημα Vaganova, το οποίο στηρίζεται στην εναρμονισμένης κίνηση σώματος χεριών και κεφαλιού.
Επικοινωνιακή Πολιτική
Η επικοινωνιακή πολιτική για τον πολιτισμό έχει κατά κανόνα τοπικό χαρακτήρα. Ως κύρια μέσα επικοινωνίας επιλέγονται οι καταχωρίσεις στον τοπικό τύπο και η υπαίθρια διαφήμιση (αφίσες, φυλλάδια, πανό κ.λ.π.). Δεν παρατηρείται ιδιαίτερη διείσδυση σε έντυπα εθνικής εμβέλειας, ενώ απουσιάζει η παρουσία στο διαδίκτυο και τα υπόλοιπα ηλεκτρονικά μέσα.
Με σκοπό την αναβάθμιση της προβολής των πολιτιστικών δρώμενων, θεωρούμε αναγκαία την εκ βάθρων ανασυγκρότηση των διαδικασιών επικοινωνίας και προβολής. Στο πλαίσιο αυτό, προτείνουμε είτε την εξωτερική συνεργασία με εξειδικευμένο γραφείο επικοινωνίας για τις επιμέρους εκδηλώσεις και φεστιβάλ είτε την επάνδρωση του τμήματος με ικανά και καταρτισμένα στελέχη, καθώς το ένα άτομο που σύμφωνα με τη δεδομένη μορφή της επιχείρησης έχει επιφορτισθεί με τις ενέργειες δημοσίων σχέσεων και τύπου, εκ των πραγμάτων αδυνατεί να ανταποκριθεί στις αυξημένες απαιτήσεις του εν λόγω τομέα.
Η επικοινωνιακή πολιτική κρίνεται σκόπιμο να εντατικοποιηθεί και να στοχεύσει κυρίως στην ενημέρωση ευρύτερων ομάδων κοινού για τα πολιτιστικά δρώμενα που πραγματοποιούνται στο Κερατσίνι, ώστε τα τελευταία να πάψουν να αφορούν αποκλειστικά τους κατοίκους της περιοχής. Η ανάγκη για μετάδοση του μηνύματος της αναζωογόνησης της πόλης του Κερατσινίου, το οποίο φιλοδοξούμε να αναδειχθεί σε σημείο αναφοράς για τον πολιτισμό σε όλο το λεκανοπέδιο, επιτάσσει τον ενδελεχή σχεδιασμό της πολιτικής επικοινωνίας.
Εδώ θα πρέπει να αναφερθούμε και στην άκρως σημαντική ανάγκη για το σχεδιασμό χορηγικών προτάσεων, αφού η ΔΕΠΑΚ δεν έχει εμπειρία στο συγκεκριμένο αντικείμενο, το οποίο μπορεί να αποτελέσει σημαντική πηγή εσόδων. Προκύπτει και εδώ η ανάγκη για επιμόρφωση του προσωπικού[30] και η συνεργασία με εξειδικευμένα γραφεία.
Επιπρόσθετα, άκρως απαραίτητη είναι η δημιουργία επιχειρησιακής ταυτότητας, ενός φακέλου δηλαδή στον οποίο θα παρουσιάζεται το ιστορικό, η αποστολή, η οργάνωση – διοίκηση και το έργο της ΔΕΠΑΚ, και ο οποίος θα χρησιμοποιείται σε κάθε περίπτωση που απαιτεί παρουσίαση της ΔΕΠΑΚ (προσέλκυση χορηγιών, νέες συνεργασίες κ.λ.π.).
Τιμολογιακή Πολιτική
Όσον αφορά στις προσφερόμενες υπηρεσίες (καλλιτεχνικά τμήματα) στόχος είναι η συγκράτηση των διδάκτρων στο κατώτερο δυνατό επίπεδο προκειμένου να αίρονται σημαντικά εμπόδια για τους οικονομικά ασθενέστερους όσο αφορά στην πρόσβαση στα πολιτιστικά αγαθά. Ανάλογη είναι η λογική που διέπει την τιμολόγηση του εισιτηρίου στον κινηματογράφο «Σινέ –Κατερίνα» αλλά και την πλειοψηφία των πολιτιστικών εκδηλώσεων. Στο σημείο αυτό πρέπει να επισημάνουμε τα εξής:
ü Υπάρχει έλλειψη σε στοιχεία που να αφορούν στην ελαστικότητα ζήτησης για πολιτιστικά αγαθά και υπηρεσίες στο δήμο, να μετρούν δηλαδή την ευαισθησία των κατοίκων και δημοτών στην τιμή, όσον αφορά τα πολιτιστικά αγαθά
ü Η απουσία έστω και συμβολικού εισιτηρίου σε κάποιες μορφές εκδηλώσεων λειτουργεί ανασταλτικά στην μετάδοση των μηνυμάτων των καλλιτεχνών. Με άλλα λόγια, όταν κάποιες εκδηλώσεις και ειδικότερα θεατρικές παραστάσεις είναι δωρεάν προσελκύουν ένα πλήθος κόσμου, οι οποίοι παρακωλύουν τη διεξαγωγή τους δημιουργώντας θόρυβο.
ü Η έλλειψη χώρων για θεατρικές παραστάσεις, οι οποίοι να φέρουν τα χαρακτηριστικά εκείνα που μπορούν να δικαιολογήσουν ένα σχετικά υψηλό αντίτιμο συμπιέζει το ύψος του εισιτηρίου στο επίπεδο του συμβολικού.
ü Ο υπάρχων τεχνολογικός εξοπλισμός του θερινού κινηματογράφου δεν αφήνει περιθώρια για αύξηση του εισιτηρίου.
Σύμφωνα με τα ανωτέρω, θεωρούμε απαραίτητη την αναθεώρηση της τιμολογιακής πολιτικής των πολιτιστικών υπηρεσιών και προϊόντων, με σκοπό την προσφορά βελτιωμένων εκδοχών τους.
ü Για τις εκδηλώσεις οι οποίες σχεδιάζονται για να έχουν ευρύτερη απήχηση και να μην αφορούν μόνο τους κατοίκους της περιοχής και οι οποίες διαθέτουν έναν ιδιαίτερο χαρακτήρα και επίπεδο η απουσία εισιτηρίου μπορεί να υπονομεύσει την επιθυμητή εικόνα.
ü Για να αρθούν οι διαχωριστικές γραμμές μεταξύ των δημοτών, προκρίνεται να διανέμεται ένας αριθμός προσκλήσεων στις κατηγορίες των ατόμων που το εισόδημά τους δεν επαρκεί για πολιτιστικές δραστηριότητες, ή επί την ίδια βάση να χορηγούνται κάρτες πολιτισμού.
ü Δωρεάν να παραμείνει η είσοδος σε λαϊκές εκδηλώσεις, που σκοπό έχουν να συσφίξουν τις σχέσεις μεταξύ κατοίκων. Προκειμένου να καλύπτεται το κόστος τους είναι άκρως αναγκαία η προσέλκυση χοηργών.
ü Τα δίδακτρα των καλλιτεχνικών τμημάτων να κινούνται στο κατώτερο δυνατό όριο, προκειμένου να προσφέρονται σε όλο και μεγαλύτερες ομάδες κοινού και ιδίως στα παιδιά και τους νέους ερεθίσματα πολιτισμού. Και εδώ η κατάργηση των διδάκτρων θεωρείται ότι μπορεί να οδηγήσει σε υποβάθμιση της ποιότητας των υπηρεσιών.
Πολιτική Χώρων
Παρατηρείται η τάση για συγκέντρωση των διαφόρων πολιτιστικών εκδηλώσεων σε ορισμένους χώρους (π.χ. Πάρκος «Ανδρέας Παπανδρέου», Δημοτικό Θέατρο «Αντώνης Σαμαράκης»). Προβάλλει επιτακτική η ανάγκη για αποκέντρωση της πολιτιστικής δραστηριότητας και βέλτιστη αξιοποίηση όλων των διαθέσιμων χώρων (κλειστών και υπαίθριων), προκειμένου να μην αναβαθμίζονται ορισμένα τμήματα της πόλης εις βάρος άλλων. Ο ιδιαίτερος χαρακτήρας των εκδηλώσεων και τον πολιτιστικών δρώμενων πρέπει να ενισχύεται και να υπογραμμίζεται από την επιλογή του χώρου διεξαγωγής[31], ενώ ταυτόχρονα να καλλιεργείται η εντύπωση ότι ολόκληρη η πόλη αποτελεί μια απέραντη σκηνή.
Υποδομές
Οι ήδη υπάρχουσες υποδομές που αξιοποιούνται για πολιτιστικούς σκοπούς χρίζουν ορισμένων παρεμβάσεων. Ειδικότερα,
ü το θεατράκι της Πλατείας Πόντου δεν μπορεί να αξιοποιηθεί αν δεν ολοκληρωθούν κάποιες εργασίες που αφορούν στους βοηθητικούς χώρους, το δάπεδο και τον φωτισμό. Μετά το πέρας των ανωτέρω εργασιών, το συγκεκριμένο θεατράκι μπορεί να φιλοξενήσει πλήθος παραστάσεων και συναυλιών, τονώνοντας την πολιτιστική ζωή της περιοχής
ü το Δημοτικό θέατρο «Αντώνης Σαμαράκης» αν και πληροί όλες τις προϋποθέσεις για να αναδειχθεί σε χώρο φιλοξενίας σημαντικών πολιτιστικών δρώμενων, δεν έχει επιτύχει σημαντικά αποτελέσματα σε επίπεδο αναγνωρισιμότητας
ü ο Δημοτικός Κινηματογράφος «Σινέ – Κατερίνα» έχει μπει σε μια περίοδο ύφεσης, καθώς δεν διαθέτει τον τεχνολογικό εξοπλισμό αντίστοιχων θερινών κινηματογράφων (π.χ.Σινέ – Μελίνα). Η αναζωογόνησή του μπορεί να επιτευχθεί μέσω πέραν της τεχνολογικής αναβάθμισης, με προβολή εναλλακτικών ταινιών (π.χ. μαθητικές και νεανικές ταινίες, αφιερώματα στο λαϊκό τραγούδι και τους λαϊκούς δημιουργούς κ.λ.π.)
ü το Θέατρο Πάρκου «Ανδρέας Παπανδρέου» χρίζει επέκτασης ώστε να αυξηθεί η χωρητικότητά του, αλλά και να διαμορφωθούν οι αναγκαίοι βοηθητικοί χώροι (καμαρίνια, αποθήκη κ.λ.π.) Το πρόγραμμα αυτής της επέκτασης θα θέσει τη λειτουργία του σε τελείως νέες βάσεις, καταφέρνοντας να αναδείξει και το απαράμιλλης ομορφιάς πάρκο στο οποίο εντάσσεται.
ü Το κτιριακό συγκρότημα του πρώην εργοστασίου Νάφθα, που απαιτεί έναν καθόλου ευκαταφρόνητο προϋπολογισμό για την μετά την άστοχη εγκατάλειψή του αποκατάσταση, μπορεί να αναδειχθεί σε έναν πολυ-χώρο πολιτισμού και αναψυχής, ο οποίος πληροί όλες εκείνες τις απαραίτητες προδιαγραφές για να λειτουργήσει ως το αντίπαλο δέος για το Γκάζι. Η ανάπτυξη που γνωρίζει και που πρόκειται να γνωρίσει η περιοχή μετά την αποβιομηχάνισή της, η εύκολη πρόσβαση από τον Πειραιά, η πρόσβαση και η θέα στη θάλασσα, αποτελούν παράγοντες που επιτείνουν τη σημασία αυτού του έργου. Στον εν λόγω χώρο, προκρίνεται η ίδρυση Μουσείου Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας και Ναυπηγικής, ο θεματικός προσανατολισμός του οποίου συνάδει απόλυτα με την ιστορία και τη φύση της περιοχής. Γύρω από τον πυρήνα της συλλογής του Ομίλου Εύρηκα με λειτουργικά ομοιώματα και αντίγραφα αρχαίων κατασκευών συσπειρώνονται μελετητές, συγγραφείς, ακαδημαϊκοί, οι οποίοι με παράλληλες δραστηριότητες αναζωπυρώνουν το ενδιαφέρον του κοινού. Η μεγάλη απήχηση του αντικειμένου, σε σχολεία, ομάδες επισκεπτών και μεμονωμένους επισκέπτες από κάθε γωνιά της χώρας αλλά και το εξωτερικό, πιστεύεται ότι θα συμβάλλει στην πολιτιστική αναβάθμιση και οικονομική άνθηση της περιοχής, από την οποία απουσιάζουν παντελώς οι μουσειακοί χώροι. Επίσης, κρίνεται σκόπιμη η αξιοποίηση του υπόλοιπου χώρου (εσωτερικού και υπαίθριου) για ποικίλες άλλες δραστηριότητες πολιτιστικής υφής (διοργανώσεις εκθέσεων, συναυλιών κ.λ.π.)
Πρόγραμμα Επιμόρφωσης Εργαζομένων ΔΕΠΑΚ
Με απώτερο σκοπό την αναβάθμιση των προσφερόμενων υπηρεσιών της ΔΕΠΑΚ και δεδομένης της έλλειψης οποιασδήποτε επιμόρφωσης στον ταχέως αναπτυσσόμενο τομέα του πολιτισμού (πολιτιστική διαχείριση και πολιτιστικό μάρκετινγκ). Το πρόγραμμα αυτό σχεδιάστηκε βάσει των εξατομικευμένων αναγκών των εργαζομένων και της επιχείρησης, αλλά και με γνώμονα το όραμα για τον πολιτισμό στο Κερατσίνι[32].
Οργανωσιακές και Διοικητικές Πρακτικές
Για την εύρυθμη λειτουργία της ΔΕΠΑΚ και την υλοποίηση της προτεινόμενης στρατηγικής κρίνεται αναγκαία η δρομολόγηση ορισμένων αλλαγών και ο εμπλουτισμός των καθιερωμένων πρακτικών, που συνοψίζονται στα ακόλουθα:
· Ετήσιος Προγραμματισμός (τέλη Σεπτεμβρίου), με σκοπό τον προγραμματισμό δράσεων (επιλογή ενεργειών, χρονοδιάγραμμα, προϋπολογισμός)
· Περιοδικοί Έλεγχοι (σε τριμηνιαία βάση), για τη μέτρηση των αποτελεσμάτων, τον εντοπισμό αποκλίσεων από τους στόχους και την πρόταση διορθωτικών ενεργειών
· Ετήσιος Απολογισμός (αρχές Σεπτεμβρίου), για την εκτίμηση των συνολικών αποτελεσμάτων.
Παράλληλα, προτείνουμε τη σύσταση υποστηρικτικής προς το έργο της ΔΕΠΑΚ ομάδας, την οποία θα απαρτίζουν προσωπικότητες της πόλης με σημαντικό πολιτιστικό έργο και συναφή με τον πολιτισμό απασχόληση. Σκοπός την εν λόγω ομάδας που θα αποτελεί δίκτυο πολιτών θα είναι η υποβολή προτάσεων για ανάπτυξη πρόσθετων δράσεων, προκειμένου να θεμελιωθεί ένας νέος δίαυλος επικοινωνίας της επιχείρησης με τους δημότες.
Έλεγχος
Προκειμένου να ελέγξουμε την καταλληλότητα της προτεινόμενης στρατηγικής, να αξιολογήσουμε το βαθμό συναίνεσης των κατοίκων και δημοτών με το προωθούμενο όραμα, αλλά και να αποκτήσουμε μια εικόνα για το πολιτιστικό προφίλ των δημοτών και κατοίκων της περιοχής που οι τεχνικές που χρησιμοποιήσαμε μέχρι τώρα δεν κατάφεραν να μας δώσουν, προτείνουμε τη διενέργεια πρωτογενούς έρευνας από εγκεκριμένο φορέα (Τμήμα Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού Παντείου Πανεπιστημίου Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών[33]).
Βιβλιογραφία
Βιβλία
Bassand M. “Partners in regional Development: Upward and Downward Cultural Dynamics”, Council of Europe, Project No 10, Strasburg, 1986
Bianchini F., Markinsos P. «Πολιτιστική Πολιτική και Αναζωογόνηση των Πόλεων: η Εμπειρία της Δυτικής Ευρώπης», Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης, 1994.
Αθανασόπουλος,1994 στο «Πολιτισμός και Τοπική Δημοκρατία: η Αφανής Πλευρά μιας Προφανούς Σχέσης», Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης, 1994.
Κόνσολα Ν. «Πολιτιστική Δραστηριότητα και Κρατική Πολιτική στην Ελλάδα: η Περιφερειακή Διάσταση», Εκδόσεις Παπαζήση, 1990
Λουκάς Δ., Κλαδιά Μ. & Μπελεζός Δ. «Κερατσίνι: Όψεις της Πολιτικής και Δημοτικής Ιστορίας του Δήμου Κερατσινίου»,Εκδόσεις Αλέξανδρος, 2004
Άρθρα
Herrero et al., 2006, in ‘The economic impact of cultural events. A case-study of Salamanca 2002, European Capital of Culture’ (European Urban and Regional Studies 13(1): 41-57
Έγγραφα
Urbact Network Culture & Urban Regeneration “Cultural Activities and Creative Industries, a Driving Force for Urban Regeneration”, 2006
Δελτίο Ex Ante Αξιολόγησης Μέτρου Ενίσχυση Υποδομών και Μεγάλων Επικοινωνιακών Γεγονότων Σύγχρονου Πολιτισμού Επιχειρησιακού Προγράμματος «Πολιτισμός 2000 - 2006»
Έγγραφο Εργασίας της Επιτροπής της ΕΕ “Culture, cultural industries and employment” 1998.
Ενδιάμεση Αξιολόγηση Επ. Προγράμματος «Πολιτισμός 2000-2006»
Ενδιάμεση Αξιολόγηση Επ. Προγράμματος «Πολιτισμός»
Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση Επίσημη Εφημερίδα αριθ. c 191 της 29ης Ιουλίου 1992
Συνθήκη του Άμστερνταμ Επίσημη Εφημερίδα αριθ. c 340 της 10ης Νοεμβρίου 1997
Έρευνες
VPRC Έρευνα στο Δήμο Κερατσινίου – Απρίλιος 2005
Διαδίκτυοhttp://www.culturalpolicies.net/ (Council of Europe ERI Carts “Compendium of Cultural Policies and Trends in Europe, 7th Edition 2006)
http://www.ticcih.org (Διεθνής Επιτροπή για τη Διατήρηση της Βιομηχανικής Κληρονομιάς «Χάρτα του Nizhny Tagil», 2003)
[1] Λουκάς Δ., Κλαδιά Μ. & Μπελεζός Δ. «Κερατσίνι: Όψεις της Πολιτικής και Δημοτικής Ιστορίας του Δήμου Κερατσινίου»,Εκδόσεις Αλέξανδρος, 2004
[2] VPRC Έρευνα στο Δήμο Κερατσινίου» - Απρίλιος 2005
[3] Ενδιάμεση Αξιολόγηση Επ. Προγράμματος «Πολιτισμός 2000-2006»
[4]Άρθρο 151 Συνθήκης του Άμστερνταμ
[5]Άρθρο 151 Συνθήκης του Άμστερνταμ
[6]Άρθρο 128 Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση
[7]Μείωση πάνω από 1,5 ώρα την εβδομάδα μεταξύ 1983 και 1995 για δώδεκα χώρες (L’Emploi en Europe).
[8]Ενδιάμεση Αξιολόγηση Επ. Προγράμματος «Πολιτισμός 2000-2006»
[9]Έγγραφο Εργασίας της Επιτροπής της ΕΕ “Culture, cultural industries and employment” 1998.
[10]Urbact Network Culture & Urban Regeneration “Cultural Activities and Creative Industries, a Driving Force for Urban Regeneration”, 2006
[11] Ενδιάμεση Αξιολόγηση Επ. Προγράμματος «Πολιτισμός2000 - 2006»
[12] Το προσδόκιμο ζωής στην ΕΕ ανέρχεται σήμερα σε 80,1 και 73,7 έτη για γυναίκες και άνδρες, αντίστοιχα. Idem.
[13] Παρατηρείται άνοδος του ποσοστού σχολικής φοίτησης και αύξηση του αριθμού φοιτητών (10 εκατ. το 1992 έναντι 7,2 εκατ. το 1985). Idem.
[14] Herrero et al., 2006, in ‘The economic impact of cultural events. A case-study of Salamanca 2002, European Capital of Culture’ (European Urban and Regional Studies 13(1): 41-57
[15] Δελτίο Ex Ante Αξιολόγησης Μέτρου Ενίσχυση Υποδομών και Μεγάλων Επικοινωνιακών Γεγονότων Σύγχρονου Πολιτισμού Επιχειρησιακού Προγράμματος «Πολιτισμός 2000 - 2006»
[16]Bianchini F., Markinsos P. «Πολιτιστική Πολιτική και Αναζωογόνηση των Πόλεων: η Εμπειρία της Δυτικής Ευρώπης», Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης, 1994.
