O δημοτικός προγραμματισμός στον τομέα του πολιτισμού

 

Σύμφωνα με τον Κώδικα δήμων και κοινοτήτων (Ν.3463/2006), ο πολιτιστικός τομέας αποτελεί έναν από τους 7 τομείς αρμοδιοτήτων των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης. Ειδικότερα, βάσει του άρθρου 75, ενθαρρύνεται η ίδρυση πολιτιστικών και πνευματικών κέντρων, καλλιτεχνικών συνόλων, αλλά και η μελέτη και εφαρμογή προγραμμάτων, η διοργάνωση συναυλιών, θεατρικών παραστάσεων και εκδηλώσεων, προωθούνται οι πολιτιστικές ανταλλαγές σε διεθνές επίπεδο, προβλέπεται η αποφασιστική συμμετοχή της τοπικής αυτοδιοίκησης στην ανάπτυξη του τοπικού πολιτιστικού τουρισμού, ενώ παρέχεται η δυνατότητα ανάληψης της συντήρησης και αξιοποίησης παραδοσιακών και ιστορικών κτιρίων.

Τα φολκλορικά φεστιβάλ στην εποχή του διαπολιτισμικού διαλόγου και της οικονομικής κρίσης

Περίληψη

Τα φολκλορικά φεστιβάλ συνιστούν πολιτιστικά γεγονότα με θεματικό άξονα τον λαϊκό πολιτισμό και δη τα μουσικοχορευτικά δρώμενα, με ιδιαίτερη απήχηση στο κοινό και μακρόχρονη ιστορία (δεκαετία του 1920).

Η απαρχή τους μπορούμε να θεωρήσουμε ότι βρίσκεται στην αρχαία Ελλάδα, με τα Παναθήναια, τα Ολύμπια, και τα Διονύσια, να αποτελούν ορισμένες μόνο χαρακτηριστικές περιπτώσεις. Μετά τη δεκαετία του ’80 συντελείται αφενός ραγδαία αύξηση των φεστιβάλ, αφετέρου καταβάλλεται συστηματική προσπάθεια από τις σύγχρονες πόλεις για την αναβάθμιση του ρόλου τους ως προς τη φιλοξενία μεγάλου εύρους πολιτιστικών γεγονότων που συνδυάζεται με υψηλά επίπεδα επενδύσεων σε υποδομές, ανθρώπους, δεξιότητες και προγράμματα. Οι εξελίξεις αυτές συνεπάγονται την εμφάνιση μιας εναλλακτικής μορφής τουρισμού, του Φεστιβαλικού Τουρισμού που θεωρείται το ταχύτερα αναπτυσσόμενο τμήμα της τουριστικής βιομηχανίας.

Έτσι τα φεστιβάλ ανάγονται σε δημοφιλή εργαλεία τουριστικής προώθησης, καθώς αυξάνουν τη ζήτηση για τον τοπικό τουρισμό, επιμηκύνουν την τουριστική περίοδο, συμβάλλουν στην αναμόρφωση της εικόνας ενός τόπου και προβάλλουν προορισμούς που φιλοδοξούν να αναδειχθούν στον παγκόσμιο τουριστικό χάρτη.

Κι ενώ ομολογουμένως πρόκειται για έναν αναπτυσσόμενο και πολλά υποσχόμενο κλάδο, ελλοχεύει πάντα ο κίνδυνος του καλλιτεχνικού ευτελισμού τους. Για το λόγο αυτό απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή και δη σε περιπτώσεις φεστιβάλ που στηρίζονται σε μια μακρόχρονη πολιτιστική παράδοση προκειμένου να μην πληγεί η σημασία και η καλλιτεχνική τους αξία.

Festivals and Creative Cities: The Greek Local Governments and the Festival Sector

Festivals and Creative Cities:

The Greek Local Governments and the Festival Sector

MARIA PSARROU[1]

Abstract

Since the last 2 decades, the concept that access to cultural resources and cultural consumption are the cornerstones of urban development strategies, has strongly affected the urban management theoretical framework. The term “culture” has semantically broadened to include social, economic and political aspects, being currently associated with urban development. Therefore, cultural planning is fundamental for the evolution of prosperous cities which are able to participate in an international network of creative cities, competing with each other for talent, business, resources and global attention.