[17] Αθανασόπουλος,1994 στο «Πολιτισμός και Τοπική Δημοκρατία: η Αφανής Πλευρά μιας Προφανούς Σχέσης», Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης, 1994.
[18] Αθανασόπουλος,1994 στο «Πολιτισμός και Τοπική Δημοκρατία: η Αφανής Πλευρά μιας Προφανούς Σχέσης», Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης, 1994
[19] Κόνσολα Ν. «Πολιτιστική Δραστηριότητα και Κρατική Πολιτική στην Ελλάδα: η Περιφερειακή Διάσταση», Εκδόσεις Παπαζήση, 1990
[20] Κόνσολα Ν. «Πολιτιστική Δραστηριότητα και Κρατική Πολιτική στην Ελλάδα: η Περιφερειακή Διάσταση», Εκδόσεις Παπαζήση, 1990
[21] Bassand M. “Partners in regional Development: Upward and Downward Cultural Dynamics”, Council of Europe, Project No 10, Strasburg, 1986
[22] Bianchini F., Markinsos P. «Πολιτιστική Πολιτική και Αναζωογόνηση των Πόλεων: η Εμπειρία της Δυτικής Ευρώπης», Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης, 1994
[23] Council of Europe ERI Carts “Compendium of Cultural Policies and Trends in Europe, 7th Edition 2006 (http://www.culturalpolicies.net/)
[24] Διεθνής Επιτροπή για τη Διατήρηση της Βιομηχανικής Κληρονομιάς «Χάρτα του Nizhny Tagil», 2003 (http://www.ticcih.org/)
[25] Το φεστιβάλ μαθητικών συγκροτημάτων που διοργανώνουν από το 2005 το περιοδικό SCHOOLIGANS και η Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων
Α. Πολιτιστικές Εκδηλώσεις
Η ΔΕΠΑΚ με γνώμονα πάντοτε την υψηλή αισθητική έχει καθιερώσει ένα σύνολο πολιτιστικών εκδηλώσεων, οι οποίες διεξάγονται σε ετήσια βάση και προσελκύουν μεγάλο αριθμό θεατών.
Ανάμεσα σε αυτές σημαντική θέση κατέχουν ο Καλλιτεχνικός Σεπτέμβρης, ο οποίος διαρκεί ένα μήνα και περιλαμβάνει παραστάσεις και συναυλίες καταξιωμένων καλλιτεχνικών σχημάτων, το Φεστιβάλ Νεολαίας, η ανοιξιάτικη γιορτή των νέων όλου του λεκανοπεδίου, και η Παιδική Καλλιτεχνούπολη, ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα πολιτισμικής έκφρασης και δημιουργίας. Επιπρόσθετα, η ΔΕΠΑΚ διοργανώνει κάθε χρόνο με επιτυχία Χριστουγεννιάτικες Παιδικές Εκδηλώσεις και το Καρναβάλι της πόλης, το οποίο έχει ως σκοπό την προβολή της σύγχρονης καλλιτεχνικής δημιουργίας και των ανθρώπων που την υπηρετούν, αναβαθμίζοντας την ποιότητα ζωής των δημοτών.
Καλλιτεχνικός Σεπτέμβρης
Ο Καλλιτεχνικός Σεπτέμβρης αποτελεί έναν δημοφιλέστατο για την πόλη και της ευρύτερη περιοχή πολιτιστικό θεσμό, ο οποίος στις αρχές του Φθινοπώρου προσφέρει με συνέπεια μια άρτια καλλιτεχνική πρόταση. Το διαρκώς αυξανόμενο κοινό των εκδηλώσεων έχει τη δυνατότητα να παρακολουθήσει συναυλίες καταξιωμένων καλλιτεχνών και μουσικών σχημάτων, αξιόλογες θεατρικές παραστάσεις, αλλά και μια σειρά από αφιερώματα στις τέχνες, με γνώμονα την ποιότητα και την υψηλή αισθητική.
Το πρόγραμμα του Καλλιτεχνικού Σεπτέμβρη περιλαμβάνει εκδηλώσεις που απευθύνονται σε όλες τις κατηγορίες του κοινού, σε μια προσπάθεια να άρει τις όποιες διαχωριστικές γραμμές όσον αφορά στην πρόσβαση στα πολιτιστικά προϊόντα. Προς αυτή την κατεύθυνση, η πλειοψηφία των εκδηλώσεων είναι δωρεάν ενώ στις περιπτώσεις εκείνες που επιβάλλεται εισιτήριο εισόδου, αυτό διατηρείται στο κατώτερο δυνατό επίπεδο.
Φεστιβάλ Νεολαίας
Το Φεστιβάλ Νεολαίας διαρκεί από τρεις έως έξι ημέρες και διοργανώνεται το Μάιο σε χώρους που μπορούν να φιλοξενήσουν ποικίλες δραστηριότητες (Αθλητικό Πάρκο «ΠΡΕΣΣΟΦ», Δημοτικό Πάρκο «ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ», Πλατεία Λαού). Παρέχει στους νέους ένα βήμα για να εκφράσουν τις πρωτοβουλίες και τα ενδιαφέροντά τους, ενώ ταυτόχρονα παρουσιάζει καινοτόμες καλλιτεχνικές ιδέες και δράσεις. Έτσι, το Φεστιβάλ Νεολαίας γίνεται πομπός και δέκτης κάθε μορφής έκφρασης και δημιουργίας των νέων.
Κύριοι χώροι της διοργάνωσης είναι ο ειδικά διαμορφωμένος εκθεσιακός χώρος και η μουσική σκηνή. Ο κορμός των δραστηριοτήτων περιλαμβάνει: graffiti, energy games, skate park, επιδείξεις μοντελισμού, καλλιτεχνικά σεμινάρια, αγώνες μίνι ποδοσφαίρου 5*5, μπάσκετ, τένις, σκάκι.
Η ιδιαίτερη επιτυχία που σημειώνουν οι εκδηλώσεις αλλά και η μεγάλη συμμετοχή μαθητών, σπουδαστών και γενικότερα νέων κάθε ηλικίας, μετουσίωσαν τις εκδηλώσεις του σε θεσμό και ταυτόχρονα πόλο δημιουργίας και πολιτιστικής ανάπτυξης.
Αξίζει δε να αναφέρουμε ότι το Φεστιβάλ Νεολαίας συγκεντρώνει το ενδιαφέρον των ΜΜΕ, τα οποία με συστηματικές αναφορές στο πρόγραμμά του, συμβάλλουν στην υψηλή δημοσιότητα του Φεστιβάλ.
Παιδική Καλλιτεχνούπολη
Η Παιδική Καλλιτεχνούπολη αποτελεί έναν κύκλο εκδηλώσεων που αποσκοπούν στην προώθηση της καλλιτεχνικής παιδείας και δημιουργικής αξιοποίησης του ελεύθερου χρόνου των παιδιών. Χρόνο με το χρόνο καθιερώνεται ως θεσμός που απευθύνεται σε ευρύτερες ηλικιακές κατηγορίες.
Το πρόγραμμα της Παιδικής Καλλιτεχνούπολης που διαρκεί περίπου μια εβδομάδα περιλαμβάνει ένα σύνολο δραστηριοτήτων μεγάλου θεματικού εύρους και υψηλής ποιότητας που δίνουν τη δυνατότητα στους νεαρούς συμμετέχοντες να εκτονώσουν την ενέργειά τους αλλά και να ψυχαγωγηθούν. Στο εκθεσιακό χώρο εκτίθενται έργα ζωγραφικής, καλλιτεχνικές κατασκευές, ψηφιδωτό, μάσκα και κόσμημα, ενώ διοργανώνεται επίσης έκθεση βιβλίου. Στο ανοικτό θέατρο φιλοξενούνται παραστάσεις χορού (παραδοσιακού, κλασικού, σύγχρονου, μοντέρνου – τζαζ και λάτιν) και θεατρικές παραστάσεις, αφηγήσεις παραμυθιών και πολυθεάματα.
Επ’ ευκαιρία της λήξης του έτους για τα καλλιτεχνικά τμήματα της ΔΕΠΑΚ διοργανώνεται μια γιορτή στην αρχή του καλοκαιριού, όπου κυριαρχούν τα χρώματα και οι μελωδίες. Οι μικροί σε ηλικία αλλά μεγάλοι ως προς την αξία τους πρωταγωνιστές της γιορτής, οι εκκολαπτόμενοι καλλιτέχνες και δημιουργοί – μαθητές της ΔΕΠΑΚ, παρουσιάζουν με μοναδικό τρόπο το έργο τους.
Ταυτόχρονα, δίνεται βήμα έκφρασης στους μαθητές των δημοτικών σχολείων της περιοχής, οι οποίοι συμμετέχουν μέσα από χορευτικές και θεατρικές ομάδες, αλλά και εικαστικά εργαστήρια. Στο πρόγραμμα της Παιδικής Καλλιτεχνούπολης εντάσσονται επίσης καταξιωμένοι καλλιτέχνες με σαφή προσανατολισμό στα παιδιά και με μεράκι για τη διαμόρφωση της πολιτιστικής ταυτότητάς τους. Έτσι, φιλοξενούνται αξιόλογες παιδικές θεατρικές παραστάσεις, συναυλίες και παρουσιάσεις παιδικών βιβλίων.
Χριστουγεννιάτικες Παιδικές Εκδηλώσεις
Οι Χριστουγεννιάτικες εκδηλώσεις στα πλαίσια ενός ευρύτερου εορταστικού προγράμματος απευθύνονται στα παιδιά των εργαζομένων της επιχείρησης αλλά και σε κάθε παιδί της πόλης. Στα τρία Πολιτιστικά κέντρα του Δήμου φιλοξενούνται κάθε χρόνο θεατρικές παραστάσεις για τους λιλιπούτειους θεατές, αλλά και κύκλοι πολιτιστικών εκδηλώσεων που δίνουν μια νότα χαράς και γιορτής σε όλη την πόλη και σηματοδοτούν τον ερχομό της νέας χρονιάς.
Αποκριάτικες Εκδηλώσεις
Μια μεγάλη γιορτή χαράς, κεφιού και φαντασίας σε συνεργασία με τα σχολεία και τους συλλόγους της περιοχής. Άρματα, μασκαράτες, μουσική και χορός αποτελούν τα βασικά συστατικά των εκδηλώσεων στις οποίες η ελληνική παραδοσιακή αποκριά συναντά τους πιο ξέφρενους σύγχρονους ρυθμούς.
Οι εκδηλώσεις αποτελούν σημείο αναφοράς για την πόλη και συσπειρώνουν τους κατοίκους ανεξαρτήτως ηλικίας, οι οποίοι συμμετέχουν στη μεγάλη παρέλαση του βασιλιά Καρνάβαλου την προτελευταία Κυριακή της Αποκριάς αλλά και στις ανοιχτές συναυλίες, που προσφέρουν μια πρώτης τάξης ευκαιρία για ξεφάντωμα.
Περιλαμβάνουν μουσικές και χορευτικές βραδιές για νέους, αποκριάτικη παρέλαση αρμάτων και καρναβαλιστών και αφιερώματα στην παραδοσιακή αποκριά με αναβίωση εθίμων από όλες τις γωνιές της χώρας, σατυρικά τραγούδια και χορούς.
Ιστορικό
Η Δημοτική Επιχείρηση Πολιτισμού και Αναψυχής Κερατσινίου ιδρύθηκε το 1992 με σκοπό την πολιτιστική ανάπτυξη και την αναζωογόνηση της πόλης. Η συμβολή της στην πολιτιστική ανάπτυξη της περιοχής έρχεται να επισφραγίσει την άποψη ότι οι δημοτικές επιχειρήσεις μπορούν να αποτελέσουν ένα ευέλικτο εργαλείο των ΟΤΑ θέτοντας σε τροχιά ανάπτυξης της κοινωνικές τους δραστηριότητες.
Στη 15ετή δράση της έχει να επιδείξει:
· Τη δημιουργία νέων πολιτιστικών κέντρων με ενεργό ρόλο στη ζωή της πόλης και υποδειγματική λειτουργία (Πολιτιστικό Κέντρο «Μελίνα Μερκούρη» -1992, Πολιτιστικό Κέντρο «Αντώνης Σαμαράκης» -2006).
· Τον πολλαπλασιασμό και την ποιοτική αναβάθμιση των καλλιτεχνικών τμημάτων και εργαστηρίων.
· Την ίδρυση Μικτής Χορωδίας Ενηλίκων (1996) και Φιλαρμονικής (1999)
· Την καθιέρωση Πολιτιστικών Θεσμών οι οποίοι αποτελούν σημείο αναφοράς για την κοινωνική δραστηριότητα και πολιτιστική ζωή της πόλης (Καρναβάλι – 1994, Καλλιτεχνικός Σεπτέμβρης – 1996, Παιδική Καλλιτεχνούπολη - 2003)
· Τη σταθερή λειτουργία του μοναδικού κινηματογράφου στο Κερατσίνι, του θερινού «Σινέ – Κατερίνα» (1993)
· Την ανάπτυξη της υπαίθριας διαφήμισης, την προώθηση και αξιοποίηση πολιτικής χορηγιών και διαφημίσεων προς όφελος των πολιτιστικών δράσεων αλλά και της τοπικής επιχειρηματικότητας
· Την ίδρυση γραφιστικού τμήματος – ατελιέ για την καλλιτεχνική επεξεργασία και παραγωγή εντύπων (1994)
· Τη συνεπή και σταθερή διαχρονική συνεργασία με όλους τους φορείς της πόλης για την ενίσχυση και προβολή των δραστηριοτήτων τους.
Αποστολή
Στους σκοπούς της πέραν της πολιτιστικής ανάπτυξης του Δήμου Κερατσινίου, περιλαμβάνονται:
· η δημιουργία και η απόκτηση της αναγκαίας υποδομής και η οργάνωση και λειτουργία των δραστηριοτήτων που απαιτούνται για την πολιτιστική, κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη της περιοχής
· η κατασκευή, διαχείριση και λειτουργία πολιτιστικών κέντρων και κέντρων νεότητας, καθώς και χώρων κοινωνικών και πολιτιστικών λειτουργιών και αθλητικών δραστηριοτήτων
· η ίδρυση και λειτουργία καλλιτεχνικών τμημάτων και εργαστηρίων εικαστικών τεχνών
· η διαχείριση εσόδων του Δήμου Κερατσινίου από διαφημίσεις (τέλη, ενοίκια κ.λ.π.)
· η κατασκευή, διαχείριση, λειτουργία, εκμετάλλευση, εγκατάσταση εστίασης και αναψυχής (εστιατόρια, αναψυκτήρια, καφετέριες, θέατρα, κινηματογράφους, δημοτική αγορά, γήπεδα αθλοπαιδιών κ.λ.π.)
· η οργάνωση, διαχείριση και εκμετάλλευση καλλιτεχνικών και πολιτιστικών εκδηλώσεων
· η διοργάνωση επιμορφωτικών σεμιναρίων, προγραμμάτων κατάρτισης και επαγγελματικού προσανατολισμού σε διάφορους τομείς (π.χ. διεθνείς συναντήσεις, ημερίδες, σεμινάρια, συμπόσια, εκδηλώσεις επιστημονικής – καλλιτεχνικής – τεχνικής ενημέρωσης κ.λ.π.)
· η δημιουργία, οργάνωση και διαχείριση οικονομικών βιβλιοθηκών, Φιλαρμονικών, Πινακοθηκών, Θεάτρων, Μουσείων, Ινστιτούτων Έρευνας, Ωδείων, Μουσικοφιλολογικών ενώσεων, Μορφωτικών κέντρων, Μουσικών ομίλων, Πολιτιστικών οργανισμών, Σχολών γραμμάτων και τεχνών κ.λ.π.
· η συνεργασία με πολιτιστικούς – κοινωνικούς φορείς, επιστημονικούς φορείς και επιμελητήρια Βιοτεχνικά, Εμπορικά, Τεχνικά κ.λ.π., συνδικαλιστικές οργανώσεις, με στόχο την προώθηση του σκοπού της επιχείρησης
· η δημιουργία τράπεζας πληροφοριών με θέματα που αφορούν την πολιτιστική δράση και ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής
· ο σχεδιασμός και η υλοποίηση μελετών, ερευνών, δημοσκοπήσεων κ.λ.π για τους σκοπούς της επιχείρησης καθώς και η διοργάνωση διεθνών ημερίδων και συμποσίων.
Οργάνωση – Διοίκηση
Η ΔΕΠΑΚ διοικείται από επταμελές διοικητικό συμβούλιο:
Πρόεδρος Γιάννης Τζιώτης
Αντιπρόεδρος Δημήτρης Διάκος
Τακτικό Μέλος Χρήστος Βαρδαξόγλου
Τακτικό Μέλος Ζαχαρίας Ζούπης
Τακτικό Μέλος Σοφία Θωμάρεη
Τακτικό Μέλος Λουκάς Τσαβδάρογλου
Τακτικό Μέλος Ευθύμιος Γεωργόπουλος
Αναπληρωματικό Μέλος Βαρβάρα Σερέπα
Αναπληρωματικό Μέλος Αναστάσιος Γκιόκας
Αναπληρωματικό Μέλος Γιώργος Τσιγκάνης
Αναπληρωματικό Μέλος Ελένη Τράπαλη
Η οργανωσιακή δομή της ΔΕΠΑΚ περιλαμβάνει τα ακόλουθα τμήματα:
Τμήμα Δημοσίων Σχέσεων και Τύπου
Το τμήμα Δημοσίων Σχέσεων και Τύπου της ΔΕΠΑΚ διαχειρίζεται και διεκπεραιώνει τα θέματα που αφορούν στη διοργάνωση των πολιτιστικών εκδηλώσεων, έχοντας στην ευθύνη του την επικοινωνία και το συντονισμό των καλλιτεχνικών σχημάτων που συμμετέχουν σε αυτές.
Επιμελείται επίσης το πρόγραμμα προβολών του Δημοτικού Κινηματογράφου «Σινέ – Κατερίνα». Στις αρμοδιότητες του τμήματος συγκαταλέγεται και η επικοινωνία με τα μέσα μαζικής ενημέρωσης καθώς και οι διάφορες ενέργειες για την προβολή των δραστηριοτήτων της επιχείρησης.
Τμήμα Διαφήμισης
Η διαφήμιση αποτελεί έναν δυναμικά εξελισσόμενο τμήμα της ΔΕΠΑΚ και ταυτόχρονα τη βασικότερη πηγή εσόδων της επιχείρησης. Στις αρμοδιότητές του τμήματος συγκαταλέγεται η διαχείριση της υπαίθριας διαφήμισης στην πόλη, μέσω της τοποθέτησης σε κοινόχρηστους και άλλους δημοτικούς χώρους διαφημιστικών μέσων, τα οποία κατασκευάζει και διαχειρίζεται η ίδια ή μισθώνει σε διαφημιστικές εταιρείες (επιγραφές, φωτεινές κατασκευές, πλαίσια για ανάρτηση αφισών, οδοσημάνσεις, στέγαστρα αναμονής επιβατών λεωφορείων κ.λ.π.).
Επιπρόσθετα, τα στελέχη του τμήματος χαράσσουν τη στρατηγική για τη διαφημιστική προβολή της ΔΕΠΑΚ και του έργου της και αναλαμβάνουν τη σύνταξη και την προώθηση χορηγικών προτάσεων για τις ποικίλες πολιτιστικές εκδηλώσεις.
Ατελιέ
Το Γραφιστικό – εκδοτικό τμήμα της ΔΕΠΑΚ που λειτουργεί από το 1994 έχει ως αντικείμενο την επιμέλεια και την παραγωγή περιοδικών, διαφημιστικών εντύπων, αφισών, καλλιτεχνικών και άλλων εκδόσεων. Μέχρι σήμερα έχει παρουσιάσει πολλαπλή εκδοτική δραστηριότητα συμβάλλοντας έτσι στην αισθητική αναβάθμιση των έντυπων μέσων προβολής του ευρύτερου πολιτιστικού αλλά και εμπορικού τομέα.
Στα πλαίσια της ανασυγκρότησης της επιχείρησης το γραφιστικό τμήμα εφοδιάστηκε με μονάδες υπερσύγχρονης τεχνολογίας, ενώ η αύξηση του στελεχιακού της δυναμικού, το ανέδειξε στις πρώτες θέσεις στο χώρο των δημιουργικών ατελιέ.
Λογιστήριο
Τεχνικό Τμήμα
Γραμματεία
Γραμματείες Πολιτιστικών Κέντρων – Καλλιτεχνικών Τμημάτων
Τομείς Δραστηριοτήτων
Β. Καλλιτεχνικά Τμήματα
Μουσική
Εκμάθηση Μουσικών Οργάνων
Στα πολιτιστικά κέντρα Αμφιάλης και Ταμπουρίων λειτουργούν τα εξής τμήματα:
· Πιάνο
· Κιθάρα (κλασική και ηλεκτρική)
· Βιολί
· Φλάουτο
· Κιθάρα κλασική
· Ακορντεόν
· Αρμόνιο
· Κρουστά όργανα (κλασικό, σύγχρονο και παραδοσιακό)
· Μπουζούκι
· Μπαγλαμάς
· Κρουστά (τουμπελέκι)
· Σαντούρι
· Λαούτο
· Τζουράς
· Ούτι
· Τρίχορδο μπουζούκι
Σε όλα τα όργανα τα μαθήματα είναι ατομικά, έχουν διάρκεια σαράντα λεπτών και γίνονται μια φορά την εβδομάδα. Τα μουσικά τμήματα απευθύνονται σε παιδιά από 6 ετών και σε ενήλικες.
Τμήματα Θεωρίας – Αρμονίας – Σολφέζ
Ομαδικά τμήματα που συμπληρώνουν την εκμάθηση μουσικών οργάνων. Η φοίτηση σε αυτά είναι δωρεάν για τους μαθητές των μουσικών τμημάτων και οδηγεί στην αρτιότερη και πιο συστηματική αντίληψη και γνώση της μουσικής.
Μαθητικές Συναυλίες – Μουσικά Σύνολα
Κατά τη διάρκεια και στο τέλος κάθε εκπαιδευτικού έτους πραγματοποιούνται μαθητικές συναυλίες. Εκεί πιστοποιείται το επίπεδο και η ποιότητα λειτουργίας των τμημάτων. Σπουδαστές διαφόρων οργάνων συνεργάζονται με την καθοδήγηση και τη βοήθεια των καθηγητών τους. Το μάθημα μουσικής ξεπερνά τον ατομικό του χαρακτήρα και περνά στην ομαδικότητα, τη συνεργασία και το σύνολο. Η συμμετοχή τους στις ετήσιες μαθητικές συναυλίες και σε άλλες πολιτιστικές εκδηλώσεις προσφέρει τη δυνατότητα παρουσίασης της δουλειάς τους στο ευρύτερο κοινό.
Συστήματα ORFF- Μουσική Προπαίδεια
Μουσικοπαιδαγωγική μέθοδος που απευθύνεται σε παιδιά προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας και συνδυάζει την κίνηση, τη μουσική και το λόγο με στόχο την ανάπτυξη της φαντασίας και της δημιουργικότητας των παιδιών. Στα πλαίσια του προγράμματος τα παιδιά έρχονται σε επαφή με το ρυθμό και τον ήχο μέσα από το παιχνίδι, το χορό, το τραγούδι, τη γνωριμία με μουσικά όργανα (ξυλόφωνο, μεταλλόφωνο, κρουστά, φλάουτο, αρμόνιο κ.ά.).
Παιδική Χορωδία
Αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της μουσικής παιδείας. Η συμμετοχή σε ένα τέτοιο σύνολο εκπαιδεύει και εξοικειώνει το παιδί με το έργο των μεγάλων συνθετών και καλλιεργεί τη συλλογικότητα.
Εικαστικά
Παιδικό Εργαστήρι
Απευθύνεται σε παιδιά δημοτικού σχολείου (6-12 ετών). Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα περιλαμβάνει εξοικείωση των παιδιών με τη ζωγραφική μέσα από ασκήσεις φόρμας – χρώματος – σύνθεσης – τόνων, κολάζ, κατασκευές, ομαδικά έργα, γνωριμία με το έργο μεγάλων δημιουργών μέσα από απλά μαθήματα ιστορίας της τέχνης, επισκέψεις σε μουσεία και πινακοθήκες και οργάνωση εκθέσεων κατά τη διάρκεια και το πέρας του εκπαιδευτικού έτους. Τμήματα λειτουργούν και στα τρία πολιτιστικά κέντρα.
Εικαστικό Εργαστήρι για εφήβους
Ζωγραφική
Σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους με καβαλέτα και συνθέσεις διδάσκονται τεχνικές όπως κάρβουνο, μολύβι, τέμπερα, λάδι και σχέδιο.
Σκίτσο – κόμικς
Απευθύνεται στους μαθητές της ζωγραφικής αλλά και σε όσους νέους ενδιαφέρονται να ασχοληθούν με τον τομέα αυτό. Τα τμήματα λειτουργούν στα Πολιτιστικά κέντρα Αμφιάλης και Ταμπουρίων.
Εικαστικό Εργαστήρι για Ενήλικες
Ζωγραφική
Είναι από το αξιόπιστο στο χώρο των εικαστικών εργαστηρίων με 20ετή δραστηριότητα. Λειτουργεί σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο στο Πολιτιστικό Κέντρο Αμφιάλης. Διδάσκονται οι τεχνικές κάρβουνο, μολύβι, τέμπερα, ακουαρέλα και λάδι.
Αγιογραφία
Εξοικείωση με το σχέδιο, το χρώμα, την τεχνολογία των υλικών, τη διαδικασία χρυσώματος και τις διάφορες τεχνοτροπικές μεθόδους που συνθέτουν τον ιδιαίτερο χαρακτήρα και την αισθητική της βυζαντινής ζωγραφικής.
Ψηφιδωτό
Απλά υλικά όπως πέτρα, βότσαλο, μάρμαρα, γύψος, σμάλτο κόβονται στο επιθυμητό σχήμα και μετατρέπονται σε έργα τέχνης (από διακοσμητικές κατασκευές έως ψηφιδωτές αγιογραφίες).
Μάσκα – Κόσμημα
Κατασκευή μασκών από χαρτοπολτό, γύψο, γυψόγαζα κ.λ.π., οι οποίες ζωγραφίζονται και διακοσμούνται (βενετσιάνικη, θεατρική και καλλιτεχνική). Διδασκαλία σχεδιασμού και τεχνικών για την κατασκευή χειροποίητων κοσμημάτων από υλικά διαφόρων τύπων.
Ξυλογλυπτική
Εκμάθηση τεχνικών και μεθόδων για τη δημιουργία ανάγλυφων απεικονίσεων πάνω σε ξύλο.
Φωτογραφία
Το τμήμα πραγματεύεται την αισθητική και τις τεχνικές της φωτογραφικής τέχνης. Οι άξονες στους οποίους στηρίζεται η εκπαιδευτική διαδικασία περιλαμβάνουν: φωτομέτρηση, βάθος πεδίου, καδράρισμα, είδη φωτισμού, ειδικές τεχνικής ανάλυσης, και δράσης χημικών υγρών για την εμφάνιση φιλμ και εκτύπωση φωτογραφιών.
Θέατρο
Το θεατρικό εργαστήρι λειτουργεί ως προπαρασκευαστικό έτος της υπό ίδρυση Δραματικής Σχολής. Τα μαθήματα απευθύνονται σε ενήλικες και περιλαμβάνουν υποκριτική (βασικό μάθημα) και κύκλους σεμιναρίων σε δραματουργία, σκηνογραφία, αγωγή του λόγου, θεατρικό παιχνίδι, αυτοσχεδιασμό και κινησιολογία. Ειδικοί σεμιναριακοί κύκλοι πραγματοποιούνται καθ’ όλη τη διάρκεια του εκπαιδευτικού έτους.
Χορός
Κλασικός Χορός
Απευθύνεται σε παιδιά από 6 έως 12 ετών. Λειτουργούν τμήματα στα Πολιτιστικά Κέντρα Αμφιάλης και Ευγένειας. Διδάσκεται το πολύ διαδεδομένο ρωσικό σύστημα Vaganova, το οποίο στηρίζεται στην εναρμονισμένης κίνηση σώματος χεριών και κεφαλιού.
Μοντέρνος Χορός
Απευθύνεται σε κορίτσια από 10 έως 18 ετών. Διδάσκονται τεχνικές κινησιολογίας και συγχρονισμού κινήσεων που χαρακτηρίζονται από έντονο ρυθμό. Λειτουργούν τμήματα στο πολιτιστικό κέντρο Ευγένειας. Το Συγκρότημα Μοντέρνου Χορού έχει διακριθεί σε πολλούς διαγωνισμούς.
Σύγχρονος Χορός
Χορός για κορίτσια από 13 έως 18 ετών. Λειτουργούν τμήματα στα πολιτιστικά κέντρα Αμφιάλης και Ταμπουρίων. Η σύγχρονη αντίληψη της τέχνης του χορού, επηρεασμένη από κάθε είδους μουσικά ακούσματα.
Ελληνικοί Παραδοσιακοί Χοροί
Σκοπός των τμημάτων αυτών είναι η γνωριμία με τον πλούτο της δημοτικής παράδοσης που οδηγεί στη διατήρηση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Διδάσκονται χοροί από όλες τις περιοχές της Ελλάδας. Το πλούσιο βεστιάριο με ανδρικές και γυναικείες φορεσιές (πιστά αντίγραφα των αυθεντικών) συντελεί στην άρτια εμφάνιση των μαθητών – χορευτών στις ετήσιες εκδηλώσεις. Λειτουργούν τμήματα παιδικά, εφηβικά και ενηλίκων στο Πολιτιστικό κέντρο Ταμπουρίων. Το Συγκρότημα Παραδοσιακών Χορών στη διάρκεια της 20ετούς του διαδρομής έχει συμμετάσχει σε πολυάριθμες εκδηλώσεις του Δήμου μας και έχει διακριθεί σε πολλά φεστιβάλ, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό (Σλοβακία, Γερμανία).
Χορογύμναση
(Σύγχρονος Χορός – Κίνηση)
Χορός προσαρμοσμένος στις ανάγκες των νέων γυναικών. Περιλαμβάνει τεχνικές χαλάρωσης με ασκήσεις προθέρμανσης καθώς και μαθήματα αυτοσχεδιασμού. Λειτουργούν τμήματα στα πολιτιστικά κέντρα Αμφιάλης – Ταμπουρίων.
Λάτιν – Ευρωπαϊκοί Χοροί
(τμήμα ενηλίκων)
Λειτουργεί στα Πολιτιστικά Κέντρα Αμφιάλης και Ταμπουρίων. Διδάσκονται οι λάτιν χοροί αργεντίνικο tango, cha-cha, rumba, mambo, samba, salsa και οι ευρωπαϊκοί tango και waltz. Η παρακολούθηση του τμήματος από άνδρες είναι δωρεάν.
Λαϊκή Επιμόρφωση - Κοπτική – Ραπτική
Απευθύνεται σε γυναίκες που επιθυμούν να μάθουν να δημιουργούν ενδύματα από την «αρχή» ως το «τέλος», συνδυάζοντας το μεράκι τη φαντασία με τις καθημερινές τους ανάγκες.
Γ' Καλλιτεχνικά Σύνολα
Φιλαρμονική
Η πρωτοβουλία της ίδρυσης της (1999) αποτελεί αξιοσημείωτο πολιτιστικό γεγονός για την πόλη. Παράλληλα με τις παραστάσεις που διοργανώνει δίνει την ευκαιρία σε παιδιά, νέες και νέους να σπουδάσουν πνευστά και κρουστά μουσικά όργανα πλάι σε καθηγητές αναγνωρισμένου κύρους και να γίνουν μέλη αυτού του νέου μουσικού συνόλου.
Μικτή Χορωδία Ενηλίκων
Ιδρύθηκε το 1998 και εξελίχθηκε σύντομα από μικρό φυτώριο σε οργανωμένο μουσικό σύνολο που αριθμεί σήμερα 35 μέλη. Η ποιότητά της πιστοποιείται εκτός των άλλων και από τις προσκλήσεις που δέχεται καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου για συμμετοχή σε μια πλειάδα εκδηλώσεων. Στο ρεπερτόριό της περιλαμβάνεται κλασικό και παραδοσιακό καθώς και έντεχνο ελληνικό και ξένο τραγούδι.
Συγκρότημα Μοντέρνου Χορού
Το υψηλό επίπεδο που διακρίνει τη 10μελή χορευτική ομάδα παράλληλα με την πολυετή εμπειρία και συμμετοχή του σε ποικίλες παραστάσεις, το έχουν καθιερώσει ανάμεσα στα πιο αντιπροσωπευτικά σχήματα του μοντέρνου χορού – jazz.
Συγκρότημα Ελληνικών Χορών
Προσεγγίζοντας με ευαισθησία τα λαογραφικά στοιχεία του πολιτισμού μας, το συγκρότημα ελληνικών χορών αναβιώνει τη χορευτική μας παράδοση με σεβασμό στην αυθεντικότητα. Στην 20ετή διαδρομή του έχει αναδείξει δεκάδες νέους χορευτές και χορεύτριες και έχει διακριθεί για την άρτια εμφάνισή του στην Ελλάδα αλλά και το εξωτερικό. Διαθέτει πλούσιο βεστιάριο με ανδρικές και γυναικείες φορεσιές, που προέρχονται από όλες τις γωνιές της χώρας μας.
Δ' Υποδομές
Υπό την επίβλεψη της ΔΕΠΑΚ λειτουργούν τα τρία πολιτιστικά κέντρα του Δήμου (Πολιτιστικό Κέντρο Μελίνα Μερκούρη, Πολιτιστικό Κέντρο Ταμπουρίων και Πολιτιστικό Κέντρο Ευγένειας). Τα κέντρα αυτά, γνήσιοι πόλοι δημιουργίας και γνώσης, στεγάζουν τα καλλιτεχνικά και εκπαιδευτικά τμήματα και φιλοξενούν εκδηλώσεις, παραστάσεις, εκθέσεις, σεμινάρια που πραγματοποιούνται τόσο από το Δήμο όσο και από τους πολιτιστικούς και εκπαιδευτικούς φορείς της πόλης του Κερατσινίου (σχολεία, σύλλογοι, καλλιτεχνικές ομάδες κ.λ.π.).
Πολιτιστικό Κέντρο Μελίνα Μερκούρη
Διαθέτει θέατρο 300 ατόμων, εντευκτήριο, αίθουσα πολλαπλών χρήσεων, εκθεσιακό χώρο, βεστιάριο. Στεγάζει τμήματα ζωγραφικής, μουσικής χορού καθώς και το παράρτημα της δημοτικής βιβλιοθήκης.
Πολιτιστικό Κέντρο Ταμπουρίων «Αντώνης Σαμαράκης»
Διαθέτει εκθεσιακό χώρο, αίθουσα πολλαπλών χρήσεων και στεγάζει μεγάλο μέρος των καλλιτεχνικών τμημάτων της ΔΕΠΑΚ. Στο ισόγειο του κτιρίου βρίσκεται το Δημοτικό Θέατρο Κερατσινίου.
Πολιτιστικό Κέντρο Ευγένειας
Διαθέτει αίθουσες εκδηλώσεων, χορού και ζωγραφικής, καθώς επίσης στούντιο φωτογραφίας.
Δημοτικό Θέατρο «Αντώνης Σαμαράκης»
Το θέατρο «Αντώνης Σαμαράκης» με χωρητικότητα 300 θέσεων είναι ένα υπερσύγχρονο κλειστό θέατρο, το οποίο είναι το μοναδικό στην περιοχή. Διαθέτει όλον τον απαραίτητο τεχνολογικό εξοπλισμό για να ανταποκριθεί στις ανάγκες θεατρικών παραστάσεων, κινηματογραφικών προβολών, ομιλιών και παρουσιάσεων. Με την ανακαίνισή του το 2006 πέρασε σε μια νέα φάση άρρηκτα συνδεδεμένη με την πολιτιστική ανάπτυξη της πόλης του Κερατσινίου και έχει ήδη καθιερωθεί ως σύγχρονος χώρος τέχνης, ο οποίος φιλοδοξεί να στεγάζει κάθε πρωτοβουλία δημιουργικής έκφρασης των κατοίκων και των οργανώσεών τους.
Θέατρο «Μελίνα Μερκούρη»
Το Θέατρο «Μελίνα Μερκούρη» στεγάζεται στο Πολιτιστικό Κέντρο Αμφιάλης και φιλοξενεί πολλαπλές δραστηριότητες (παραστάσεις, ομιλίες, σεμινάρια κ.λ.π.)
Θέατρο Πλατείας Πόντου
Το υπαίθριο θέατρο της Πλατείας Πόντου με θέα στη θάλασσα, αποτελεί ένα πολύ γραφικό χώρο, ο οποίος σταδιακά συνδέέται με την πολιτιστική δημιουργία, αναβαθμίζοντας την περιοχή.
Θέατρο Πάρκου «Ανδρέας Παπανδρέου»
Το υπαίθριο θέατρο του Πάρκου «Ανδρέας Παπανδρέου» φιλοξενεί μεγάλο μέρος των πολιτιστικών εκδηλώσεων που πραγματοποιούνται στο Κερατσίνι. Αρμονικά ενταγμένο στον περιβάλλοντα χώρο, προσφέρει μοναδικές στιγμές ψυχαγωγίας και χαλάρωσης στους θεατές.
Δημοτικός Κινηματογράφος «Σινέ-Κατερίνα»
Είναι ένας θερινός κινηματογράφος από εκείνους που μαγεύουν και δροσίζουν τα καλοκαίρια μας. Σήμερα είναι ο μοναδικός στο Κερατσίνι και αποτελεί ιδιοκτησία του Δήμου. Οι προβολές επιλεγμένων ταινιών, το προσιτό εισιτήριο και οι γευστικές απολαύσεις του μπαρ κάνουν το φιλόξενο και γραφικό χώρο ελκυστικό για κάθε κάτοικο του Δήμου και του ευρύτερου Πειραιά.
Η ατμόσφαιρα μιας άλλης εποχής, η αυλή με «αγιόκλημα και γιασεμιά» που ανθίσταται σθεναρά στον επεκτατισμό του μπετόν και η ζωντανή εικόνα της γειτονιάς συνθέτουν τον ιδιαίτερο χαρακτήρα του «Σινέ – Κατερίνα». Οι φίλοι της μεγάλης οθόνης ανεξαρτήτου ηλικίας θα βρουν εδώ έναν πολύτιμο χώρο αναψυχής που φαντάζει σαν μικρή όαση τις ζεστές καλοκαιρινές βραδιές στην πόλη.
Πολιτιστικό Προφίλ Δημοτών
Από έρευνα που διενεργήθηκε το 2005 για λογαριασμό της ΔΕΠΑΚ προκύπτουν τα ακόλουθα αναφορικά με το πολιτιστικό προφίλ των δημοτών[2]:
· Ως προς τη συμμετοχή σε πολιτιστικούς συλλόγους και καλλιτεχνικές ομάδες της περιοχής, η πλειοψηφία των ερωτηθέντων (ποσοστό 95%) δίνει αρνητική απάντηση. Παρατηρείται δηλαδή μια τάση αποστασιοποίησης από πολιτιστικές οργανώσεις, δίκτυα και σχηματισμούς.
· Ως δημοφιλέστερος χώρος διασκέδασης αναδεικνύονται οι ταβέρνες (συχνότητα 30) και έπονται το σπίτι (συχνότητα 17) και οι καφετέριες (συχνότητα 16).
· Η πλειοψηφία των ερωτωμένων πηγαίνει στον κινηματογράφο σχεδόν ποτέ ή σπάνια, ενώ ανάλογη είναι η εικόνα για την επισκεψιμότητα στο θέατρο.
· Ως προς την αναγνωστική συμπεριφορά, το 35% των ερωτηθέντων δεν διαβάζουν σχεδόν κανένα βιβλίο, ενώ το 36% διαβάζει από 1 έως 4.
· Ως προς την επισκεψιμότητα σε δημοτικές βιβλιοθήκες τα δύο τελευταία χρόνια, το 88% δηλώνει ότι δεν έχει τύχει να επισκεφθεί κάποιο παράρτημα.
Από τα παραπάνω, προκύπτει ότι οι δημότες της περιοχής δεν έχουν αυξημένη πρόσβαση στα πολιτιστικά προϊόντα και η πολιτιστική συμπεριφορά τους εξαντλείται στα στοιχειώδη. Δυστυχώς απουσιάζουν πρόσθετα στοιχεία που να αφορούν στο πολιτιστικό προφίλ των δημοτών, τα οποία θα μας επέτρεπαν να εξάγουμε ασφαλέστερα συμπεράσματα.