Περιφερειακή πολιτιστική πολιτική: προτάσεις και προβληματισμοί

Στην πρόσφατη πρόταση για μια νέα πολιτιστική πολιτική που συντάχθηκε για λογαριασμό του ΥΠΠΟΤ από μια ομάδα διακεκριμένων εμπειρογνωμώνων και ερευνητών, ανάμεσα σε άλλα επιμέρους ζητήματα που αφορούν στο σύγχρονο πολιτισμό, τίθεται και το ζήτημα της περιφερειακής πολιτιστικής πολιτικής.

Ως ζητούμενο προβάλλεται η αναζήτηση του «σημείου επικουρικότητας και πολιτικής συναρμοδιότητας του ΥΠΠΟΤ με τις περιφέρειες», προκειμένου να αποφευχθεί η αποσπασματικότητα σε επίπεδο δράσεων, οι αλληλοεπικαλύψεις και ενίοτε η διάσταση σε επίπεδο στοχοθεσίας που έχουν ως αποτέλεσμα τη μειωμένη αποτελεσματικότητα και την κατασπατάληση πόρων.

Η διαφάνεια στην τοπική αυτοδιοίκηση

Η διαφθορά αδιαμφισβήτητα υπονομεύει την ποιότητα των συστημάτων διακυβέρνησης, των παρεχόμενων προς τους πολίτες υπηρεσιών, καθώς επίσης δυναμιτίζει την εμπιστοσύνη σε κοινωνικούς θεσμούς, λειτουργούς και εκπροσώπους. Ο αντίκτυπος της διαφθοράς είναι εντονότερος σε τοπικό επίπεδο, όπου οι πολίτες αναπτύσσουν άμεσες σχέσεις με τις αρχές. Διαβρώνοντας τη δημόσια εμπιστοσύνη, η διαφθορά περιορίζει τη διάθεση των πολιτών να συνεργαστούν με τις αρχές, κλονίζει την εμπιστοσύνη των επενδυτών και κατά συνέπεια περιορίζει δραστικά τις ευκαιρίες για οικονομική ανάπτυξη.

Αντιμετωπίζοντας την κρίση: πώς η τοπική αυτοδιοίκηση μπορεί να επινοήσει εκ νέου το ρόλο της στην μεγάλη ύφεση;

Η λευκή βίβλος του ICMA Governmental Affairs and Policy Committee Του Carl W. Stenberg, καθηγητή δημόσιας διοίκησης και διακυβέρνησης του School of Government, University of North Carolina

Το άρθρο αυτό βασίζεται στην υπόθεση ότι οι δύσκολες οικονομικές συνθήκες που εξακολουθούν να υφίστανται τελικά θα αναγκάσουν αυτοδιοικητικά στελέχη και αιρετούς να υιοθετήσουν στρατηγικές για την παροχή υπηρεσιών και την εξισορρόπηση των προύπολογισμών που θα υπερβαίνουν τη λογική του «όπως κάναμε πάντα» που εφαρμοζόταν στη διάρκεια παρελθουσών κρίσεων.

Παρότι αρχικά αναμένεται να γίνουν συντηρητικές κινήσεις, όπως προκύπτει από προηγούμενες έρευνες, οι διαρκείς οικονομικές προκλήσεις θα απαιτήσουν σταδιακά τολμηρότερες ενέργειες. Ο αντίκτυπος των επιδεινούμενων οικονομικών συνθηκών, αναμένεται επίσης να διαφέρει από κράτος σε κράτος. Ενώ οι περιοχές με διευρυμένες αρμοδιότητες ως προς την παροχή υπηρεσιών, πολυπληθές ανθρώπινο δυναμικό και ανελαστικές φορολογικές βάσεις ενδέχεται ήδη να βρίσκονται αντιμέτωπες με νέες συνθήκες εργασίας και πολύ νωρίτερα από άλλες πόλεις και χώρες, με την πάροδο του χρόνου οι συνέπειες αναμένεται να διαδοθούν παντού.