Εξωτερικό Περιβάλλον
Πολιτικό
ü Επαναπροσδιορίζεται το περιεχόμενο του πολιτισμού, ο οποίος μετά τα μέσα της δεκαετίας του ‘90 δεν θεωρείται ουδέτερος έναντι της οικονομίας[3], εφόσον έχει τη δυνατότητα να δημιουργεί απασχόληση και μάλιστα υψηλής εξειδίκευσης και να παράγει εισοδήματα.
ü Η διάδοση των πρακτικών της αναζωογόνησης των πόλεων που κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν ένα σύνθετο πλέγμα κοινωνικών και οικονομικών προβλημάτων και η οποία θεμελιώθηκε πάνω σε ολοκληρωμένες πολιτικές πολιτισμού.Νομικό
ü Εξασφαλίζεται η στήριξη και συμπλήρωση της δράσης των Κρατών-Μελών, προκειμένου «να διατηρηθεί και να προστατευθεί η πολιτιστική κληρονομιά ευρωπαϊκής εμβέλειας»[4].
ü Προάγεται η διακρατική συνεργασία και η συνεργασία μεταξύ διαφόρων πολιτιστικών φορέων[5].
ü Αναγνωρίζεται η σημασία της εθνικής πολιτιστικής ταυτότητας και, εμμέσως, της πολιτισμικής ισοτιμίας των κρατών – μελών της Ε.Ε.[6]
Κοινωνικό
ü Η καθιέρωση και διάδοση του πολιτιστικού τουρισμού συνδύασε την έννοια του τουρισμού με τον πολιτισμό, προσφέροντας εναλλακτικές λύσεις για τον φθίνοντα μαζικό τουρισμό.
ü Η μαζική διάσταση των μορφών συμμετοχής στην πολιτιστική ζωή μέσα από συλλόγους, ενώσεις και δίκτυα φέρνει στο προσκήνιο την πολιτιστική ενασχόληση και τονώνει το ενδιαφέρον για αυτή.
ü Η συγκέντρωση της πολιτιστικής ζήτησης στα αστικά κέντρα με την ταυτόχρονη έλλειψη σε υποδομές και δράσεις στην υπόλοιπη επικράτεια.
ü Η αύξηση του ελεύθερου χρόνου λόγω μείωσης του χρόνου εργασίας[7], διαδραματίζει ευνόητα σημαντικό ρόλο στην αναβάθμιση των απαιτήσεων σε πολιτιστικά αγαθά και υπηρεσίες.
ü Η παγκοσμιοποίηση παρέχει σημαντικές δυνατότητες αμοιβαίας κατανόησης και πολιτιστικού διαλόγου, παραμερίζοντας τη γεωγραφική περιφερειακότητα.
Τεχνολογικό
ü Η τεχνολογία[8] αναδεικνύεται σε πρωταρχική παράμετρο της πολιτιστικής οικονομίας, γεγονός που συνδέεται άλλωστε και με την παρατηρούμενη ανάπτυξη της επιστημονικής και εφαρμοσμένης έρευνας περί τον πολιτισμό, την εξειδικευμένη εκπαίδευση και κατάρτιση των επαγγελματιών του χώρου και τη δημιουργία νέων επαγγελμάτων. Το σύγχρονο τεχνολογικό περιβάλλον προσφέρει πρωτόγνωρες δυνατότητες πρόσβασης στην πολιτιστική κληρονομιά και δίνει ώθηση σε νέους τρόπους πολιτιστικής κατανάλωσης, συμβάλλοντας καταλυτικά στην ανάπτυξη της πολιτιστικής βιομηχανίας.
ü Η σύζευξη του Πολιτισμού με την Κοινωνία της Πληροφορίας και την Κοινωνία της Γνώσης.
Οικονομικό
ü Η διεθνοποίηση της πολιτιστικής αγοράς προσφέρει διευρυμένες δυνατότητες τόσο στο επίπεδο της προσφοράς όσο και της ζήτησης.
ü Η αύξηση των εισοδημάτων συνέβαλε στην αύξηση της πολιτιστικής ζήτησης[9].
ü Οι ποικίλοι παράγοντες της «δημιουργικής οικονομίας» από τη μουσική, στο σχέδιο και τα νέα μέσα, αντιστοιχούν στο 5% της οικονομίας των περισσοτέρων πόλεων και σε ορισμένες περιπτώσεις το ξεπερνούν[10]
ü Η πολιτιστική βιομηχανία εμφανίζει αναπτυξιακό status που περιγράφεται σε όρους ολιγοπωλιακής αγοράς[11].
Δημογραφικό
ü Η παράταση του ορίου επιβίωσης στις σύγχρονες κοινωνίες είχε απτές επιπτώσεις στην πολιτιστική ζήτηση[12].
ü Η άνοδος του μορφωτικού επιπέδου[13] επηρέασε άμεσα την πολιτιστική ζήτηση.
Οικολογικό
ü Η ανάδειξη των ζητημάτων της αειφορίας και της αειφόρου ανάπτυξης αποκαλύπτουν νέες πτυχές της έννοιας του πολιτισμού.
Ανάλυση SWOT (Ευκαιρίες, Απειλές, Δυνατότητες και Αδυναμίες)
Δυνατότητες
Ανεκμετάλλευτα πολιτιστικά κοιτάσματα (βιομηχανική ιστορία και μνημεία, πολιτισμός προσφύγων, θάλασσα)
Απευθύνεται σε κορίτσια από 10 έως 18 ετών. Διδάσκονται τεχνικές κινησιολογίας και συγχρονισμού κινήσεων που χαρακτηρίζονται από έντονο ρυθμό. Λειτουργούν τμήματα στο πολιτιστικό κέντρο Ευγένειας. Το Συγκρότημα Μοντέρνου Χορού έχει διακριθεί σε πολλούς διαγωνισμούς.
Σύγχρονος Χορός
Χορός για κορίτσια από 13 έως 18 ετών. Λειτουργούν τμήματα στα πολιτιστικά κέντρα Αμφιάλης και Ταμπουρίων. Η σύγχρονη αντίληψη της τέχνης του χορού, επηρεασμένη από κάθε είδους μουσικά ακούσματα.
Ελληνικοί Παραδοσιακοί Χοροί
Σκοπός των τμημάτων αυτών είναι η γνωριμία με τον πλούτο της δημοτικής παράδοσης που οδηγεί στη διατήρηση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Διδάσκονται χοροί από όλες τις περιοχές της Ελλάδας. Το πλούσιο βεστιάριο με ανδρικές και γυναικείες φορεσιές (πιστά αντίγραφα των αυθεντικών) συντελεί στην άρτια εμφάνιση των μαθητών – χορευτών στις ετήσιες εκδηλώσεις. Λειτουργούν τμήματα παιδικά, εφηβικά και ενηλίκων στο Πολιτιστικό κέντρο Ταμπουρίων. Το Συγκρότημα Παραδοσιακών Χορών στη διάρκεια της 20ετούς του διαδρομής έχει συμμετάσχει σε πολυάριθμες εκδηλώσεις του Δήμου μας και έχει διακριθεί σε πολλά φεστιβάλ, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό (Σλοβακία, Γερμανία).
Χορογύμναση
(Σύγχρονος Χορός – Κίνηση)
Χορός προσαρμοσμένος στις ανάγκες των νέων γυναικών. Περιλαμβάνει τεχνικές χαλάρωσης με ασκήσεις προθέρμανσης καθώς και μαθήματα αυτοσχεδιασμού. Λειτουργούν τμήματα στα πολιτιστικά κέντρα Αμφιάλης – Ταμπουρίων.
Λάτιν – Ευρωπαϊκοί Χοροί
(τμήμα ενηλίκων)
Λειτουργεί στα Πολιτιστικά Κέντρα Αμφιάλης και Ταμπουρίων. Διδάσκονται οι λάτιν χοροί αργεντίνικο tango, cha-cha, rumba, mambo, samba, salsa και οι ευρωπαϊκοί tango και waltz. Η παρακολούθηση του τμήματος από άνδρες είναι δωρεάν.
Λαϊκή Επιμόρφωση - Κοπτική – Ραπτική
Απευθύνεται σε γυναίκες που επιθυμούν να μάθουν να δημιουργούν ενδύματα από την «αρχή» ως το «τέλος», συνδυάζοντας το μεράκι τη φαντασία με τις καθημερινές τους ανάγκες.
Γ' Καλλιτεχνικά Σύνολα
Φιλαρμονική
Η πρωτοβουλία της ίδρυσης της (1999) αποτελεί αξιοσημείωτο πολιτιστικό γεγονός για την πόλη. Παράλληλα με τις παραστάσεις που διοργανώνει δίνει την ευκαιρία σε παιδιά, νέες και νέους να σπουδάσουν πνευστά και κρουστά μουσικά όργανα πλάι σε καθηγητές αναγνωρισμένου κύρους και να γίνουν μέλη αυτού του νέου μουσικού συνόλου.
Μικτή Χορωδία Ενηλίκων
Ιδρύθηκε το 1998 και εξελίχθηκε σύντομα από μικρό φυτώριο σε οργανωμένο μουσικό σύνολο που αριθμεί σήμερα 35 μέλη. Η ποιότητά της πιστοποιείται εκτός των άλλων και από τις προσκλήσεις που δέχεται καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου για συμμετοχή σε μια πλειάδα εκδηλώσεων. Στο ρεπερτόριό της περιλαμβάνεται κλασικό και παραδοσιακό καθώς και έντεχνο ελληνικό και ξένο τραγούδι.
Συγκρότημα Μοντέρνου Χορού
Το υψηλό επίπεδο που διακρίνει τη 10μελή χορευτική ομάδα παράλληλα με την πολυετή εμπειρία και συμμετοχή του σε ποικίλες παραστάσεις, το έχουν καθιερώσει ανάμεσα στα πιο αντιπροσωπευτικά σχήματα του μοντέρνου χορού – jazz.
Συγκρότημα Ελληνικών Χορών
Προσεγγίζοντας με ευαισθησία τα λαογραφικά στοιχεία του πολιτισμού μας, το συγκρότημα ελληνικών χορών αναβιώνει τη χορευτική μας παράδοση με σεβασμό στην αυθεντικότητα. Στην 20ετή διαδρομή του έχει αναδείξει δεκάδες νέους χορευτές και χορεύτριες και έχει διακριθεί για την άρτια εμφάνισή του στην Ελλάδα αλλά και το εξωτερικό. Διαθέτει πλούσιο βεστιάριο με ανδρικές και γυναικείες φορεσιές, που προέρχονται από όλες τις γωνιές της χώρας μας.
Δ' Υποδομές
Υπό την επίβλεψη της ΔΕΠΑΚ λειτουργούν τα τρία πολιτιστικά κέντρα του Δήμου (Πολιτιστικό Κέντρο Μελίνα Μερκούρη, Πολιτιστικό Κέντρο Ταμπουρίων και Πολιτιστικό Κέντρο Ευγένειας). Τα κέντρα αυτά, γνήσιοι πόλοι δημιουργίας και γνώσης, στεγάζουν τα καλλιτεχνικά και εκπαιδευτικά τμήματα και φιλοξενούν εκδηλώσεις, παραστάσεις, εκθέσεις, σεμινάρια που πραγματοποιούνται τόσο από το Δήμο όσο και από τους πολιτιστικούς και εκπαιδευτικούς φορείς της πόλης του Κερατσινίου (σχολεία, σύλλογοι, καλλιτεχνικές ομάδες κ.λ.π.).
Πολιτιστικό Κέντρο Μελίνα Μερκούρη
Διαθέτει θέατρο 300 ατόμων, εντευκτήριο, αίθουσα πολλαπλών χρήσεων, εκθεσιακό χώρο, βεστιάριο. Στεγάζει τμήματα ζωγραφικής, μουσικής χορού καθώς και το παράρτημα της δημοτικής βιβλιοθήκης.
Πολιτιστικό Κέντρο Ταμπουρίων «Αντώνης Σαμαράκης»
Διαθέτει εκθεσιακό χώρο, αίθουσα πολλαπλών χρήσεων και στεγάζει μεγάλο μέρος των καλλιτεχνικών τμημάτων της ΔΕΠΑΚ. Στο ισόγειο του κτιρίου βρίσκεται το Δημοτικό Θέατρο Κερατσινίου.
Πολιτιστικό Κέντρο Ευγένειας
Διαθέτει αίθουσες εκδηλώσεων, χορού και ζωγραφικής, καθώς επίσης στούντιο φωτογραφίας.
Δημοτικό Θέατρο «Αντώνης Σαμαράκης»
Το θέατρο «Αντώνης Σαμαράκης» με χωρητικότητα 300 θέσεων είναι ένα υπερσύγχρονο κλειστό θέατρο, το οποίο είναι το μοναδικό στην περιοχή. Διαθέτει όλον τον απαραίτητο τεχνολογικό εξοπλισμό για να ανταποκριθεί στις ανάγκες θεατρικών παραστάσεων, κινηματογραφικών προβολών, ομιλιών και παρουσιάσεων. Με την ανακαίνισή του το 2006 πέρασε σε μια νέα φάση άρρηκτα συνδεδεμένη με την πολιτιστική ανάπτυξη της πόλης του Κερατσινίου και έχει ήδη καθιερωθεί ως σύγχρονος χώρος τέχνης, ο οποίος φιλοδοξεί να στεγάζει κάθε πρωτοβουλία δημιουργικής έκφρασης των κατοίκων και των οργανώσεών τους.
Θέατρο «Μελίνα Μερκούρη»
Το Θέατρο «Μελίνα Μερκούρη» στεγάζεται στο Πολιτιστικό Κέντρο Αμφιάλης και φιλοξενεί πολλαπλές δραστηριότητες (παραστάσεις, ομιλίες, σεμινάρια κ.λ.π.)
Θέατρο Πλατείας Πόντου
Το υπαίθριο θέατρο της Πλατείας Πόντου με θέα στη θάλασσα, αποτελεί ένα πολύ γραφικό χώρο, ο οποίος σταδιακά συνδέέται με την πολιτιστική δημιουργία, αναβαθμίζοντας την περιοχή.
Θέατρο Πάρκου «Ανδρέας Παπανδρέου»
Το υπαίθριο θέατρο του Πάρκου «Ανδρέας Παπανδρέου» φιλοξενεί μεγάλο μέρος των πολιτιστικών εκδηλώσεων που πραγματοποιούνται στο Κερατσίνι. Αρμονικά ενταγμένο στον περιβάλλοντα χώρο, προσφέρει μοναδικές στιγμές ψυχαγωγίας και χαλάρωσης στους θεατές.
Δημοτικός Κινηματογράφος «Σινέ-Κατερίνα»
Είναι ένας θερινός κινηματογράφος από εκείνους που μαγεύουν και δροσίζουν τα καλοκαίρια μας. Σήμερα είναι ο μοναδικός στο Κερατσίνι και αποτελεί ιδιοκτησία του Δήμου. Οι προβολές επιλεγμένων ταινιών, το προσιτό εισιτήριο και οι γευστικές απολαύσεις του μπαρ κάνουν το φιλόξενο και γραφικό χώρο ελκυστικό για κάθε κάτοικο του Δήμου και του ευρύτερου Πειραιά.
Η ατμόσφαιρα μιας άλλης εποχής, η αυλή με «αγιόκλημα και γιασεμιά» που ανθίσταται σθεναρά στον επεκτατισμό του μπετόν και η ζωντανή εικόνα της γειτονιάς συνθέτουν τον ιδιαίτερο χαρακτήρα του «Σινέ – Κατερίνα». Οι φίλοι της μεγάλης οθόνης ανεξαρτήτου ηλικίας θα βρουν εδώ έναν πολύτιμο χώρο αναψυχής που φαντάζει σαν μικρή όαση τις ζεστές καλοκαιρινές βραδιές στην πόλη.
Πολιτιστικό Προφίλ Δημοτών
Από έρευνα που διενεργήθηκε το 2005 για λογαριασμό της ΔΕΠΑΚ προκύπτουν τα ακόλουθα αναφορικά με το πολιτιστικό προφίλ των δημοτών[2]:
· Ως προς τη συμμετοχή σε πολιτιστικούς συλλόγους και καλλιτεχνικές ομάδες της περιοχής, η πλειοψηφία των ερωτηθέντων (ποσοστό 95%) δίνει αρνητική απάντηση. Παρατηρείται δηλαδή μια τάση αποστασιοποίησης από πολιτιστικές οργανώσεις, δίκτυα και σχηματισμούς.
· Ως δημοφιλέστερος χώρος διασκέδασης αναδεικνύονται οι ταβέρνες (συχνότητα 30) και έπονται το σπίτι (συχνότητα 17) και οι καφετέριες (συχνότητα 16).
· Η πλειοψηφία των ερωτωμένων πηγαίνει στον κινηματογράφο σχεδόν ποτέ ή σπάνια, ενώ ανάλογη είναι η εικόνα για την επισκεψιμότητα στο θέατρο.
· Ως προς την αναγνωστική συμπεριφορά, το 35% των ερωτηθέντων δεν διαβάζουν σχεδόν κανένα βιβλίο, ενώ το 36% διαβάζει από 1 έως 4.
· Ως προς την επισκεψιμότητα σε δημοτικές βιβλιοθήκες τα δύο τελευταία χρόνια, το 88% δηλώνει ότι δεν έχει τύχει να επισκεφθεί κάποιο παράρτημα.
Από τα παραπάνω, προκύπτει ότι οι δημότες της περιοχής δεν έχουν αυξημένη πρόσβαση στα πολιτιστικά προϊόντα και η πολιτιστική συμπεριφορά τους εξαντλείται στα στοιχειώδη. Δυστυχώς απουσιάζουν πρόσθετα στοιχεία που να αφορούν στο πολιτιστικό προφίλ των δημοτών, τα οποία θα μας επέτρεπαν να εξάγουμε ασφαλέστερα συμπεράσματα.
Εξωτερικό Περιβάλλον
Πολιτικό
ü Επαναπροσδιορίζεται το περιεχόμενο του πολιτισμού, ο οποίος μετά τα μέσα της δεκαετίας του ‘90 δεν θεωρείται ουδέτερος έναντι της οικονομίας[3], εφόσον έχει τη δυνατότητα να δημιουργεί απασχόληση και μάλιστα υψηλής εξειδίκευσης και να παράγει εισοδήματα.
ü Η διάδοση των πρακτικών της αναζωογόνησης των πόλεων που κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν ένα σύνθετο πλέγμα κοινωνικών και οικονομικών προβλημάτων και η οποία θεμελιώθηκε πάνω σε ολοκληρωμένες πολιτικές πολιτισμού.Νομικό
ü Εξασφαλίζεται η στήριξη και συμπλήρωση της δράσης των Κρατών-Μελών, προκειμένου «να διατηρηθεί και να προστατευθεί η πολιτιστική κληρονομιά ευρωπαϊκής εμβέλειας»[4].
ü Προάγεται η διακρατική συνεργασία και η συνεργασία μεταξύ διαφόρων πολιτιστικών φορέων[5].
ü Αναγνωρίζεται η σημασία της εθνικής πολιτιστικής ταυτότητας και, εμμέσως, της πολιτισμικής ισοτιμίας των κρατών – μελών της Ε.Ε.[6]
Κοινωνικό
ü Η καθιέρωση και διάδοση του πολιτιστικού τουρισμού συνδύασε την έννοια του τουρισμού με τον πολιτισμό, προσφέροντας εναλλακτικές λύσεις για τον φθίνοντα μαζικό τουρισμό.
ü Η μαζική διάσταση των μορφών συμμετοχής στην πολιτιστική ζωή μέσα από συλλόγους, ενώσεις και δίκτυα φέρνει στο προσκήνιο την πολιτιστική ενασχόληση και τονώνει το ενδιαφέρον για αυτή.
ü Η συγκέντρωση της πολιτιστικής ζήτησης στα αστικά κέντρα με την ταυτόχρονη έλλειψη σε υποδομές και δράσεις στην υπόλοιπη επικράτεια.
ü Η αύξηση του ελεύθερου χρόνου λόγω μείωσης του χρόνου εργασίας[7], διαδραματίζει ευνόητα σημαντικό ρόλο στην αναβάθμιση των απαιτήσεων σε πολιτιστικά αγαθά και υπηρεσίες.
ü Η παγκοσμιοποίηση παρέχει σημαντικές δυνατότητες αμοιβαίας κατανόησης και πολιτιστικού διαλόγου, παραμερίζοντας τη γεωγραφική περιφερειακότητα.
Τεχνολογικό
ü Η τεχνολογία[8] αναδεικνύεται σε πρωταρχική παράμετρο της πολιτιστικής οικονομίας, γεγονός που συνδέεται άλλωστε και με την παρατηρούμενη ανάπτυξη της επιστημονικής και εφαρμοσμένης έρευνας περί τον πολιτισμό, την εξειδικευμένη εκπαίδευση και κατάρτιση των επαγγελματιών του χώρου και τη δημιουργία νέων επαγγελμάτων. Το σύγχρονο τεχνολογικό περιβάλλον προσφέρει πρωτόγνωρες δυνατότητες πρόσβασης στην πολιτιστική κληρονομιά και δίνει ώθηση σε νέους τρόπους πολιτιστικής κατανάλωσης, συμβάλλοντας καταλυτικά στην ανάπτυξη της πολιτιστικής βιομηχανίας.
ü Η σύζευξη του Πολιτισμού με την Κοινωνία της Πληροφορίας και την Κοινωνία της Γνώσης.
Οικονομικό
ü Η διεθνοποίηση της πολιτιστικής αγοράς προσφέρει διευρυμένες δυνατότητες τόσο στο επίπεδο της προσφοράς όσο και της ζήτησης.
ü Η αύξηση των εισοδημάτων συνέβαλε στην αύξηση της πολιτιστικής ζήτησης[9].
ü Οι ποικίλοι παράγοντες της «δημιουργικής οικονομίας» από τη μουσική, στο σχέδιο και τα νέα μέσα, αντιστοιχούν στο 5% της οικονομίας των περισσοτέρων πόλεων και σε ορισμένες περιπτώσεις το ξεπερνούν[10]
ü Η πολιτιστική βιομηχανία εμφανίζει αναπτυξιακό status που περιγράφεται σε όρους ολιγοπωλιακής αγοράς[11].
Δημογραφικό
ü Η παράταση του ορίου επιβίωσης στις σύγχρονες κοινωνίες είχε απτές επιπτώσεις στην πολιτιστική ζήτηση[12].
ü Η άνοδος του μορφωτικού επιπέδου[13] επηρέασε άμεσα την πολιτιστική ζήτηση.
Οικολογικό
ü Η ανάδειξη των ζητημάτων της αειφορίας και της αειφόρου ανάπτυξης αποκαλύπτουν νέες πτυχές της έννοιας του πολιτισμού.
Ανάλυση SWOT (Ευκαιρίες, Απειλές, Δυνατότητες και Αδυναμίες)
Δυνατότητες
Ανεκμετάλλευτα πολιτιστικά κοιτάσματα (βιομηχανική ιστορία και μνημεία, πολιτισμός προσφύγων, θάλασσα)
Σημαντικό έργο στον τομέα της παραγωγής πολιτισμού
Αδυναμίες
Ανεπάρκεια υποδομών (υπαίθριο θέατρο μεγάλης χωρητικότητας, πολυχώροι πολιτισμού, συνεδριακό κέντρο)
Έλλειψη επιμόρφωσης προσωπικού σε ζητήματα πολιτιστικής διαχείρισης
Έλλειψη δεδομένων για πολιτιστικό προφίλ δημοτών
Αδυναμίες στην προβολή του έργου στον τομέα του πολιτισμού και στην εξεύρεση χορηγών
Αδυναμία στη διαχείριση ευρωπαϊκών προγραμμάτων
Ευκαιρίες
Ανάπτυξη πολιτιστικής βιομηχανίας
Συγκέντρωση πολιτιστικών υποδομών στα αστικά κέντρα
Αναζωογόνηση πόλεων μέσω πολιτισμού
Όξυνση ανταγωνισμού στον πολιτιστικό τομέα
Οικονομοποίηση του πολιτισμού
Τροποποίηση δημοτικών επιχειρήσεων
Ενίσχυση δράσης κρατών – μελών για προστασία και ανάδειξη πολιτιστικής κληρονομιάς
Προώθηση διακρατικής συνεργασίας στον τομέα του πολιτισμού
Αναγνώριση πολιτισμικής ισοτιμίας κρατών – μελών
Ευκαιρίες που παρέχονται από τον πολιτιστικό τουρισμό
Διευρυμένη συμμετοχή στην πολιτιστική ζωή
Ευκαιρίες για αυξημένη ζήτηση και προσφορά μέσω της παγκοσμιοποίησης
Ανεπάρκεια υποδομών (υπαίθριο θέατρο μεγάλης χωρητικότητας, πολυχώροι πολιτισμού, συνεδριακό κέντρο)
Έλλειψη επιμόρφωσης προσωπικού σε ζητήματα πολιτιστικής διαχείρισης
Έλλειψη δεδομένων για πολιτιστικό προφίλ δημοτών
Αδυναμίες στην προβολή του έργου στον τομέα του πολιτισμού και στην εξεύρεση χορηγών
Αδυναμία στη διαχείριση ευρωπαϊκών προγραμμάτων
Ευκαιρίες
Ανάπτυξη πολιτιστικής βιομηχανίας
Συγκέντρωση πολιτιστικών υποδομών στα αστικά κέντρα
Αναζωογόνηση πόλεων μέσω πολιτισμού
Όξυνση ανταγωνισμού στον πολιτιστικό τομέα
Οικονομοποίηση του πολιτισμού
Τροποποίηση δημοτικών επιχειρήσεων
Ενίσχυση δράσης κρατών – μελών για προστασία και ανάδειξη πολιτιστικής κληρονομιάς
Προώθηση διακρατικής συνεργασίας στον τομέα του πολιτισμού
Αναγνώριση πολιτισμικής ισοτιμίας κρατών – μελών
Ευκαιρίες που παρέχονται από τον πολιτιστικό τουρισμό
Διευρυμένη συμμετοχή στην πολιτιστική ζωή
Ευκαιρίες για αυξημένη ζήτηση και προσφορά μέσω της παγκοσμιοποίησης
Απειλές
Όξυνση ανταγωνισμού στον πολιτιστικό τομέα
Οικονομοπoίηση του πολιτισμού
Άξονες
Οι θεμελιώδεις άξονες πάνω στους οποίους αναπτύσσεται ο σύγχρονος πολιτισμός του Κερατσινίου και οι οποίοι μπορούν να αναχθούν σε συγκριτικά πλεονεκτήματα είναι:
· το προσφυγικό στοιχείο
· ο βιομηχανικός χαρακτήρας και
· η θάλασσα.
Αναφορικά με το πρώτο είναι σαφής ο καταλυτικός ρόλος που διαδραμάτισαν οι διάφορες ομάδες προσφύγων, καθώς επίσης των εσωτερικών και εξωτερικών μεταναστών στην ιστορία του Κερατσινίου. Η περιοχή λειτούργησε επί μακρόν, τόσο ως δρόμος διαφυγής, όσο και ως χώρος υποδοχής διαφόρων πληθυσμιακών ομάδων. Η κινητικότητα αυτή επέδρασε ποικιλοτρόπως στη διαμόρφωση της πολιτιστικής ταυτότητας της περιοχής, η οποία θα μπορούσε να περιγραφεί ως ένα κράμα φαινομενικά ετερόκλητων στοιχείων, με διαφορετικές καταβολές και προσανατολισμούς. Πίσω από αυτά όμως εντοπίζει κανείς μια κοινή πλατφόρμα: τον αγώνα για επιβίωση, το μόχθο του καθημερινού ανθρώπου, την ανάγκη για ελπίδα, την επιθυμία για τη θεμελίωση ενός καλύτερου αύριο. Όλα αυτά αποτέλεσαν σημεία αναφοράς για τους ανθρώπους του Κερατσινίου και χάραξαν τη συλλογική μνήμη και πορεία τους.
Ο βιομηχανικός χαρακτήρας εκπορεύεται από την πλούσια βιομηχανική κληρονομιά, τα κατάλοιπα δηλαδή του βιομηχανικού πολιτισμού που έχουν ιστορική, τεχνολογική, κοινωνική, αρχιτεκτονική ή επιστημονική αξία[24]. Τα διάσπαρτα σε όλη την επικράτεια του δήμου μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς απετέλεσαν πόλους έλξης εργατών για δύο αιώνες, ενώ λειτούργησαν πολλές φορές ως φάροι της τοπικής ιστορίας και αναγνωρίσιμα σύμβολα της περιοχής.
Η θάλασσα ως φυσικό στοιχείο του περιβάλλοντος αλλά και ως πλουτοπαραγωγικός πόρος της περιοχής τροφοδότησε τη ζωή και την έμπνευση των κατοίκων του Κερατσινίου ήδη από την αρχαιότητα. Στην επικράτεια του δήμου βρίσκεται το αρχαιότερο λιμάνι της Αττικής, ένας ιστορικός διαμετακομιστικός σταθμός αγαθών αλλά και ανθρώπων και η ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη που λειτουργεί από τους χρόνους του Θησέα. Μέσω των θαλάσσιων οδών μεταφέρθηκαν αμέτρητα εμπορεύματα, μετακινήθηκε ανυπολόγιστος αριθμός ανθρώπων, διακινήθηκαν αναρίθμητες ιδέες και διαδόθηκε μια πληθώρα πολιτισμών.
Αντικειμενικοί Σκοποί
Από το όραμα που διατυπώθηκε στην προηγούμενη παράγραφο, προκύπτουν οι ακόλουθοι επιδιωκόμενοι αντικειμενικοί σκοποί:
· η βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των κατοίκων της περιοχής
· η πολιτιστική ανάπτυξη των κατοίκων της περιοχής
· η αναβάθμιση των υφιστάμενων πολιτιστικών υποδομών και υπηρεσιών και η εισαγωγή νέων σύγχρονων μορφών
· η αναζωογόνηση της πόλης και η ουσιαστική επίλυση των κοινωνικών, οικονομικών και περιβαλλοντικών προβλημάτων
Τακτικός Σχεδιασμός
Στα πλαίσια του τακτικού σχεδιασμού εξετάζουμε ζητήματα που αφορούν στα προϊόντα και τις υπηρεσίες πολιτισμού, την επικοινωνιακή πολιτική, την τιμολογιακή πολιτική και την πολιτική επιλογής χώρων πραγματοποίησης των διαφόρων δράσεων.
Εδώ θα θίξουμε επίσης ζητήματα που αφορούν στην οργάνωση της ΔΕΠΑΚ.
Πολιτική Επιλογής Προϊόντων / Υπηρεσιών
Ως απόρροια των ανωτέρω, προκύπτει η ανάγκη για επαναπροσδιορισμό των υπηρεσιών / προϊόντων που προσφέρει η ΔΕΠΑΚ και για λογαριασμό του Δήμου Κερατσινίου. Αναφορικά με τις ήδη προσφερόμενες υπηρεσίες, προκρίνονται οι εξής δράσεις:
Α. Πολιτιστικές Εκδηλώσεις
Καλλιτεχνικός Σεπτέμβρης
Αναβάθμιση του θεσμού με σκοπό τη διαμόρφωση συγκεκριμένης ταυτότητας και χαρακτήρα και ακολούθως την καθιέρωσή του στη συνείδηση των δημοτών και των κατοίκων του ευρύτερου λεκανοπεδίου. Ο Καλλιτεχνικός Σεπτέμβρης πρέπει να ενταχθεί στην κατηγορία αντίστοιχων διοργανώσεων και φεστιβάλ που πραγματοποιούνται την ίδια περίοδο στους δήμους του λεκανοπεδίου (Φεστιβάλ Δήμου Βύρωνα, Φεστιβάλ Δήμου Πετρούπολης κ.λ.π.).
Δεδομένης της σημερινής του μορφής, ο εντοπισμός συγκριτικού πλεονεκτήματος πάνω στο οποίο θα βασιστεί η διαφοροποίησή του φαντάζει δύσκολη διαδικασία. Με άλλα λόγια, ο Καλλιτεχνικός Σεπτέμβρης του σήμερα δεν διαθέτει κάποιο χαρακτηριστικό που να τον κάνει ξεχωριστό στη συνείδηση των κατοίκων του λεκανοπεδίου. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να επιλεγούν κάποια χαρακτηριστικά είτε πραγματικά (π.χ. χρόνος ή τόπος διεξαγωγής, πρόγραμμα) είτε αντιληπτά (αίσθηση υψηλής ποιότητας, αίσθηση κύρους για το κοινό), τα οποία να λειτουργήσουν ως βάση για τη διαφοροποίησή του.
Χαρακτηριστικά που προκρίνονται ως πλέον κατάλληλα θεωρούνται:
ü το στοιχείο της θάλασσας ως πηγής έμπνευσης και ως χώρος φιλοξενίας εκδηλώσεων. Θεματικές που αφορούν στη θάλασσα (ποιητές της θάλασσας, τραγούδια της Μεσογείου, εικαστικά με σημείο αναφοράς τη θάλασσα κ.λ.π.) αλλά και εκδηλώσεις που πραγματοποιούνται σε παραθαλάσσιους υπαίθριους χώρους (π.χ. Λιμανάκι Αγίου Γεωργίου Κερατσινίου, Ακροκέραμος κ.λ.π.), μπορούν να αναδειχθούν σε συγκριτικό πλεονέκτημα
ü οι εγκαταλελειμμένοι βιομηχανικοί χώροι (π.χ. εργοστάσιο Καχραμάνογλου,. Νάφθα κ.α.). Σε αυτούς μπορούν να στεγαστούν εικαστικές εκθέσεις και να φιλοξενηθούν θεατρικές παραστάσεις, μουσικές συναυλίες και εναλλακτικά πολιτιστικά δρώμενα
ü οι πρόσφυγες ως θεματική και οι χώροι που τους υποδέχθηκαν. Με αφορμή τους πρόσφυγες της Μικράς Ασίας, μπορούν να έρθουν στο προσκήνιο ζητήματα που άπτονται της προσφυγιάς και της μορφές που αυτή προσλαμβάνει στις μέρες μας, ανοίγοντας δρόμους για το διαπολιτισμικό διάλογο
ü το στοιχείο της αυθεντικής λαϊκής γειτονιάς που αντιστέκεται σθεναρά. Εκδηλώσεις που να υπογραμμίζουν τη λαϊκότητα της περιοχής (αφιέρωμα στο λαϊκό τραγούδι, σε λαϊκούς καλλιτέχνες κ.λ.π.) και οι οποίες σε καμία περίπτωση δεν θα σχετίζονται με τον λαϊκισμό που κυριαρχεί σε ορισμένες εκφάνσεις του δημόσιου βίου
Φεστιβάλ Νεολαίας
Το αναπτυσσόμενο και άκρως απαιτητικό κοινό των νέων καθιστά επιτακτική την ανάγκη για αύξηση της χρονικής διάρκειας του Φεστιβάλ αλλά και εμπλουτισμό του περιεχομένου του. Προκρίνεται το Φεστιβάλ Νεολαίας να διεξάγεται το διάστημα Νοεμβρίου – Μαΐου και να περιλαμβάνει ταινίες που να απευθύνονται στους νέους, ομιλίες για ζητήματα που απασχολούν τη νεολαία, συναυλίες, ενότητες για νέες τεχνολογίες, αθλητικές δραστηριότητες και παιχνίδια και να αποτελεί βήμα έκφρασης των νέων μέσω της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Το γεγονός ότι απουσιάζουν από το λεκανοπέδιο οι εδραιωμένοι κύκλοι εκδηλώσεων που να απευθύνονται στους νέους, με ελάχιστες εξαιρέσεις (π.χ. το Schoolwave[25]) δίνει ευθύς εξαρχής ένα πολύ σημαντικό προβάδισμα και ως εκ τούτου ένα συγκριτικό πλεονέκτημα.
Παιδική Καλλιτεχνούπολη
Η Παιδική Καλλιτεχνούπολη αποτελεί έναν πολιτιστικό θεσμό με αρκετά καλές προοπτικές που μπορεί να αποφέρει πολύ σημαντικά οφέλη στους διοργανωτές. Η προβολή του έργου των καλλιτεχνικών τμημάτων της ΔΕΠΑΚ, η εξοικείωση των παιδιών με ποικίλες μορφές τέχνης και η μύησή τους στα πολιτιστικά δρώμενα, αναδεικνύει τον εν λόγω κύκλο εκδηλώσεων σε κεφαλαιώδους σημασίας στην κατεύθυνση της διαμόρφωσης θετικών στάσεων απέναντι στον πολιτισμό, στην εκπαίδευση ενός κοινού, το οποίο αποτελεί εν δυνάμει κοινό και των υπολοίπων πολιτιστικών προϊόντων και υπηρεσιών. Η Παιδική Καλλιτεχνούπολη θεωρείται σκόπιμο να αποτελέσει τη δοκιμή για τη διοργάνωση ενός θερινού campus δημιουργικής απασχόλησης των παιδιών που παραμένουν στην πόλη. Τα campus αυτά γνωρίζουν στην εποχή μας ιδιαίτερη ανάπτυξη υπό το βάρος της διαχρονικής τάσης για συρρίκνωση της διάρκειας των θερινών διακοπών για τη μέση οικογένεια και την αύξηση του αριθμού των εργαζομένων μητέρων.
Αποκριάτικες Εκδηλώσεις
Αναφορικά με τις Αποκριάτικες Εκδηλώσεις δεν φαίνεται εκ πρώτης όψεως να υπάρχουν πολλά περιθώρια διαφοροποίησης. Διοργανώσεις όμορων δήμων (.π.χ. Ρέντη, Μοσχάτο κ.λ.π.) έχουν μεγάλη απήχηση και συμμετοχή, γεγονός που καθιστά σε μεγάλο βαθμό μάταιη την όποια προσπάθεια κίνησης προς αυτή την κατεύθυνση. Αντ’ αυτού, μπορούμε να επιλέξουμε μεταξύ των εκδηλώσεων τοπικής εμβέλειας και μόνο και εκδηλώσεων που θα έχουν καθαρά παραδοσιακό ελληνικό χαρακτήρα και πιο εξεζητημένο χαρακτήρα. Ζητούμενο πάντως είναι η διεύρυνση της συμμετοχής των κατοίκων της περιοχής κυρίως μέσω διοργάνωσης διαγωνισμών λ.χ. για την πρωτοτυπία του άρματος και των μεταμφιέσεων μεταξύ σχολείων.
Χριστουγεννιάτικες Εκδηλώσεις
Οι Χριστουγεννιάτικες Εκδηλώσεις βρίσκονται σε ένα αρκετά καλό επίπεδο και εναρμονίζονται πλήρως με το πνεύμα των ημερών. Θα μπορούσαν να προσλάβουν έναν ακόμη πιο ανθρωπιστικό χαρακτήρα, μέσω της διοργάνωσης bazaar για φιλανθρωπικούς σκοπούς που θα κινητοποιούσαν τοπικούς συλλόγους και φορείς. Οι ενέργειες αυτές συμβάλλουν σημαντικά στην ενδυνάμωση της κοινωνικής συνοχής και προβάλλουν την αξία της κοινωνικής προσφοράς, διαμορφώνοντας θετικά πρότυπα συμπεριφοράς και δράσης.
Πέραν των ήδη προσφερομένων προϊόντων θεωρείται σκόπιμη η υλοποίηση ορισμένων πολιτιστικών προγραμμάτων, τα οποία να εναρμονίζονται με τις εθνικές και διεθνείς πρακτικές και να έχουν υψηλή προστιθέμενη αξία στο έργο που υλοποιείται στον τομέα του πολιτισμού στην περιοχή.
Στο πλαίσιο αυτό προτείνουμε τα εξής:
ü Δρόμοι Πολιτισμού: Εικαστικές Παρεμβάσεις στην Πόλη[26]
ü Κύματα Πολιτισμού: Τραγούδια των Ανθρώπων και της Θάλασσας[27]
ü Λαϊκές Κυριακές[28]
ü Εκδηλώσεις με αφορμή τις παγκόσμιες ημέρες[29]
Β.Καλλιτεχνικά Τμήματα
Τα προσφερόμενα καλλιτεχνικά τμήματα εξασφαλίζουν ένα μεγάλο εύρος επιλογών χωρίς να απαιτούν την καταβολή υψηλών χρηματικών τιμημάτων. Η σύσταση νέων τμημάτων σχετικών με σύγχρονες μορφές τέχνης όπως το video art και το graffiti, θεωρούμε ότι πρέπει να απασχολήσουν τους ιθύνοντες. Όπως προαναφέρθηκε, κρίνουμε σκόπιμη και τη διοργάνωση θερινών τμημάτων για τη δημιουργική απασχόληση των παιδιών.
Γ. Καλλιτεχνικά Σύνολα
Τα υπάρχοντα καλλιτεχνικά σύνολα έχουν να επιδείξουν μια αξιόλογη πορεία και ένα πλούσιο καλλιτεχνικό έργο. Το ζητούμενο είναι στη δεδομένη χρονική στιγμή η συμμετοχή τους σε δίκτυα και διεθνείς οργανώσεις, μέσω των οποίων θα δοθούν διευρυμένες δυνατότητες για προβολή της δράσης τους και του πολιτισμού που παράγεται στην πόλη του Κερατσινίου.Στρατηγικός σχεδιασμός
Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης και της απελευθέρωσης των αγορών ο σύγχρονος πολιτισμός ανάγεται σε έναν από τους πλέον δυναμικούς τομείς (τομέας «αιχμής») της επιχειρηματικής δραστηριότητας και ως εκ τούτου εμφανίζει τους υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης που επιτάσσει η διεθνής οικονομία.