Ο ρόλος των στελεχών της τοπικής αυτοδιοίκησης

H καθιέρωση της δημοκρατικής διακυβέρνησης σε συνδυασμό με τις προωθούμενες πολιτικές αποκέντρωσης, επέδρασε καταλυτικά στη διαμόρφωση της τοπικής αυτοδιοίκησης διεθνώς κατά τις προηγούμενες δεκαετίες, με αποτέλεσμα οι πόλεις ανά τον κόσμο να πάψουν να διοικούνται ως τμήματα μεγαλύτερων, συγκεντρωτικών πολιτικών συστημάτων, όπου η συμμετοχή των πολιτών να είναι ανύπαρκτη ή περιορισμένη.

Τοπική Αυτοδιοίκηση: αναζητώντας νέους δρόμους

Το 102^ο άρθρο του Συντάγματος θεμελιώνει το δικαίωμα αλλά και την υποχρέωση της τοπικής αυτοδιοίκησης να διοικεί τις τοπικές υποθέσεις της και να τις κατανέμεις στους επί μέρους βαθμούς της, καθώς επίσης προβλέπει τη διοικητική και οικονομική τους αυτοτέλεια. Η κρατική εποπτεία συνίσταται αποκλειστικά σε έλεγχο νομιμότητας και επ’ ουδενί δεν επιτρέπεται να εμποδίζει την πρωτοβουλία και την ελεύθερη δράση των οργανισμών της. Οι ισχύοντες νόμοι που διέπουν τη λειτουργία των ΟΤΑ έρχονται όμως να περιορίσουν αρκετά το πεδίο δράσης μέσω των μηχανισμών ελέγχου νομιμότητας στον οποίο υπόκεινται οι αποφάσεις της.

Σύμφωνα με το ίδιο άρθρο, κρατική υποχρέωση θεωρείται και η λήψη των απαιτούμενων νομοθετικών, κανονιστικών και δημοσιονομικών μέτρων για την εξασφάλιση της οικονομικής αυτοτέλειας και των αναγκαίων για την εκπλήρωση της αποστολής και την άσκηση των αρμοδιοτήτων των ΟΤΑ πόρων, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα τη διαφάνεια κατά τη διαχείριση των πόρων αυτών. Παρόλα αυτά, η υπογραφή του μνημονίου συνεργασίας με την Ε.Ε. και το Δ.Ν.Τ. οριοθετεί σε πολύ ασφυκτικά πλαίσια τη δυνατότητα του κράτους για τη λήψη νομοθετικών, κανονιστικών και δημοσιονομικών μέτρων, με αποτέλεσμα να διακυβεύεται η οικονομική αυτοτέλεια των ΟΤΑ και κατ’ επέκταση η εκπλήρωση της αποστολής και η άσκηση των αρμοδιοτήτων τους.

Πρόταση για το διετές πρόγραμμα δράσης της Δημοτικής Κοινωφελούς Επιχείρησης Πολιτισμού - Αθλητισμού Κερατσινίου - Δραπετσώνας

 

Το παρόν προτεινόμενο πρόγραμμα δραστηριοτήτων και υπηρεσιών   είναι προϊόν συνεργασίας με τον διευθυντή της πρώην Δημοτικής Κοινωφελούς Επιχείρησης Αθλητισμού Κερατσινίου και καλό συνάδελφο Γιώργο Χρηστίδη.

Για τη σύνταξή του, λάβαμε υπ' όψη:

 τις διατάξεις του άρθρου 259 του Ν. 3463/2006 «Κύρωση του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων» (ΦΕΚ Α’ 114 / 8-6-2006) 

τις διατάξεις του άρθρου 107 του Ν.3852/2010 του Ν. 3852/2010 «Νέα αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης – Πρόγραμμα Καλλικράτης» 

την υπ. αρ. 43887/3-8-2007 απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών σχετικά με το Περιεχόμενο διετούς προγράμματος δράσης κοινωφελούς δημοτικής ή κοινοτικής επιχείρησης. 

  τις ανάγκες των αποδεκτών των υπηρεσιών της επιχείρησης (δημοτών και κατοίκων της περιοχής), όπως αυτές διαπιστώθηκαν από την καταγραφή τους κατά τη διάρκεια της θητείας μας ως Διευθυντών

τις βέλτιστες πρακτικές που εφαρμόζονται διεθνώς στους τομείς δράσης της επιχείρησης και της τοπικής αυτοδιοίκησης

δευτερογενείς πηγές έρευνας.