Ο πολιτισμός και οι πολιτιστικές δραστηριότητες αντιπροσωπεύουν έναν κεφαλαιώδους σημασίας παραγωγικό πόρο από τον οποίο προέρχονται οικονομικές ροές, εισόδημα και εργασία[14]. Ταυτόχρονα, πρόκειται για ένα πρόσφορο πεδίο άσκησης κρατικής πολιτικής, όχι μόνο λόγω του δημόσιου χαρακτήρα μεγάλου μέρους των προϊόντων του, αλλά και χάρη στην ικανότητά του να λειτουργεί ως μοχλός της τοπικής και περιφερειακής ανάπτυξης.
Kατά τη διάρκεια της τελευταίας τριακονταετίας, η μαζική διάσταση της συμμετοχικότητας στην πολιτιστική ζωή (μέσα από συλλόγους, ενώσεις, εθνικές και διεθνείς δικτυώσεις κ.λ.π.) και η ανάδειξη της πολιτιστικής ενασχόλησης σε αξιόλογη παράμετρο έκφρασης, κοινωνικότητας και επικοινωνίας «εμπνέουν» και προάγουν συστηματικά τόσο την αλματώδη άνοδο της πολιτιστικής βιομηχανίας όσο και τη δημόσια επενδυτική δραστηριότητα για τη δημιουργία υποδομών[15].
Παράλληλα, υπό το βάρος των προσπαθειών για οικονομική ανασυγκρότηση των Ευρωπαϊκών χωρών ήδη στα τέλη της δεκαετίας του ‘70 και κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ‘80, ενθαρρύνθηκαν πολιτικές που επικαλούνταν την αποκέντρωση εξουσιών από την κεντρική κυβέρνηση προς την περιφερειακή και την τοπική αυτοδιοίκηση. Οι τελευταίες συνδυάστηκαν με την εμφάνιση τοπικών και κοινωνικών κινημάτων που προβάλλουν νέα πολιτιστικά αιτήματα[16].
Πώς ερμηνεύεται όμως η εκχώρηση αρμοδιοτήτων που αφορούν στον πολιτισμό από την κεντρική διοίκηση στην τοπική αυτοδιοίκηση; Ορισμένοι μελετητές υποστηρίζουν ότι πρόκειται για αναγκαία εξέλιξη, καθώς δε χρειάζεται καμία προϋπόθεση ή επιφύλαξη για να νομιμοποιηθεί η σχέση της κουλτούρας με την τοπική αυτοδιοίκηση, σε αντίθεση με την κρατική παρέμβαση η οποία πρέπει να συνοδεύεται από προϋποθέσεις[17]. Η «φυσικότητα» αυτή έλκεται από το γεγονός ότι ο δομημένος χώρος που συνδέεται με την έννοια της τοπικής αυτοδιοίκησης εκλαμβάνεται ως θεμελιώδες στοιχείο της πολιτισμένης ανθρώπινης ύπαρξης[18], καθιστώντας υπεύθυνους τους δημοτικούς άρχοντες όσον αφορά στη διαμόρφωση της πολιτιστικής ταυτότητας της περιοχής τους. Η συγκρότηση της τελευταίας καθορίζεται από μια σειρά παραγόντων που διαφοροποιούνται σε διαπεριφερειακή βάση και σχετίζονται με την ιστορία, τις παραδόσεις, τη σύγχρονη καλλιτεχνική και πνευματική παραγωγή, το φυσικό περιβάλλον, την αστική ή αγροτική κοινωνική διάρθρωση κ.λ.π. [19]
Η γενικευμένη αυτή τάση για διευρυμένη εξουσία των περιφερειακών διοικητικών μονάδων έναντι της κεντρικής διοίκησης συνάδει με το σύστημα της πολιτιστικής δημοκρατίας (cultural democracy), το οποίο διατυπώθηκε για πρώτη φορά στα πλαίσια της διακυβερνητικής διάσκεψης για τις πολιτιστικές πολιτικές στην Ευρώπη το 1972 στο Ελσίνκι. Σύμφωνα με αυτό, οι πολιτιστικές πρωτοβουλίες δεν εκπορεύονται από τις κεντρικές αρχές, αλλά αποτελούν αποκεντρωμένες δραστηριότητες[20] Οι πρωτοβουλίες αυτές διαμορφώνονται ανάμεσα στον πληθυσμό τοπικών κοινοτήτων που ζητά βοήθεια από τις αρχές που βρίσκονται στα διάφορα επίπεδα του πολιτικού συστήματος, προκειμένου να εφαρμόσει τα πολιτιστικά του σχέδια[21].
Σύμφωνα με ορισμένους θεωρητικούς, το μέγεθος και ο χαρακτήρας της παρέμβασης των δημοτικών αρχών στο πεδίο της πολιτιστικής πολιτικής καθορίζονται από μια σειρά μεταβλητών. Αυτές είναι: οι εθνικές στάσεις απέναντι στον πολιτισμό και την πολιτιστική πολιτική, η ιδεολογία των τοπικών αρχόντων, τα επίπεδα της τοπικής αυτονομίας, η προσέλκυση επενδυτικών κεφαλαίων από την περιοχή, η διαμόρφωση της γεωγραφίας των εθνικών πολιτιστικών οικονομιών, το μέγεθος και η φύση της τοπικής αγοράς και η επίδραση ξένων μοντέλων πολιτιστικής πολιτικής[22].
Στη χώρα μας, πέραν της προστασίας των αρχαιολογικών χώρων και των μουσείων, τα οποία παραμένουν υπό τον άμεσο έλεγχο του Υπουργείου Πολιτισμού, η πλειοψηφία των έργων υποδομής και λειτουργικών προγραμμάτων σχετικών με τον πολιτισμό ελέγχεται και χρηματοδοτείται από τις τοπικές αρχές[23]. Οι κυριότεροι τομείς στους οποίους μπορούμε να διακρίνουμε τις ενέργειες των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης που αφορούν στον πολιτισμό είναι: το θέατρο, η μουσική, ο χορός, οι εικαστικές τέχνες, ο κινηματογράφος, η καλλιτεχνική εκπαίδευση, τα γράμματα, ο λαϊκός πολιτισμός, τα πνευματικά κέντρα, τα συνέδρια και τα φεστιβάλ.
Όλα όσα προαναφέραμε καταδεικνύουν τον ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο που καλείται να διαδραματίσει η τοπική αυτοδιοίκηση ως προς τη χάραξη πολιτιστικής πολιτικής και τη διαμόρφωση ενός πλαισίου που να υποστηρίζει και να προάγει την καλλιτεχνική δημιουργία αλλά και να εξασφαλίζει τους διαύλους επικοινωνίας δια μέσου των οποίων οι καλλιτέχνες θα μπορέσουν να απευθυνθούν στο κοινό.Όραμα
Λαμβάνοντας υπ’ όψη τις ανωτέρω επισημάνσεις και εναρμονιζόμενοι με τις διεθνείς εξελίξεις και τις βέλτιστες πρακτικές στο πεδίο της χάραξης περιφερειακών στρατηγικών για τον πολιτισμό, το όραμα της σημερινής δημοτικής αρχής για τον πολιτισμό περιγράφεται ως εξής:
Να μετατρέψουμε το Κερατσίνι σε μια περιοχή όπου οι κάτοικοι και οι εργαζόμενοι νιώθουν περήφανοι για αυτή.
Άξονες
Οι θεμελιώδεις άξονες πάνω στους οποίους αναπτύσσεται ο σύγχρονος πολιτισμός του Κερατσινίου και οι οποίοι μπορούν να αναχθούν σε συγκριτικά πλεονεκτήματα είναι:
· το προσφυγικό στοιχείο
· ο βιομηχανικός χαρακτήρας και
· η θάλασσα.
Αναφορικά με το πρώτο είναι σαφής ο καταλυτικός ρόλος που διαδραμάτισαν οι διάφορες ομάδες προσφύγων, καθώς επίσης των εσωτερικών και εξωτερικών μεταναστών στην ιστορία του Κερατσινίου. Η περιοχή λειτούργησε επί μακρόν, τόσο ως δρόμος διαφυγής, όσο και ως χώρος υποδοχής διαφόρων πληθυσμιακών ομάδων. Η κινητικότητα αυτή επέδρασε ποικιλοτρόπως στη διαμόρφωση της πολιτιστικής ταυτότητας της περιοχής, η οποία θα μπορούσε να περιγραφεί ως ένα κράμα φαινομενικά ετερόκλητων στοιχείων, με διαφορετικές καταβολές και προσανατολισμούς. Πίσω από αυτά όμως εντοπίζει κανείς μια κοινή πλατφόρμα: τον αγώνα για επιβίωση, το μόχθο του καθημερινού ανθρώπου, την ανάγκη για ελπίδα, την επιθυμία για τη θεμελίωση ενός καλύτερου αύριο. Όλα αυτά αποτέλεσαν σημεία αναφοράς για τους ανθρώπους του Κερατσινίου και χάραξαν τη συλλογική μνήμη και πορεία τους.
Ο βιομηχανικός χαρακτήρας εκπορεύεται από την πλούσια βιομηχανική κληρονομιά, τα κατάλοιπα δηλαδή του βιομηχανικού πολιτισμού που έχουν ιστορική, τεχνολογική, κοινωνική, αρχιτεκτονική ή επιστημονική αξία[24]. Τα διάσπαρτα σε όλη την επικράτεια του δήμου μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς απετέλεσαν πόλους έλξης εργατών για δύο αιώνες, ενώ λειτούργησαν πολλές φορές ως φάροι της τοπικής ιστορίας και αναγνωρίσιμα σύμβολα της περιοχής.
Η θάλασσα ως φυσικό στοιχείο του περιβάλλοντος αλλά και ως πλουτοπαραγωγικός πόρος της περιοχής τροφοδότησε τη ζωή και την έμπνευση των κατοίκων του Κερατσινίου ήδη από την αρχαιότητα. Στην επικράτεια του δήμου βρίσκεται το αρχαιότερο λιμάνι της Αττικής, ένας ιστορικός διαμετακομιστικός σταθμός αγαθών αλλά και ανθρώπων και η ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη που λειτουργεί από τους χρόνους του Θησέα. Μέσω των θαλάσσιων οδών μεταφέρθηκαν αμέτρητα εμπορεύματα, μετακινήθηκε ανυπολόγιστος αριθμός ανθρώπων, διακινήθηκαν αναρίθμητες ιδέες και διαδόθηκε μια πληθώρα πολιτισμών.
Αντικειμενικοί Σκοποί
Από το όραμα που διατυπώθηκε στην προηγούμενη παράγραφο, προκύπτουν οι ακόλουθοι επιδιωκόμενοι αντικειμενικοί σκοποί:
· η βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των κατοίκων της περιοχής
· η πολιτιστική ανάπτυξη των κατοίκων της περιοχής
· η αναβάθμιση των υφιστάμενων πολιτιστικών υποδομών και υπηρεσιών και η εισαγωγή νέων σύγχρονων μορφών
· η αναζωογόνηση της πόλης και η ουσιαστική επίλυση των κοινωνικών, οικονομικών και περιβαλλοντικών προβλημάτων
Τακτικός Σχεδιασμός
Στα πλαίσια του τακτικού σχεδιασμού εξετάζουμε ζητήματα που αφορούν στα προϊόντα και τις υπηρεσίες πολιτισμού, την επικοινωνιακή πολιτική, την τιμολογιακή πολιτική και την πολιτική επιλογής χώρων πραγματοποίησης των διαφόρων δράσεων.
Εδώ θα θίξουμε επίσης ζητήματα που αφορούν στην οργάνωση της ΔΕΠΑΚ.
Πολιτική Επιλογής Προϊόντων / Υπηρεσιών
Ως απόρροια των ανωτέρω, προκύπτει η ανάγκη για επαναπροσδιορισμό των υπηρεσιών / προϊόντων που προσφέρει η ΔΕΠΑΚ και για λογαριασμό του Δήμου Κερατσινίου. Αναφορικά με τις ήδη προσφερόμενες υπηρεσίες, προκρίνονται οι εξής δράσεις:
Α. Πολιτιστικές Εκδηλώσεις
Καλλιτεχνικός Σεπτέμβρης
Αναβάθμιση του θεσμού με σκοπό τη διαμόρφωση συγκεκριμένης ταυτότητας και χαρακτήρα και ακολούθως την καθιέρωσή του στη συνείδηση των δημοτών και των κατοίκων του ευρύτερου λεκανοπεδίου. Ο Καλλιτεχνικός Σεπτέμβρης πρέπει να ενταχθεί στην κατηγορία αντίστοιχων διοργανώσεων και φεστιβάλ που πραγματοποιούνται την ίδια περίοδο στους δήμους του λεκανοπεδίου (Φεστιβάλ Δήμου Βύρωνα, Φεστιβάλ Δήμου Πετρούπολης κ.λ.π.).
Δεδομένης της σημερινής του μορφής, ο εντοπισμός συγκριτικού πλεονεκτήματος πάνω στο οποίο θα βασιστεί η διαφοροποίησή του φαντάζει δύσκολη διαδικασία. Με άλλα λόγια, ο Καλλιτεχνικός Σεπτέμβρης του σήμερα δεν διαθέτει κάποιο χαρακτηριστικό που να τον κάνει ξεχωριστό στη συνείδηση των κατοίκων του λεκανοπεδίου. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να επιλεγούν κάποια χαρακτηριστικά είτε πραγματικά (π.χ. χρόνος ή τόπος διεξαγωγής, πρόγραμμα) είτε αντιληπτά (αίσθηση υψηλής ποιότητας, αίσθηση κύρους για το κοινό), τα οποία να λειτουργήσουν ως βάση για τη διαφοροποίησή του.
Χαρακτηριστικά που προκρίνονται ως πλέον κατάλληλα θεωρούνται:
ü το στοιχείο της θάλασσας ως πηγής έμπνευσης και ως χώρος φιλοξενίας εκδηλώσεων. Θεματικές που αφορούν στη θάλασσα (ποιητές της θάλασσας, τραγούδια της Μεσογείου, εικαστικά με σημείο αναφοράς τη θάλασσα κ.λ.π.) αλλά και εκδηλώσεις που πραγματοποιούνται σε παραθαλάσσιους υπαίθριους χώρους (π.χ. Λιμανάκι Αγίου Γεωργίου Κερατσινίου, Ακροκέραμος κ.λ.π.), μπορούν να αναδειχθούν σε συγκριτικό πλεονέκτημα
ü οι εγκαταλελειμμένοι βιομηχανικοί χώροι (π.χ. εργοστάσιο Καχραμάνογλου,. Νάφθα κ.α.). Σε αυτούς μπορούν να στεγαστούν εικαστικές εκθέσεις και να φιλοξενηθούν θεατρικές παραστάσεις, μουσικές συναυλίες και εναλλακτικά πολιτιστικά δρώμενα
ü οι πρόσφυγες ως θεματική και οι χώροι που τους υποδέχθηκαν. Με αφορμή τους πρόσφυγες της Μικράς Ασίας, μπορούν να έρθουν στο προσκήνιο ζητήματα που άπτονται της προσφυγιάς και της μορφές που αυτή προσλαμβάνει στις μέρες μας, ανοίγοντας δρόμους για το διαπολιτισμικό διάλογο
ü το στοιχείο της αυθεντικής λαϊκής γειτονιάς που αντιστέκεται σθεναρά. Εκδηλώσεις που να υπογραμμίζουν τη λαϊκότητα της περιοχής (αφιέρωμα στο λαϊκό τραγούδι, σε λαϊκούς καλλιτέχνες κ.λ.π.) και οι οποίες σε καμία περίπτωση δεν θα σχετίζονται με τον λαϊκισμό που κυριαρχεί σε ορισμένες εκφάνσεις του δημόσιου βίου
Φεστιβάλ Νεολαίας
Το αναπτυσσόμενο και άκρως απαιτητικό κοινό των νέων καθιστά επιτακτική την ανάγκη για αύξηση της χρονικής διάρκειας του Φεστιβάλ αλλά και εμπλουτισμό του περιεχομένου του. Προκρίνεται το Φεστιβάλ Νεολαίας να διεξάγεται το διάστημα Νοεμβρίου – Μαΐου και να περιλαμβάνει ταινίες που να απευθύνονται στους νέους, ομιλίες για ζητήματα που απασχολούν τη νεολαία, συναυλίες, ενότητες για νέες τεχνολογίες, αθλητικές δραστηριότητες και παιχνίδια και να αποτελεί βήμα έκφρασης των νέων μέσω της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Το γεγονός ότι απουσιάζουν από το λεκανοπέδιο οι εδραιωμένοι κύκλοι εκδηλώσεων που να απευθύνονται στους νέους, με ελάχιστες εξαιρέσεις (π.χ. το Schoolwave[25]) δίνει ευθύς εξαρχής ένα πολύ σημαντικό προβάδισμα και ως εκ τούτου ένα συγκριτικό πλεονέκτημα.
Παιδική Καλλιτεχνούπολη
Η Παιδική Καλλιτεχνούπολη αποτελεί έναν πολιτιστικό θεσμό με αρκετά καλές προοπτικές που μπορεί να αποφέρει πολύ σημαντικά οφέλη στους διοργανωτές. Η προβολή του έργου των καλλιτεχνικών τμημάτων της ΔΕΠΑΚ, η εξοικείωση των παιδιών με ποικίλες μορφές τέχνης και η μύησή τους στα πολιτιστικά δρώμενα, αναδεικνύει τον εν λόγω κύκλο εκδηλώσεων σε κεφαλαιώδους σημασίας στην κατεύθυνση της διαμόρφωσης θετικών στάσεων απέναντι στον πολιτισμό, στην εκπαίδευση ενός κοινού, το οποίο αποτελεί εν δυνάμει κοινό και των υπολοίπων πολιτιστικών προϊόντων και υπηρεσιών. Η Παιδική Καλλιτεχνούπολη θεωρείται σκόπιμο να αποτελέσει τη δοκιμή για τη διοργάνωση ενός θερινού campus δημιουργικής απασχόλησης των παιδιών που παραμένουν στην πόλη. Τα campus αυτά γνωρίζουν στην εποχή μας ιδιαίτερη ανάπτυξη υπό το βάρος της διαχρονικής τάσης για συρρίκνωση της διάρκειας των θερινών διακοπών για τη μέση οικογένεια και την αύξηση του αριθμού των εργαζομένων μητέρων.
Αποκριάτικες Εκδηλώσεις
Αναφορικά με τις Αποκριάτικες Εκδηλώσεις δεν φαίνεται εκ πρώτης όψεως να υπάρχουν πολλά περιθώρια διαφοροποίησης. Διοργανώσεις όμορων δήμων (.π.χ. Ρέντη, Μοσχάτο κ.λ.π.) έχουν μεγάλη απήχηση και συμμετοχή, γεγονός που καθιστά σε μεγάλο βαθμό μάταιη την όποια προσπάθεια κίνησης προς αυτή την κατεύθυνση. Αντ’ αυτού, μπορούμε να επιλέξουμε μεταξύ των εκδηλώσεων τοπικής εμβέλειας και μόνο και εκδηλώσεων που θα έχουν καθαρά παραδοσιακό ελληνικό χαρακτήρα και πιο εξεζητημένο χαρακτήρα. Ζητούμενο πάντως είναι η διεύρυνση της συμμετοχής των κατοίκων της περιοχής κυρίως μέσω διοργάνωσης διαγωνισμών λ.χ. για την πρωτοτυπία του άρματος και των μεταμφιέσεων μεταξύ σχολείων.
Χριστουγεννιάτικες Εκδηλώσεις
Οι Χριστουγεννιάτικες Εκδηλώσεις βρίσκονται σε ένα αρκετά καλό επίπεδο και εναρμονίζονται πλήρως με το πνεύμα των ημερών. Θα μπορούσαν να προσλάβουν έναν ακόμη πιο ανθρωπιστικό χαρακτήρα, μέσω της διοργάνωσης bazaar για φιλανθρωπικούς σκοπούς που θα κινητοποιούσαν τοπικούς συλλόγους και φορείς. Οι ενέργειες αυτές συμβάλλουν σημαντικά στην ενδυνάμωση της κοινωνικής συνοχής και προβάλλουν την αξία της κοινωνικής προσφοράς, διαμορφώνοντας θετικά πρότυπα συμπεριφοράς και δράσης.
Πέραν των ήδη προσφερομένων προϊόντων θεωρείται σκόπιμη η υλοποίηση ορισμένων πολιτιστικών προγραμμάτων, τα οποία να εναρμονίζονται με τις εθνικές και διεθνείς πρακτικές και να έχουν υψηλή προστιθέμενη αξία στο έργο που υλοποιείται στον τομέα του πολιτισμού στην περιοχή.
Στο πλαίσιο αυτό προτείνουμε τα εξής:
ü Δρόμοι Πολιτισμού: Εικαστικές Παρεμβάσεις στην Πόλη[26]
ü Κύματα Πολιτισμού: Τραγούδια των Ανθρώπων και της Θάλασσας[27]
ü Λαϊκές Κυριακές[28]
ü Εκδηλώσεις με αφορμή τις παγκόσμιες ημέρες[29]
Β.Καλλιτεχνικά Τμήματα
Τα προσφερόμενα καλλιτεχνικά τμήματα εξασφαλίζουν ένα μεγάλο εύρος επιλογών χωρίς να απαιτούν την καταβολή υψηλών χρηματικών τιμημάτων. Η σύσταση νέων τμημάτων σχετικών με σύγχρονες μορφές τέχνης όπως το video art και το graffiti, θεωρούμε ότι πρέπει να απασχολήσουν τους ιθύνοντες. Όπως προαναφέρθηκε, κρίνουμε σκόπιμη και τη διοργάνωση θερινών τμημάτων για τη δημιουργική απασχόληση των παιδιών.
Γ. Καλλιτεχνικά Σύνολα
Τα υπάρχοντα καλλιτεχνικά σύνολα έχουν να επιδείξουν μια αξιόλογη πορεία και ένα πλούσιο καλλιτεχνικό έργο. Το ζητούμενο είναι στη δεδομένη χρονική στιγμή η συμμετοχή τους σε δίκτυα και διεθνείς οργανώσεις, μέσω των οποίων θα δοθούν διευρυμένες δυνατότητες για προβολή της δράσης τους και του πολιτισμού που παράγεται στην πόλη του Κερατσινίου.Στρατηγικός σχεδιασμός
Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης και της απελευθέρωσης των αγορών ο σύγχρονος πολιτισμός ανάγεται σε έναν από τους πλέον δυναμικούς τομείς (τομέας «αιχμής») της επιχειρηματικής δραστηριότητας και ως εκ τούτου εμφανίζει τους υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης που επιτάσσει η διεθνής οικονομία.
Ο πολιτισμός και οι πολιτιστικές δραστηριότητες αντιπροσωπεύουν έναν κεφαλαιώδους σημασίας παραγωγικό πόρο από τον οποίο προέρχονται οικονομικές ροές, εισόδημα και εργασία[14]. Ταυτόχρονα, πρόκειται για ένα πρόσφορο πεδίο άσκησης κρατικής πολιτικής, όχι μόνο λόγω του δημόσιου χαρακτήρα μεγάλου μέρους των προϊόντων του, αλλά και χάρη στην ικανότητά του να λειτουργεί ως μοχλός της τοπικής και περιφερειακής ανάπτυξης.
Kατά τη διάρκεια της τελευταίας τριακονταετίας, η μαζική διάσταση της συμμετοχικότητας στην πολιτιστική ζωή (μέσα από συλλόγους, ενώσεις, εθνικές και διεθνείς δικτυώσεις κ.λ.π.) και η ανάδειξη της πολιτιστικής ενασχόλησης σε αξιόλογη παράμετρο έκφρασης, κοινωνικότητας και επικοινωνίας «εμπνέουν» και προάγουν συστηματικά τόσο την αλματώδη άνοδο της πολιτιστικής βιομηχανίας όσο και τη δημόσια επενδυτική δραστηριότητα για τη δημιουργία υποδομών[15].
Παράλληλα, υπό το βάρος των προσπαθειών για οικονομική ανασυγκρότηση των Ευρωπαϊκών χωρών ήδη στα τέλη της δεκαετίας του ‘70 και κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ‘80, ενθαρρύνθηκαν πολιτικές που επικαλούνταν την αποκέντρωση εξουσιών από την κεντρική κυβέρνηση προς την περιφερειακή και την τοπική αυτοδιοίκηση. Οι τελευταίες συνδυάστηκαν με την εμφάνιση τοπικών και κοινωνικών κινημάτων που προβάλλουν νέα πολιτιστικά αιτήματα[16].
Πώς ερμηνεύεται όμως η εκχώρηση αρμοδιοτήτων που αφορούν στον πολιτισμό από την κεντρική διοίκηση στην τοπική αυτοδιοίκηση; Ορισμένοι μελετητές υποστηρίζουν ότι πρόκειται για αναγκαία εξέλιξη, καθώς δε χρειάζεται καμία προϋπόθεση ή επιφύλαξη για να νομιμοποιηθεί η σχέση της κουλτούρας με την τοπική αυτοδιοίκηση, σε αντίθεση με την κρατική παρέμβαση η οποία πρέπει να συνοδεύεται από προϋποθέσεις[17]. Η «φυσικότητα» αυτή έλκεται από το γεγονός ότι ο δομημένος χώρος που συνδέεται με την έννοια της τοπικής αυτοδιοίκησης εκλαμβάνεται ως θεμελιώδες στοιχείο της πολιτισμένης ανθρώπινης ύπαρξης[18], καθιστώντας υπεύθυνους τους δημοτικούς άρχοντες όσον αφορά στη διαμόρφωση της πολιτιστικής ταυτότητας της περιοχής τους. Η συγκρότηση της τελευταίας καθορίζεται από μια σειρά παραγόντων που διαφοροποιούνται σε διαπεριφερειακή βάση και σχετίζονται με την ιστορία, τις παραδόσεις, τη σύγχρονη καλλιτεχνική και πνευματική παραγωγή, το φυσικό περιβάλλον, την αστική ή αγροτική κοινωνική διάρθρωση κ.λ.π. [19]
Η γενικευμένη αυτή τάση για διευρυμένη εξουσία των περιφερειακών διοικητικών μονάδων έναντι της κεντρικής διοίκησης συνάδει με το σύστημα της πολιτιστικής δημοκρατίας (cultural democracy), το οποίο διατυπώθηκε για πρώτη φορά στα πλαίσια της διακυβερνητικής διάσκεψης για τις πολιτιστικές πολιτικές στην Ευρώπη το 1972 στο Ελσίνκι. Σύμφωνα με αυτό, οι πολιτιστικές πρωτοβουλίες δεν εκπορεύονται από τις κεντρικές αρχές, αλλά αποτελούν αποκεντρωμένες δραστηριότητες[20] Οι πρωτοβουλίες αυτές διαμορφώνονται ανάμεσα στον πληθυσμό τοπικών κοινοτήτων που ζητά βοήθεια από τις αρχές που βρίσκονται στα διάφορα επίπεδα του πολιτικού συστήματος, προκειμένου να εφαρμόσει τα πολιτιστικά του σχέδια[21].
Σύμφωνα με ορισμένους θεωρητικούς, το μέγεθος και ο χαρακτήρας της παρέμβασης των δημοτικών αρχών στο πεδίο της πολιτιστικής πολιτικής καθορίζονται από μια σειρά μεταβλητών. Αυτές είναι: οι εθνικές στάσεις απέναντι στον πολιτισμό και την πολιτιστική πολιτική, η ιδεολογία των τοπικών αρχόντων, τα επίπεδα της τοπικής αυτονομίας, η προσέλκυση επενδυτικών κεφαλαίων από την περιοχή, η διαμόρφωση της γεωγραφίας των εθνικών πολιτιστικών οικονομιών, το μέγεθος και η φύση της τοπικής αγοράς και η επίδραση ξένων μοντέλων πολιτιστικής πολιτικής[22].
Στη χώρα μας, πέραν της προστασίας των αρχαιολογικών χώρων και των μουσείων, τα οποία παραμένουν υπό τον άμεσο έλεγχο του Υπουργείου Πολιτισμού, η πλειοψηφία των έργων υποδομής και λειτουργικών προγραμμάτων σχετικών με τον πολιτισμό ελέγχεται και χρηματοδοτείται από τις τοπικές αρχές[23]. Οι κυριότεροι τομείς στους οποίους μπορούμε να διακρίνουμε τις ενέργειες των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης που αφορούν στον πολιτισμό είναι: το θέατρο, η μουσική, ο χορός, οι εικαστικές τέχνες, ο κινηματογράφος, η καλλιτεχνική εκπαίδευση, τα γράμματα, ο λαϊκός πολιτισμός, τα πνευματικά κέντρα, τα συνέδρια και τα φεστιβάλ.
Όλα όσα προαναφέραμε καταδεικνύουν τον ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο που καλείται να διαδραματίσει η τοπική αυτοδιοίκηση ως προς τη χάραξη πολιτιστικής πολιτικής και τη διαμόρφωση ενός πλαισίου που να υποστηρίζει και να προάγει την καλλιτεχνική δημιουργία αλλά και να εξασφαλίζει τους διαύλους επικοινωνίας δια μέσου των οποίων οι καλλιτέχνες θα μπορέσουν να απευθυνθούν στο κοινό.Όραμα
Λαμβάνοντας υπ’ όψη τις ανωτέρω επισημάνσεις και εναρμονιζόμενοι με τις διεθνείς εξελίξεις και τις βέλτιστες πρακτικές στο πεδίο της χάραξης περιφερειακών στρατηγικών για τον πολιτισμό, το όραμα της σημερινής δημοτικής αρχής για τον πολιτισμό περιγράφεται ως εξής:
Να μετατρέψουμε το Κερατσίνι σε μια περιοχή όπου οι κάτοικοι και οι εργαζόμενοι νιώθουν περήφανοι για αυτή.
Επικοινωνιακή Πολιτική
Η επικοινωνιακή πολιτική για τον πολιτισμό έχει κατά κανόνα τοπικό χαρακτήρα. Ως κύρια μέσα επικοινωνίας επιλέγονται οι καταχωρίσεις στον τοπικό τύπο και η υπαίθρια διαφήμιση (αφίσες, φυλλάδια, πανό κ.λ.π.). Δεν παρατηρείται ιδιαίτερη διείσδυση σε έντυπα εθνικής εμβέλειας, ενώ απουσιάζει η παρουσία στο διαδίκτυο και τα υπόλοιπα ηλεκτρονικά μέσα.
Με σκοπό την αναβάθμιση της προβολής των πολιτιστικών δρώμενων, θεωρούμε αναγκαία την εκ βάθρων ανασυγκρότηση των διαδικασιών επικοινωνίας και προβολής. Στο πλαίσιο αυτό, προτείνουμε είτε την εξωτερική συνεργασία με εξειδικευμένο γραφείο επικοινωνίας για τις επιμέρους εκδηλώσεις και φεστιβάλ είτε την επάνδρωση του τμήματος με ικανά και καταρτισμένα στελέχη, καθώς το ένα άτομο που σύμφωνα με τη δεδομένη μορφή της επιχείρησης έχει επιφορτισθεί με τις ενέργειες δημοσίων σχέσεων και τύπου, εκ των πραγμάτων αδυνατεί να ανταποκριθεί στις αυξημένες απαιτήσεις του εν λόγω τομέα.
Η επικοινωνιακή πολιτική κρίνεται σκόπιμο να εντατικοποιηθεί και να στοχεύσει κυρίως στην ενημέρωση ευρύτερων ομάδων κοινού για τα πολιτιστικά δρώμενα που πραγματοποιούνται στο Κερατσίνι, ώστε τα τελευταία να πάψουν να αφορούν αποκλειστικά τους κατοίκους της περιοχής. Η ανάγκη για μετάδοση του μηνύματος της αναζωογόνησης της πόλης του Κερατσινίου, το οποίο φιλοδοξούμε να αναδειχθεί σε σημείο αναφοράς για τον πολιτισμό σε όλο το λεκανοπέδιο, επιτάσσει τον ενδελεχή σχεδιασμό της πολιτικής επικοινωνίας.
Εδώ θα πρέπει να αναφερθούμε και στην άκρως σημαντική ανάγκη για το σχεδιασμό χορηγικών προτάσεων, αφού η ΔΕΠΑΚ δεν έχει εμπειρία στο συγκεκριμένο αντικείμενο, το οποίο μπορεί να αποτελέσει σημαντική πηγή εσόδων. Προκύπτει και εδώ η ανάγκη για επιμόρφωση του προσωπικού[30] και η συνεργασία με εξειδικευμένα γραφεία.
Επιπρόσθετα, άκρως απαραίτητη είναι η δημιουργία επιχειρησιακής ταυτότητας, ενός φακέλου δηλαδή στον οποίο θα παρουσιάζεται το ιστορικό, η αποστολή, η οργάνωση – διοίκηση και το έργο της ΔΕΠΑΚ, και ο οποίος θα χρησιμοποιείται σε κάθε περίπτωση που απαιτεί παρουσίαση της ΔΕΠΑΚ (προσέλκυση χορηγιών, νέες συνεργασίες κ.λ.π.).
Τιμολογιακή Πολιτική
Όσον αφορά στις προσφερόμενες υπηρεσίες (καλλιτεχνικά τμήματα) στόχος είναι η συγκράτηση των διδάκτρων στο κατώτερο δυνατό επίπεδο προκειμένου να αίρονται σημαντικά εμπόδια για τους οικονομικά ασθενέστερους όσο αφορά στην πρόσβαση στα πολιτιστικά αγαθά. Ανάλογη είναι η λογική που διέπει την τιμολόγηση του εισιτηρίου στον κινηματογράφο «Σινέ –Κατερίνα» αλλά και την πλειοψηφία των πολιτιστικών εκδηλώσεων. Στο σημείο αυτό πρέπει να επισημάνουμε τα εξής:
ü Υπάρχει έλλειψη σε στοιχεία που να αφορούν στην ελαστικότητα ζήτησης για πολιτιστικά αγαθά και υπηρεσίες στο δήμο, να μετρούν δηλαδή την ευαισθησία των κατοίκων και δημοτών στην τιμή, όσον αφορά τα πολιτιστικά αγαθά
ü Η απουσία έστω και συμβολικού εισιτηρίου σε κάποιες μορφές εκδηλώσεων λειτουργεί ανασταλτικά στην μετάδοση των μηνυμάτων των καλλιτεχνών. Με άλλα λόγια, όταν κάποιες εκδηλώσεις και ειδικότερα θεατρικές παραστάσεις είναι δωρεάν προσελκύουν ένα πλήθος κόσμου, οι οποίοι παρακωλύουν τη διεξαγωγή τους δημιουργώντας θόρυβο.
ü Η έλλειψη χώρων για θεατρικές παραστάσεις, οι οποίοι να φέρουν τα χαρακτηριστικά εκείνα που μπορούν να δικαιολογήσουν ένα σχετικά υψηλό αντίτιμο συμπιέζει το ύψος του εισιτηρίου στο επίπεδο του συμβολικού.
ü Ο υπάρχων τεχνολογικός εξοπλισμός του θερινού κινηματογράφου δεν αφήνει περιθώρια για αύξηση του εισιτηρίου.
Σύμφωνα με τα ανωτέρω, θεωρούμε απαραίτητη την αναθεώρηση της τιμολογιακής πολιτικής των πολιτιστικών υπηρεσιών και προϊόντων, με σκοπό την προσφορά βελτιωμένων εκδοχών τους.
ü Για τις εκδηλώσεις οι οποίες σχεδιάζονται για να έχουν ευρύτερη απήχηση και να μην αφορούν μόνο τους κατοίκους της περιοχής και οι οποίες διαθέτουν έναν ιδιαίτερο χαρακτήρα και επίπεδο η απουσία εισιτηρίου μπορεί να υπονομεύσει την επιθυμητή εικόνα.
ü Για να αρθούν οι διαχωριστικές γραμμές μεταξύ των δημοτών, προκρίνεται να διανέμεται ένας αριθμός προσκλήσεων στις κατηγορίες των ατόμων που το εισόδημά τους δεν επαρκεί για πολιτιστικές δραστηριότητες, ή επί την ίδια βάση να χορηγούνται κάρτες πολιτισμού.
ü Δωρεάν να παραμείνει η είσοδος σε λαϊκές εκδηλώσεις, που σκοπό έχουν να συσφίξουν τις σχέσεις μεταξύ κατοίκων. Προκειμένου να καλύπτεται το κόστος τους είναι άκρως αναγκαία η προσέλκυση χοηργών.
ü Τα δίδακτρα των καλλιτεχνικών τμημάτων να κινούνται στο κατώτερο δυνατό όριο, προκειμένου να προσφέρονται σε όλο και μεγαλύτερες ομάδες κοινού και ιδίως στα παιδιά και τους νέους ερεθίσματα πολιτισμού. Και εδώ η κατάργηση των διδάκτρων θεωρείται ότι μπορεί να οδηγήσει σε υποβάθμιση της ποιότητας των υπηρεσιών.
Πολιτική Χώρων
Παρατηρείται η τάση για συγκέντρωση των διαφόρων πολιτιστικών εκδηλώσεων σε ορισμένους χώρους (π.χ. Πάρκος «Ανδρέας Παπανδρέου», Δημοτικό Θέατρο «Αντώνης Σαμαράκης»). Προβάλλει επιτακτική η ανάγκη για αποκέντρωση της πολιτιστικής δραστηριότητας και βέλτιστη αξιοποίηση όλων των διαθέσιμων χώρων (κλειστών και υπαίθριων), προκειμένου να μην αναβαθμίζονται ορισμένα τμήματα της πόλης εις βάρος άλλων. Ο ιδιαίτερος χαρακτήρας των εκδηλώσεων και τον πολιτιστικών δρώμενων πρέπει να ενισχύεται και να υπογραμμίζεται από την επιλογή του χώρου διεξαγωγής[31], ενώ ταυτόχρονα να καλλιεργείται η εντύπωση ότι ολόκληρη η πόλη αποτελεί μια απέραντη σκηνή.
Υποδομές
Οι ήδη υπάρχουσες υποδομές που αξιοποιούνται για πολιτιστικούς σκοπούς χρίζουν ορισμένων παρεμβάσεων. Ειδικότερα,
ü το θεατράκι της Πλατείας Πόντου δεν μπορεί να αξιοποιηθεί αν δεν ολοκληρωθούν κάποιες εργασίες που αφορούν στους βοηθητικούς χώρους, το δάπεδο και τον φωτισμό. Μετά το πέρας των ανωτέρω εργασιών, το συγκεκριμένο θεατράκι μπορεί να φιλοξενήσει πλήθος παραστάσεων και συναυλιών, τονώνοντας την πολιτιστική ζωή της περιοχής
ü το Δημοτικό θέατρο «Αντώνης Σαμαράκης» αν και πληροί όλες τις προϋποθέσεις για να αναδειχθεί σε χώρο φιλοξενίας σημαντικών πολιτιστικών δρώμενων, δεν έχει επιτύχει σημαντικά αποτελέσματα σε επίπεδο αναγνωρισιμότητας
ü ο Δημοτικός Κινηματογράφος «Σινέ – Κατερίνα» έχει μπει σε μια περίοδο ύφεσης, καθώς δεν διαθέτει τον τεχνολογικό εξοπλισμό αντίστοιχων θερινών κινηματογράφων (π.χ.Σινέ – Μελίνα). Η αναζωογόνησή του μπορεί να επιτευχθεί μέσω πέραν της τεχνολογικής αναβάθμισης, με προβολή εναλλακτικών ταινιών (π.χ. μαθητικές και νεανικές ταινίες, αφιερώματα στο λαϊκό τραγούδι και τους λαϊκούς δημιουργούς κ.λ.π.)
ü το Θέατρο Πάρκου «Ανδρέας Παπανδρέου» χρίζει επέκτασης ώστε να αυξηθεί η χωρητικότητά του, αλλά και να διαμορφωθούν οι αναγκαίοι βοηθητικοί χώροι (καμαρίνια, αποθήκη κ.λ.π.) Το πρόγραμμα αυτής της επέκτασης θα θέσει τη λειτουργία του σε τελείως νέες βάσεις, καταφέρνοντας να αναδείξει και το απαράμιλλης ομορφιάς πάρκο στο οποίο εντάσσεται.
ü Το κτιριακό συγκρότημα του πρώην εργοστασίου Νάφθα, που απαιτεί έναν καθόλου ευκαταφρόνητο προϋπολογισμό για την μετά την άστοχη εγκατάλειψή του αποκατάσταση, μπορεί να αναδειχθεί σε έναν πολυ-χώρο πολιτισμού και αναψυχής, ο οποίος πληροί όλες εκείνες τις απαραίτητες προδιαγραφές για να λειτουργήσει ως το αντίπαλο δέος για το Γκάζι. Η ανάπτυξη που γνωρίζει και που πρόκειται να γνωρίσει η περιοχή μετά την αποβιομηχάνισή της, η εύκολη πρόσβαση από τον Πειραιά, η πρόσβαση και η θέα στη θάλασσα, αποτελούν παράγοντες που επιτείνουν τη σημασία αυτού του έργου. Στον εν λόγω χώρο, προκρίνεται η ίδρυση Μουσείου Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας και Ναυπηγικής, ο θεματικός προσανατολισμός του οποίου συνάδει απόλυτα με την ιστορία και τη φύση της περιοχής. Γύρω από τον πυρήνα της συλλογής του Ομίλου Εύρηκα με λειτουργικά ομοιώματα και αντίγραφα αρχαίων κατασκευών συσπειρώνονται μελετητές, συγγραφείς, ακαδημαϊκοί, οι οποίοι με παράλληλες δραστηριότητες αναζωπυρώνουν το ενδιαφέρον του κοινού. Η μεγάλη απήχηση του αντικειμένου, σε σχολεία, ομάδες επισκεπτών και μεμονωμένους επισκέπτες από κάθε γωνιά της χώρας αλλά και το εξωτερικό, πιστεύεται ότι θα συμβάλλει στην πολιτιστική αναβάθμιση και οικονομική άνθηση της περιοχής, από την οποία απουσιάζουν παντελώς οι μουσειακοί χώροι. Επίσης, κρίνεται σκόπιμη η αξιοποίηση του υπόλοιπου χώρου (εσωτερικού και υπαίθριου) για ποικίλες άλλες δραστηριότητες πολιτιστικής υφής (διοργανώσεις εκθέσεων, συναυλιών κ.λ.π.)
Πρόγραμμα Επιμόρφωσης Εργαζομένων ΔΕΠΑΚ
Με απώτερο σκοπό την αναβάθμιση των προσφερόμενων υπηρεσιών της ΔΕΠΑΚ και δεδομένης της έλλειψης οποιασδήποτε επιμόρφωσης στον ταχέως αναπτυσσόμενο τομέα του πολιτισμού (πολιτιστική διαχείριση και πολιτιστικό μάρκετινγκ). Το πρόγραμμα αυτό σχεδιάστηκε βάσει των εξατομικευμένων αναγκών των εργαζομένων και της επιχείρησης, αλλά και με γνώμονα το όραμα για τον πολιτισμό στο Κερατσίνι[32].
Οργανωσιακές και Διοικητικές Πρακτικές
Για την εύρυθμη λειτουργία της ΔΕΠΑΚ και την υλοποίηση της προτεινόμενης στρατηγικής κρίνεται αναγκαία η δρομολόγηση ορισμένων αλλαγών και ο εμπλουτισμός των καθιερωμένων πρακτικών, που συνοψίζονται στα ακόλουθα:
· Ετήσιος Προγραμματισμός (τέλη Σεπτεμβρίου), με σκοπό τον προγραμματισμό δράσεων (επιλογή ενεργειών, χρονοδιάγραμμα, προϋπολογισμός)
· Περιοδικοί Έλεγχοι (σε τριμηνιαία βάση), για τη μέτρηση των αποτελεσμάτων, τον εντοπισμό αποκλίσεων από τους στόχους και την πρόταση διορθωτικών ενεργειών
· Ετήσιος Απολογισμός (αρχές Σεπτεμβρίου), για την εκτίμηση των συνολικών αποτελεσμάτων.
Παράλληλα, προτείνουμε τη σύσταση υποστηρικτικής προς το έργο της ΔΕΠΑΚ ομάδας, την οποία θα απαρτίζουν προσωπικότητες της πόλης με σημαντικό πολιτιστικό έργο και συναφή με τον πολιτισμό απασχόληση. Σκοπός την εν λόγω ομάδας που θα αποτελεί δίκτυο πολιτών θα είναι η υποβολή προτάσεων για ανάπτυξη πρόσθετων δράσεων, προκειμένου να θεμελιωθεί ένας νέος δίαυλος επικοινωνίας της επιχείρησης με τους δημότες.
Έλεγχος
Προκειμένου να ελέγξουμε την καταλληλότητα της προτεινόμενης στρατηγικής, να αξιολογήσουμε το βαθμό συναίνεσης των κατοίκων και δημοτών με το προωθούμενο όραμα, αλλά και να αποκτήσουμε μια εικόνα για το πολιτιστικό προφίλ των δημοτών και κατοίκων της περιοχής που οι τεχνικές που χρησιμοποιήσαμε μέχρι τώρα δεν κατάφεραν να μας δώσουν, προτείνουμε τη διενέργεια πρωτογενούς έρευνας από εγκεκριμένο φορέα (Τμήμα Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού Παντείου Πανεπιστημίου Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών[33]).
Βιβλιογραφία
Βιβλία
Bassand M. “Partners in regional Development: Upward and Downward Cultural Dynamics”, Council of Europe, Project No 10, Strasburg, 1986
Bianchini F., Markinsos P. «Πολιτιστική Πολιτική και Αναζωογόνηση των Πόλεων: η Εμπειρία της Δυτικής Ευρώπης», Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης, 1994.
Αθανασόπουλος,1994 στο «Πολιτισμός και Τοπική Δημοκρατία: η Αφανής Πλευρά μιας Προφανούς Σχέσης», Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης, 1994.
Κόνσολα Ν. «Πολιτιστική Δραστηριότητα και Κρατική Πολιτική στην Ελλάδα: η Περιφερειακή Διάσταση», Εκδόσεις Παπαζήση, 1990
Λουκάς Δ., Κλαδιά Μ. & Μπελεζός Δ. «Κερατσίνι: Όψεις της Πολιτικής και Δημοτικής Ιστορίας του Δήμου Κερατσινίου»,Εκδόσεις Αλέξανδρος, 2004
Άρθρα
Herrero et al., 2006, in ‘The economic impact of cultural events. A case-study of Salamanca 2002, European Capital of Culture’ (European Urban and Regional Studies 13(1): 41-57
Έγγραφα
Urbact Network Culture & Urban Regeneration “Cultural Activities and Creative Industries, a Driving Force for Urban Regeneration”, 2006
Δελτίο Ex Ante Αξιολόγησης Μέτρου Ενίσχυση Υποδομών και Μεγάλων Επικοινωνιακών Γεγονότων Σύγχρονου Πολιτισμού Επιχειρησιακού Προγράμματος «Πολιτισμός 2000 - 2006»
Έγγραφο Εργασίας της Επιτροπής της ΕΕ “Culture, cultural industries and employment” 1998.
Ενδιάμεση Αξιολόγηση Επ. Προγράμματος «Πολιτισμός 2000-2006»
Ενδιάμεση Αξιολόγηση Επ. Προγράμματος «Πολιτισμός»
Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση Επίσημη Εφημερίδα αριθ. c 191 της 29ης Ιουλίου 1992
Συνθήκη του Άμστερνταμ Επίσημη Εφημερίδα αριθ. c 340 της 10ης Νοεμβρίου 1997
Έρευνες
VPRC Έρευνα στο Δήμο Κερατσινίου – Απρίλιος 2005
Διαδίκτυοhttp://www.culturalpolicies.net/ (Council of Europe ERI Carts “Compendium of Cultural Policies and Trends in Europe, 7th Edition 2006)
http://www.ticcih.org (Διεθνής Επιτροπή για τη Διατήρηση της Βιομηχανικής Κληρονομιάς «Χάρτα του Nizhny Tagil», 2003)
[1] Λουκάς Δ., Κλαδιά Μ. & Μπελεζός Δ. «Κερατσίνι: Όψεις της Πολιτικής και Δημοτικής Ιστορίας του Δήμου Κερατσινίου»,Εκδόσεις Αλέξανδρος, 2004
[2] VPRC Έρευνα στο Δήμο Κερατσινίου» - Απρίλιος 2005
[3] Ενδιάμεση Αξιολόγηση Επ. Προγράμματος «Πολιτισμός 2000-2006»
[4]Άρθρο 151 Συνθήκης του Άμστερνταμ
[5]Άρθρο 151 Συνθήκης του Άμστερνταμ
[6]Άρθρο 128 Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση
[7]Μείωση πάνω από 1,5 ώρα την εβδομάδα μεταξύ 1983 και 1995 για δώδεκα χώρες (L’Emploi en Europe).
[8]Ενδιάμεση Αξιολόγηση Επ. Προγράμματος «Πολιτισμός 2000-2006»
[9]Έγγραφο Εργασίας της Επιτροπής της ΕΕ “Culture, cultural industries and employment” 1998.
[10]Urbact Network Culture & Urban Regeneration “Cultural Activities and Creative Industries, a Driving Force for Urban Regeneration”, 2006
[11] Ενδιάμεση Αξιολόγηση Επ. Προγράμματος «Πολιτισμός2000 - 2006»
[12] Το προσδόκιμο ζωής στην ΕΕ ανέρχεται σήμερα σε 80,1 και 73,7 έτη για γυναίκες και άνδρες, αντίστοιχα. Idem.
[13] Παρατηρείται άνοδος του ποσοστού σχολικής φοίτησης και αύξηση του αριθμού φοιτητών (10 εκατ. το 1992 έναντι 7,2 εκατ. το 1985). Idem.
[14] Herrero et al., 2006, in ‘The economic impact of cultural events. A case-study of Salamanca 2002, European Capital of Culture’ (European Urban and Regional Studies 13(1): 41-57
[15] Δελτίο Ex Ante Αξιολόγησης Μέτρου Ενίσχυση Υποδομών και Μεγάλων Επικοινωνιακών Γεγονότων Σύγχρονου Πολιτισμού Επιχειρησιακού Προγράμματος «Πολιτισμός 2000 - 2006»
[16]Bianchini F., Markinsos P. «Πολιτιστική Πολιτική και Αναζωογόνηση των Πόλεων: η Εμπειρία της Δυτικής Ευρώπης», Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης, 1994.
[17] Αθανασόπουλος,1994 στο «Πολιτισμός και Τοπική Δημοκρατία: η Αφανής Πλευρά μιας Προφανούς Σχέσης», Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης, 1994.
[18] Αθανασόπουλος,1994 στο «Πολιτισμός και Τοπική Δημοκρατία: η Αφανής Πλευρά μιας Προφανούς Σχέσης», Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης, 1994
[19] Κόνσολα Ν. «Πολιτιστική Δραστηριότητα και Κρατική Πολιτική στην Ελλάδα: η Περιφερειακή Διάσταση», Εκδόσεις Παπαζήση, 1990
[20] Κόνσολα Ν. «Πολιτιστική Δραστηριότητα και Κρατική Πολιτική στην Ελλάδα: η Περιφερειακή Διάσταση», Εκδόσεις Παπαζήση, 1990
[21] Bassand M. “Partners in regional Development: Upward and Downward Cultural Dynamics”, Council of Europe, Project No 10, Strasburg, 1986
[22] Bianchini F., Markinsos P. «Πολιτιστική Πολιτική και Αναζωογόνηση των Πόλεων: η Εμπειρία της Δυτικής Ευρώπης», Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης, 1994
[23] Council of Europe ERI Carts “Compendium of Cultural Policies and Trends in Europe, 7th Edition 2006 (http://www.culturalpolicies.net/)
[24] Διεθνής Επιτροπή για τη Διατήρηση της Βιομηχανικής Κληρονομιάς «Χάρτα του Nizhny Tagil», 2003 (http://www.ticcih.org/)
[25] Το φεστιβάλ μαθητικών συγκροτημάτων που διοργανώνουν από το 2005 το περιοδικό SCHOOLIGANS και η Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων
Η ΔΕΠΑΚ με γνώμονα πάντοτε την υψηλή αισθητική έχει καθιερώσει ένα σύνολο πολιτιστικών εκδηλώσεων, οι οποίες διεξάγονται σε ετήσια βάση και προσελκύουν μεγάλο αριθμό θεατών.
Ανάμεσα σε αυτές σημαντική θέση κατέχουν ο Καλλιτεχνικός Σεπτέμβρης, ο οποίος διαρκεί ένα μήνα και περιλαμβάνει παραστάσεις και συναυλίες καταξιωμένων καλλιτεχνικών σχημάτων, το Φεστιβάλ Νεολαίας, η ανοιξιάτικη γιορτή των νέων όλου του λεκανοπεδίου, και η Παιδική Καλλιτεχνούπολη, ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα πολιτισμικής έκφρασης και δημιουργίας. Επιπρόσθετα, η ΔΕΠΑΚ διοργανώνει κάθε χρόνο με επιτυχία Χριστουγεννιάτικες Παιδικές Εκδηλώσεις και το Καρναβάλι της πόλης, το οποίο έχει ως σκοπό την προβολή της σύγχρονης καλλιτεχνικής δημιουργίας και των ανθρώπων που την υπηρετούν, αναβαθμίζοντας την ποιότητα ζωής των δημοτών.
Καλλιτεχνικός Σεπτέμβρης
Ο Καλλιτεχνικός Σεπτέμβρης αποτελεί έναν δημοφιλέστατο για την πόλη και της ευρύτερη περιοχή πολιτιστικό θεσμό, ο οποίος στις αρχές του Φθινοπώρου προσφέρει με συνέπεια μια άρτια καλλιτεχνική πρόταση. Το διαρκώς αυξανόμενο κοινό των εκδηλώσεων έχει τη δυνατότητα να παρακολουθήσει συναυλίες καταξιωμένων καλλιτεχνών και μουσικών σχημάτων, αξιόλογες θεατρικές παραστάσεις, αλλά και μια σειρά από αφιερώματα στις τέχνες, με γνώμονα την ποιότητα και την υψηλή αισθητική.
Το πρόγραμμα του Καλλιτεχνικού Σεπτέμβρη περιλαμβάνει εκδηλώσεις που απευθύνονται σε όλες τις κατηγορίες του κοινού, σε μια προσπάθεια να άρει τις όποιες διαχωριστικές γραμμές όσον αφορά στην πρόσβαση στα πολιτιστικά προϊόντα. Προς αυτή την κατεύθυνση, η πλειοψηφία των εκδηλώσεων είναι δωρεάν ενώ στις περιπτώσεις εκείνες που επιβάλλεται εισιτήριο εισόδου, αυτό διατηρείται στο κατώτερο δυνατό επίπεδο.
Φεστιβάλ Νεολαίας
Το Φεστιβάλ Νεολαίας διαρκεί από τρεις έως έξι ημέρες και διοργανώνεται το Μάιο σε χώρους που μπορούν να φιλοξενήσουν ποικίλες δραστηριότητες (Αθλητικό Πάρκο «ΠΡΕΣΣΟΦ», Δημοτικό Πάρκο «ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ», Πλατεία Λαού). Παρέχει στους νέους ένα βήμα για να εκφράσουν τις πρωτοβουλίες και τα ενδιαφέροντά τους, ενώ ταυτόχρονα παρουσιάζει καινοτόμες καλλιτεχνικές ιδέες και δράσεις. Έτσι, το Φεστιβάλ Νεολαίας γίνεται πομπός και δέκτης κάθε μορφής έκφρασης και δημιουργίας των νέων.
Κύριοι χώροι της διοργάνωσης είναι ο ειδικά διαμορφωμένος εκθεσιακός χώρος και η μουσική σκηνή. Ο κορμός των δραστηριοτήτων περιλαμβάνει: graffiti, energy games, skate park, επιδείξεις μοντελισμού, καλλιτεχνικά σεμινάρια, αγώνες μίνι ποδοσφαίρου 5*5, μπάσκετ, τένις, σκάκι.
Η ιδιαίτερη επιτυχία που σημειώνουν οι εκδηλώσεις αλλά και η μεγάλη συμμετοχή μαθητών, σπουδαστών και γενικότερα νέων κάθε ηλικίας, μετουσίωσαν τις εκδηλώσεις του σε θεσμό και ταυτόχρονα πόλο δημιουργίας και πολιτιστικής ανάπτυξης.
Αξίζει δε να αναφέρουμε ότι το Φεστιβάλ Νεολαίας συγκεντρώνει το ενδιαφέρον των ΜΜΕ, τα οποία με συστηματικές αναφορές στο πρόγραμμά του, συμβάλλουν στην υψηλή δημοσιότητα του Φεστιβάλ.
Παιδική Καλλιτεχνούπολη
Η Παιδική Καλλιτεχνούπολη αποτελεί έναν κύκλο εκδηλώσεων που αποσκοπούν στην προώθηση της καλλιτεχνικής παιδείας και δημιουργικής αξιοποίησης του ελεύθερου χρόνου των παιδιών. Χρόνο με το χρόνο καθιερώνεται ως θεσμός που απευθύνεται σε ευρύτερες ηλικιακές κατηγορίες.
Το πρόγραμμα της Παιδικής Καλλιτεχνούπολης που διαρκεί περίπου μια εβδομάδα περιλαμβάνει ένα σύνολο δραστηριοτήτων μεγάλου θεματικού εύρους και υψηλής ποιότητας που δίνουν τη δυνατότητα στους νεαρούς συμμετέχοντες να εκτονώσουν την ενέργειά τους αλλά και να ψυχαγωγηθούν. Στο εκθεσιακό χώρο εκτίθενται έργα ζωγραφικής, καλλιτεχνικές κατασκευές, ψηφιδωτό, μάσκα και κόσμημα, ενώ διοργανώνεται επίσης έκθεση βιβλίου. Στο ανοικτό θέατρο φιλοξενούνται παραστάσεις χορού (παραδοσιακού, κλασικού, σύγχρονου, μοντέρνου – τζαζ και λάτιν) και θεατρικές παραστάσεις, αφηγήσεις παραμυθιών και πολυθεάματα.
Επ’ ευκαιρία της λήξης του έτους για τα καλλιτεχνικά τμήματα της ΔΕΠΑΚ διοργανώνεται μια γιορτή στην αρχή του καλοκαιριού, όπου κυριαρχούν τα χρώματα και οι μελωδίες. Οι μικροί σε ηλικία αλλά μεγάλοι ως προς την αξία τους πρωταγωνιστές της γιορτής, οι εκκολαπτόμενοι καλλιτέχνες και δημιουργοί – μαθητές της ΔΕΠΑΚ, παρουσιάζουν με μοναδικό τρόπο το έργο τους.
Ταυτόχρονα, δίνεται βήμα έκφρασης στους μαθητές των δημοτικών σχολείων της περιοχής, οι οποίοι συμμετέχουν μέσα από χορευτικές και θεατρικές ομάδες, αλλά και εικαστικά εργαστήρια. Στο πρόγραμμα της Παιδικής Καλλιτεχνούπολης εντάσσονται επίσης καταξιωμένοι καλλιτέχνες με σαφή προσανατολισμό στα παιδιά και με μεράκι για τη διαμόρφωση της πολιτιστικής ταυτότητάς τους. Έτσι, φιλοξενούνται αξιόλογες παιδικές θεατρικές παραστάσεις, συναυλίες και παρουσιάσεις παιδικών βιβλίων.
Χριστουγεννιάτικες Παιδικές Εκδηλώσεις
Οι Χριστουγεννιάτικες εκδηλώσεις στα πλαίσια ενός ευρύτερου εορταστικού προγράμματος απευθύνονται στα παιδιά των εργαζομένων της επιχείρησης αλλά και σε κάθε παιδί της πόλης. Στα τρία Πολιτιστικά κέντρα του Δήμου φιλοξενούνται κάθε χρόνο θεατρικές παραστάσεις για τους λιλιπούτειους θεατές, αλλά και κύκλοι πολιτιστικών εκδηλώσεων που δίνουν μια νότα χαράς και γιορτής σε όλη την πόλη και σηματοδοτούν τον ερχομό της νέας χρονιάς.
Αποκριάτικες Εκδηλώσεις
Μια μεγάλη γιορτή χαράς, κεφιού και φαντασίας σε συνεργασία με τα σχολεία και τους συλλόγους της περιοχής. Άρματα, μασκαράτες, μουσική και χορός αποτελούν τα βασικά συστατικά των εκδηλώσεων στις οποίες η ελληνική παραδοσιακή αποκριά συναντά τους πιο ξέφρενους σύγχρονους ρυθμούς.
Οι εκδηλώσεις αποτελούν σημείο αναφοράς για την πόλη και συσπειρώνουν τους κατοίκους ανεξαρτήτως ηλικίας, οι οποίοι συμμετέχουν στη μεγάλη παρέλαση του βασιλιά Καρνάβαλου την προτελευταία Κυριακή της Αποκριάς αλλά και στις ανοιχτές συναυλίες, που προσφέρουν μια πρώτης τάξης ευκαιρία για ξεφάντωμα.
Περιλαμβάνουν μουσικές και χορευτικές βραδιές για νέους, αποκριάτικη παρέλαση αρμάτων και καρναβαλιστών και αφιερώματα στην παραδοσιακή αποκριά με αναβίωση εθίμων από όλες τις γωνιές της χώρας, σατυρικά τραγούδια και χορούς.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου